2024 beklentileri: Havacılık
Havacılık alanında yaptığı adımlarla dünyada ve Avrupa’da hızla zirveye ilerleyen Türkiye, birçok noktada açtığı yeni havalimanlarıyla yolcu sayını artırmaya ve uçuş haritasını güçlendirmeye devam ediyor. Seyahat talebinde iyiden iyiye normalleşmenin yaşandığı 2023 yılında kara geçen küresel havacılık sektörü, 2024 yılında gelirini 964 milyar dolar gibi tarihi bir yüksekliğe ulaştırmayı hedefliyor.
Pandemi sonrası toparlanmasını sürdüren havacılık sektörü 2023’te de jeopolitik gerilimlerle karşı karşıya kaldı. Ancak buna rağmen sektör hem Türkiye’de hem de dünyada büyümesini sürdürdü.
2023 yılı finansal performanslarını değerlendirirken, 2022’ye de değinen Pegasus Hava Yolları CEO’su Güliz Öztürk, 2022’nin yaz sezonunda, pandemi nedeniyle uygulanan sınır yasaklarının kaldırılması sonrası seyahat talebinde çok seri bir canlanma kaydedildiğini ve uzun süredir ertelenmekte olan bu talebin yoğun bir şekilde piyasaya akmasının, bu talebi karşılamaya hazır olan ulaşım ve konaklama sektörü paydaşları açısından da önemli bir fırsat yarattığını dile getiriyor. Pandemi sürecinde kendilerini pandemi sonrasına hazır tutmaya odaklandıklarını ifade eden Öztürk, 2022 yılını sektörde global anlamda ön plana çıkan finansal bir performansla kapattıklarını ve Pegasus tarihi açısından rekorlara imza attıklarını söylüyor.
2023 yılına seyahat talebinde normalleşme yaşanacağını bilerek hazırlandıklarını ve planlamalarını bu doğrultuda yaptıklarını söyleyen Öztürk, 2022’den sonra 2023 yılında da sektör ortalamalarının çok üzerinde kapasite artışı kaydettiklerini ve yılı pandemi öncesi kapasitelerinin yüzde 30 üzerinde kapatacaklarını belirtiyor.
Havacılık 2023’te kara geçti
Yapılan hesaplamalara göre Avrupa’nın toplam kapasitesinin daha yeni yeni 2019 seviyesine ulaştığı görülüyor. “2022 yılını faaliyet kârlılığı performansımız açısından takip ettiğimiz faiz, vergi, amortisman öncesi kâr marjında yüzde 34.1’lik gerçekleşmeyle, global olarak en önlerde tamamlamıştık. 2023 yılı için de yine bu parametrede yüzde 30’larda bir gerçekleşme yönündeki beklentimizi piyasa ve yatırımcılarımızla paylaşmış durumdayız” diyen Öztürk, 2023 yılını 32 milyon misafir sayısıyla kapatacaklarını söylüyor.
THY ve Pegasus dâhil dünya çapında yaklaşık 300 havayolunu çatısı altında toplayan ve yolcu trafiğinin yüzde 83’ünü temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), sivil havacılık sektör gelirinin 2024 yılında yıllık bazda yüzde 7,6 artarak tarihte ilk kez 964 milyar dolara ulaşacağını açıkladı. Tarihte ilk kez 1 trilyon dolara ulaşması beklenen gelirin içerisinde yolcu gelirleri 2023 yılına kıyasla yüzde 12 artarak 717 milyar dolarlık pay elde edecek. Havayolu sektörünün faaliyet kârının ise 2023’teki 40,7 milyar dolardan 2024’te 49,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2024 yılında beklenen 40,1 milyonluk uçuş, pandemi öncesi 2019 yılında gerçekleşen 38,9 milyonluk uçuşu ve 2023’teki 36,8 milyonluk uçuşu aşıyor.
Kargo değil, yolcu gelirleri itici güç olacak
IATA verileri havacılık sektörünün gelir üretiminde kargonun değil, yolcu gelirlerinin itici güç olacağını gösteriyor. 2024 yılında toplam 4.7 milyar kişinin hava yoluyla seyahat etmesi beklenirken, bu 2019’da kaydedilen 4,5 milyarlık pandemi öncesi seviyeyi aşan tarihi bir rakam olarak karşımıza çıkıyor.
2024 yılında talep açısından mevcut durumda normalleşme sürecinin devam edeceğini düşündüklerini ifade eden Öztürk, kapasite tarafında ise tedarik sürecinde devam eden aksaklıklar nedeniyle sektör genelinde kapasite artışında agresif büyüme oranlarının görülmeyeceğini ve bu anlamda arz ile talebin dengede seyredeceğini dile getiriyor.
Maliyetler tarafında ise global enflasyonist ortamın etkilerinin devam ettiğine dikkat çeken Öztürk, “Agresif büyüme beklentilerinin olmaması bu maliyetlerin yönetilmesi açısından da sektördeki paydaşlara manevra alanı sağlayacaktır” diyor.
11 ayda 200 milyon yolcu uçtu
11 aylık Ocak- Kasım döneminde havalimanlarına iniş-kalkış yapan uçak trafiği, iç hatlarda 804 bin 381, dış hatlarda 759 bin 649 oldu. Böylece üst geçişler ile birlikte toplam 2 milyon 7 bin 477 uçak trafiği gerçekleşti. Türkiye geneli havalimanları iç hat yolcu trafiğinin 84 milyon 400 bin 323, dış hat yolcu trafiğinin 115 milyon 247 bin 821 olduğu bu dönemde direkt transit yolcular ile birlikte toplam 199 milyon 866 bin 627 yolcuya hizmet verildi.