2024 İGA'da yatırım yılı

Dört yıldır üst üste Avrupa’nın en yoğun havalimanı seçilen İGA İstanbul Havalimanı, 2023 yılını nasıl geçirdi? Pandemi öncesi rakamlara tam olarak dönüş yaşandı mı?

İGA İstanbul Havalimanı olarak, başarılarla dolu 5 yılı geride bıraktık. Henüz yeni operasyona başlamış bir havalimanıyken yaşadığımız ve tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 pandemisi bizi de derinden etkiledi. Ancak hem ülkemizin uyguladığı doğru politikalar ve havalimanımızın stratejik konumu hem de İGA İstanbul Havalimanı’nın çevik yapısı sayesinde bu duruma çok kısa sürede uyum sağladık ve Kovid-19 öncesi yoğunluğuna en hızlı şekilde geri dönüş yapan havalimanlarından biri olduk. Pandeminin etkilerinin yaşandığı 2020 yılında toplamda 23 milyon 330 bin yolcuya ev sahipliği yaparken, 2023 yılını 76 milyon 27 bin yolcuyu ağırlayarak tamamladık. 11 Haziran 2023 tarihinde, günlük bin 690 uçuş sayısı, 2 Temmuz 2023 günü ise 266 bin 184 yolcu sayısı ile yeni rekorlara imza attık. OAG tarafından yayımlanan ve her yılsonunda güncellenen koltuk sayısına göre “Dünyanın En Yoğun Havalimanları - World’s Busiest Airports” raporunda İGA İstanbul Havalimanı, 2023 yılsonu itibarıyla yine dünyanın en yoğun 10 uluslararası havalimanı arasında yer aldı.

Avrupa’daki ilk 3’lü paralel pist için çalışmalar başladı

İGA İstanbul Havalimanı Ocak ayında Avrupa’nın en yoğun havalimanı seçildi. Bu yoğunluğu nasıl yönetiyorsunuz? Kapasite artırma planlarınız var mı?

Beş yaşında, genç bir kurum olarak, son 4 yıl üst üste uçuş sayısında ‘Avrupa’nın En Yoğun Havalimanı’ olduk. Uçuşlara başladığımız 2019 yılında uçuş sayımız yaklaşık 329 bin 876 iken 2023 yılı uçuş sayımız 505 bin 968 oldu.

Avrupa’daki ilk 3’lü paralel pist operasyonunu hayata geçirmek ve artan bu yoğunluğa operasyonel anlamda kolaylık sağlamak adına önemli adımlara imza atıyoruz. Havacılık sektöründe en yüksek verim ve kapasiteyle çalışan havalimanlarından biri olmayı hedefliyoruz. Bu yöntemle sahip olduğumuz 120 ATM/s (saatlik hava trafik kapasitesi) kapasitemizin, 148 ATM/s üzerine çıkma potansiyeli var. Kapasitenin hava trafik açısından bu denli artması, havalimanımızın 150 milyon yolcu hedeflerinin üzerine de çıkarak planlanan ek pist yatırımı yapılmaksızın 200 milyon yolcuya ulaşmasında önemli bir rol oynayacak.

2023 yılında 160,1 milyon euro yatırım yaptık. 2024 yılında da İGA İstanbul Havalimanı olarak yatırımlarımızı artırarak sürdüreceğiz. 2024 yılı İGA için ‘Yatırımlar Yılı’ olacak.

2024 yıl sonunda tamamlamayı planladığımız Genel Havacılık Terminali için bu yıl 35 milyon euro yatırım yapacağız. Tabii yolcu yoğunluğu arttıkça havalimanımızın enerji ihtiyacı da aynı orantıda artıyor olacak. Bu bağlamda, yine 2024 sonunda tamamlayacağımız Eskişehir GES Projesi için 146,4 milyon euro yatırım hedefliyoruz. Eskişehir’de İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. tarafından 3 milyon metrekare alanda kurulacak olan 199,32 MWe gücündeki lisanssız GES (Güneş Enerji Santrali) ile İGA kendi elektriğinin tamamını yenilebilir enerjiyle karşılayan dünyadaki ilk havalimanı olacak. Bu projeyle yıllık 340.446.833 KWh/yıl enerji üretimi öngörüyoruz. Bu santral hem sürdürülebilir kaynaklardan temiz bir enerji üretimi sağlayarak 2050 Net Sıfır hedeflerimize daha da yaklaşmamızı sağlayacak hem de havalimanımıza artan talebin sonucunda oluşan enerji ihtiyacını karşılayacak.

