Dört kitap 4 öykü

Nobel Ödüllü yazar Mo Yan’ın uzun öyküsü Değişim,Can yayınlarından çıktı. Yazar, “Önsöz”de Naveen Kishore’nin gönderdiği bir e-postada Çin’in son otuz yıl içinde geçirdiği değişimi anlatan bir metin istemesi üzerine bu öyküyü yazdığını belirtiyor.

Bu türden “sebeb-i telif”lerin bir kısmının bütünüyle kurgu olduğu düşünülürse, elimizdeki metnin de pek çok yönden otobiyografik özellikler taşımasına rağmen nihayet bir kurgudan ibaret olduğunu düşünerek başlamalıyız öyküyü okumaya.

Birinci şahıs ağzından yazılan öyküde, son otuz yılda Çin’de gerçekleşen dönüşüme bizzat şahit olan Mo Yan’ın biyografisine dair pek çok ipucunu takip ederken aynı zamanda yaşanan dönüşümü Sovyet yapımı, şimşek hızında ve çok görkemli bir GAZ51’in hikayesi üzerinden okuruz.

Öte yandan okuru, metin boyunca Mo Yan’ın yazarlık serüvenine dair de pek çok ayrıntıyı yakalama fırsatı bekliyor diyebiliriz.

• Fırat Cewerî’nin aslı Kürtçe olan Solgun Romans isimli öykü kitabı bu kez Everest etiketiyle ve Selim Temo çevirisiyle okura sunuluyor. Kitaptaki öyküler yazarın seksen ve doksan döneminde yazdığı öykülerden derlenmiş durumda.
• Yazar Kürt kimliğinden yola çıkarak insanın sınırlarının nereye doğru uzanabileceğini, yurdundan ayrı kalmış kimselerin yabancı oldukları bir ortama uyum problemlerini, söylemlerini, sıradanlıklarını, kimlik sorunlarını kısacası bir milletin gerçekleşme sürecini merkezine alıyor öykülerinde. Bunu yaparken de ironi ve trajediden faydalanarak büyük söylemlerden kaçıp klasik bir yol izliyor. Mekan olarak İsveç birçok öyküde merkezde dursa da bizi tanıdık coğrafyalara da sürüklüyor.
• Fırat Cewerî edebiyatın mutfağına da girmiş biri olarak etkili bir dil kullanıyor. Kürt öykücülüğünü merak edenlerin okuyabileceği yetkinlikte bir eser Solgun Romans.

Amerikan edebiyatının iki trajikomik örneğinden oluşan kitap; açılış öyküsü “Gönül Abla” ile New York’ta günlük bir gazetede çaresiz insanların mektuplarını cevaplamaya, onlara yol göstermeye çalışan ama aslında aynı gazetede daha ciddi bir işe sahip olmak isteyen “Gönül Abla” rumuzlu erkek çalışanın özel hayatındaki arayışlarını, Amerikan toplumundaki mezheplerin baskısının marazi kişiliğinde oluşturduğu bölünmüşlüğü anlatıyor.

Kitabın ikinci öyküsü “Temizinden Bir Milyon”, felaket paratoneri olarak adlandırabileceğimiz Lemuel Pitkin’in, kimileri tarafından enayilik olarak algılanabilecek kimilerince ise takdire değer ve naiflik kapsamında ele alınabilecek yaşam mücadelesini gözler önüne seriyor. Küçük bir kasabadan başarı ve zenginlik hayalleri kurarak New York’a doğru yola çıkan gencin yaşanmışlıklarında “Fırsatlar ülkesi” Amerika’nın erdem, zenginlik ve başarı anlayışını sorgulayan yazar, “Amerikan Rüyası” nı satirik bir dille ele alıyor.

Orijinal adı “Miss Lonely Hearts and A Cool Million” olan kitabın, dilimize “Gönül Abla ve Temizinden Bir Milyon”olarak aktarımı bile çevirmenin ne denli titiz bir çalışma yaptığını doğrular niteliktedir.

• Klasik öykü yazım tarzının biraz uzağında, biraz yakınında olan Senem Gezeroğlu, kimi zaman evrenin içinden kimi zaman da evrenin dışından hayatın gelgitlerini anlatıyor. Kurmaca olayların ve karakterlerin yön değiştirivermesi ile bir anda gerçek dünyayla karşı karşıya geliyor “Ne oluyor yahu?” demekten kendinizi alamıyorsunuz. Bir bakmışsınız zamanın içine bir de bakmışsınız mekanın içine saklamış yazar, olay, durum ve kişilerini, kimi zaman da sizleri. Okura kalan, içine düştüğü belirsizliğin elinden tutup ne zaman ve nereye gitmek istediğini belirlemek.
• Düşünce dünyasında durmakta olan şeylerin, yaşadığı dünyadaki yansımalarını ele alan Senem Gezeroğlu, insanı yormayan yumuşacık bir sesle siz okurları selamlıyor.