2025 yılının ilk çeyreğinde tamamlamayı planladığımız Hilton Istanbul Airport içinse, bu yıl 25,6 milyon euro yatırım hedefimiz var. Doğu-Batı pisti inşası ve Kuzey-Güney yedek pisti için 2024 yılında planladığımız toplam 331,2 milyon euro yatırımla 2024 yılında toplam 656,5 milyon euro yatırım yapmayı hedefliyoruz.

Her geçen gün ağına yeni bir havayolu şirketini ekleyen İGA İstanbul Havalimanı’nın özellikle Asya havayolu şirketleri tarafından tercih edilmesindeki temel unsur nedir? 100’üncü yılda 100 havayolu hedefine ulaşılmıştı. 2024’teki hedef nedir?

2023 yılının Aralık ayında Air China Havayolları, havalimanımıza ilk uçuşunu yaparak birlikte çalıştığımız 100’üncü havayolu şirketi oldu. Böylece dünyada en fazla havayolu şirketi ağırlayan 3 havalimanı arasında yer alarak, 100’ler kulübüne girdik. Türkiye’nin turizm alanında Asya kıtası pazarından alabildiği pay uzun yıllardır yüzde 1’lerin altında kalıyordu, oldukça düşük seviyelerdeydi. Biz de yılda 150 milyon yolcunun uluslararası destinasyonlara seyahat ettiği Çin pazarına etki etmek için ‘Çin Dostu Havalimanı’ projesini oluşturduk. Çinli yolcuların İstanbul’dan geçmelerini sağlamak, onları kendi evlerinde gibi hissettirmek amacıyla kültürleriyle ve gelenekleriyle uyumlu servisler sağlamaya başladık. Bu ve diğer tüm çalışmalarımız sonuçlarını verdi, Air China ile havalimanımızda hizmet verdiğimiz Çin menşeili hava yolu sayısı 4’e ulaştı. Bu arada aslında 2023 yılını toplamda 101 hava yolu şirketiyle anlaşma sağlayarak tamamladığımızı da belirtmek isterim, Norwegian Airlines ile de anlaşma sağladık, bu yıl Nisan ayında uçuşlarına başlayacak olan bu hava yolu şirketinin haricinde 2024 sonuna kadar toplam 10 yeni havayolunun daha aramıza katılmasını ve dünyada en çok havayolu ile çalışan havalimanı haline gelmeyi hedefliyoruz.

Toplam kargo alanında Hong Kong’un üç katı

2024 yılındaki kargo taşımacılığı hedefleriniz neler?

İGA İstanbul Havalimanı’nda aktif olarak görev yapan 14 tarifeli kargo hava yolu şirketi bulunuyor. Havalimanımızda an itibarıyla 5,5 milyon tonluk kapasiteye çıkabilecek bir alt yapıya sahibiz ve toplam kargo alanımız 1,4 milyon metrekare gibi etkileyici bir seviyede. Toplam kargo alanı bakımından Hong Kong’un neredeyse üç katına ulaştık. Kiralanabilir alan kapasitemiz 340 bin metrekareye ulaştı. Uçak kapasitemiz, eş zamanlı olarak 29 adet geniş gövde uçak ve opsiyonel 38 adet uçak ile yürütülüyor. Bu rakamlar, Frankfurt’un (20 uçak) ve Dubai’nin (23 uçak) kapasitelerinin üzerinde.

Ayrıca İGA İstanbul Havalimanı olarak, dünyanın en büyük ekspres taşımacılık şirketi olan FedEx Express hava taşımacılık tesisine ev sahipliği yapacak olmanın gururunu yaşıyoruz.

Bu tesisi, Asya ve Afrika arasındaki stratejik bağlantıyı sağlayarak, üç kıtadaki operasyonları birbirine entegre edecek bir merkez olarak görmekteyiz.

Devam eden bir diğer proje ise, Trendyol projesi. Trendyol Firması’nın İGA İstanbul Havalimanı Kargo Bölgesi’ne kurmakta olduğu e-ticaret merkezinin inşaat faaliyetleri tüm hızıyla devam ediyor. Toplam 36 milyon euroluk bir yatırım ile toplamda 12 bin metrekarelik ve günlük 150 bin ürün çıkışı kapasitesine sahip olacak tesisin 2025 yılının ilk çeyreğinde faaliyete geçmesi planlanıyor. Depolama alanımız, 2024'ün Kasım ayında tamamlanacak olan FedEx Express Avrupa ve Trendyol projeleriyle birlikte 150 bin metrekareye çıkacak.

‘Erişilebilir’ havalimanı

Yolcu deneyimini ölçümleyen bir sistem kullanıyorsunuz. Bu siste Nedir yolcuların İGA İstanbul Havalimanı ile ilgili görüşleri, deneyimleri ve beklentileri?

Havalimanımıza gelen yolcuların memnuniyeti her geçen gün artıyor. GfK Araştırma Şirketi ile ortak şekilde üç yıldır düzenli olarak gerçekleştirdiğimiz anketlerin sonucunda, halk genelinde İstanbul Havalimanı’nın beğenilme oranının 2023 yılında yüzde 89’a ulaştığı belirlendi. Gayrettepe- İstanbul Havalimanı metro hattının tam olarak açılmasıyla bu oranı daha da yukarılara taşıyacağız. İstanbul halkının öncelikli olarak tercih ettiği havalimanı olmaktan memnuniyet duyuyoruz. Bizi diğer havalimanlarından daha farklı kılan en önemli özelliğin ise eşsiz müşteri deneyimi olduğuna inanıyorum. 8 yolcu segmenti ve 25 alt segmentteki misafirlerimizin farklılaşan ihtiyaçlarına odaklanıyoruz. Farklı araştırma yöntemlerinin yanında bu segmentler kapsamındaki farklı engel grupları, üniversite öğrencileri, yaşlı bireyler, evcil hayvanlı misafirler, iş insanları gibi son kullanıcılar ile bir araya gelip saha gezileriyle, kalitatif araştırmalarla ihtiyaçları belirliyoruz. 2024 senesinde segmentlerimize yönelik yeni hizmetleri koymaya devam ederken Yaş Dostu Havalimanı ve Evcil Hayvan Dostu Havalimanı projelerimizin de lansmanını gerçekleştireceğiz.

“Çocuk ve Aile Dostu Havalimanı” olarak sektörümüzde kabul görmek ve bununla öne çıkıyor olmak da en gurur duyduğumuz özelliklerimiz arasında. Bildiğiniz üzere özellikle 0-5 yaş arası çocuklu ailelerin seyahat süreci oldukça stresli olabiliyor. Biz de bu segmentteki yolcularımızın deneyimlerini ebeveynler için olabildiğince konforlu, çocuklar içinse eğlenceli bir formata dönüştürebilmek için çabalıyoruz. Özel otopark alanlarından öncelikli geçiş kapılarına, bakım odalarından oyun alanlarına birçok farklı noktada ve alanda ailelerin seyahatlerini kolaylaştıracak hizmetlerimiz bulunuyor.

Ek olarak, herkesin konforla seyahat etme hakkına sahip olduğu bilinciyle standart üstü uygulamaları da barındıran tüm erişilebilirlik uygulamalarımızı “İGA Yanımda” çatısı altında misafirlerimize sunmaya çalışıyoruz.

Demans, otizm, kaygı bozukluğu gibi görünmeyen farklılıkları olan ve çalışanlar tarafından daha hassasiyetle yaklaşılmaya, daha fazla desteğe ihtiyacı olabilecek misafirlerimize ücretsiz olarak temin ettiğimiz “Ayçiçeği Yaka Kartı”, bu yolcularımızın ihtiyaçlarının çalışanlarımız tarafından daha kolay şekilde karşılanabilmesini sağlıyor.

Fiziksel, zihinsel, nörolojik farklılıkları olan misafirlerimize de daha huzurlu bir seyahat deneyimi sunabilmek adına terminalimiz erişilebilirlik standartlarına uygun şekilde dizayn edildi. Üstün teknolojik alt yapımız sayesinde, çağın ilerlemesiyle oluşan yeni yolcu ihtiyaçlarına da uyum sağlayarak uygulamalarımızı geliştirmeye dünyadaki diğer tüm havalimanlarından daha açık bir konumdayız.

Orta Asya ve Orta Doğu'daki ülkelerin güvenlik eğitimlerinin İGA İstanbul Havalimanı tarafından yürütüleceği bir projeye de imza attınız? Bahseder misiniz?

İGA İstanbul Havalimanı, United States Transportation Security Administration (TSA) ile gerçekleştirilen iş birliği sayesinde Orta Asya ve Orta Doğu'daki ülkelerin havacılık güvenlik personellerini eğitiyor. İGA Akademi ve İGA Güvenlik Genel Müdürlüğü tarafından ortak olarak verilen eğitimlerden 2023 yılında, TSA'nın programına dahil Azerbaycan, Özbekistan ve Kazakistan gibi ülkelerden 67 havalimanı güvenlik personeli faydalandı.

2024 yılı itibarıyla ise Özbekistan, Kazakistan, Yemen, Ürdün, Fas ve Kuveyt’ten 400'den fazla güvenlik görevlisinin İGA'da eğitim görmesi bekleniyor. Aynı zamanda Mısır, Irak, Umman gibi ülkeler de dahil olmak üzere 2024 Nisan ayı içerisinde TSA yetkisindeki 10’dan fazla havalimanında da bu eğitimin verilmesi planlanıyor.

Amacımız, havacılık güvenliği alanında en yüksek standartları belirleyerek, yolcuların ve havalimanı çalışanlarının güvenliğini her zaman en üst düzeyde tutmak. Bu gelişme, havalimanımızın, havacılık güvenliği eğitimleri konusunda bir marka haline geldiğinin ve sektördeki liderliğinin de bir göstergesi.

İGA, Türkiye’nin 2024’te 60 milyar dolar olarak belirlediği turizm geliri hedefinden ne kadarlık bir pay almayı hedefliyor? Bu alanda bakanlık ile birlikte yürütülen projeler var mı?

Türkiye, pek çok özelliğinin yanında aynı zamanda bir turizm ülkesi. Geçen yıl ‘dünyanın en fazla turist ağırlayan 4. ülkesi olduk. TÜİK verilerine göre, turizm geliri geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde 16,9 artarak 54 milyar 315 milyon 542 bin dolara yükseldi. Bizim de havalimanımızda 2019 yılında toplam 52 milyon 748 bin olan yolcu sayımız, 2023 yılında 76 milyona ulaştı. Bu yıl ise yolcu sayımızı 85 milyon 739 bine, uçuş sayımızı ise 531 bin 546’ya ulaştırmayı hedefliyoruz.

Dünyanın dev ekonomilerinin sarsıldığı, zor günler geçirdiği bu süreçte turizmin sağladığı kaynağın değeri daha da iyi anlaşılıyor. Biz de bizzat içinde bulunduğumuz bu sektör aracılığıyla Türkiye’nin millî ekonomisine ve vatandaşlarımıza katkı sunabildiğimiz için memnuniyet duyuyoruz. Bu amaç doğrultusunda Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) ile birlikte çalışıyor, bu iş birliği sayesinde ülkemizin dünyaya tanıtılmasında önemli bir rol oynuyoruz.

2023’te TGA ile birlikte küresel havacılık sektörünün en önemli etkinliklerinden biri kabul edilen Routes World’e ev sahipliği yaptık. Sektörün önde gelen havalimanları ve havayollarından 3 binden fazla üst düzey yönetici, havalimanımızı ve İstanbul’u ziyaret etti.

Etkinlik sektördeki konumumuzu daha da güçlendirmenin yanı sıra, yeni havayollarını ülkemize çekmek ve İstanbul’a gelen yabancı yolcu trafiğini arttırmak açısından oldukça başarılı geçti. 2024’te de TGA ile ülke turizmini canlandıracak benzer etkinliklerde buluşmayı umuyoruz.

Türkiye'ye gelen turist sayısını artırmak için Galataport ile gerçekleştireceğiniz işbirliğinden de bahseder misiniz?

Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’dan yılda 1 milyondan fazla yolcu seyahat ediyor. Bu yolcuların yarıdan fazlası, yeterli sayıda uçuş olmadığı için endirekt uçuyor. Yani Türkiye’den Amerika’ya ya da Kanada’dan Türkiye’ye uçmak isteyenlerin yarısından fazlası başka yerlerden aktarma yapmak zorunda kalıyorlar. Galataport ile planladığımız iş birliği ile Cruze Ship’lerle, gemi gezileriyle bu uçuşları birleştirerek buradaki payımızı artırmayı hedefliyoruz.