"Köy okumaları"
NİHAYET DERGİ
Köy ve köylüler için okuma önerileri
- Bu ilginç eser, Fransa’nın modernleşmesinin Fransız köylüsünün modernleşmesine neler borçlu olduğunu inceliyor. Peki Fransız köylüsünün modernleşmesinde özellikle hangi araçlar etkili oldu? Yaygın eğitim, zorunlu askerlik, ulaşım ve iletişim araçları...
- Eugen Weber, Köylülerden Fransızlara
- “Her memleketin köylüsüyle okumuş yazmış zümresi arasında, aynı derin uçurum var mıdır, bilmiyorum! Fakat okumuş bir İstanbul çocuğu ile bir Anadolu köylüsü arasındaki fark, bir Londralı İngilizle bir Pencaplı Hintli arasındaki farktan daha büyüktür.” (s.31)
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban
- Memleketimiz, önemli bir kırsal nüfusa ve köy sayısına sahip ama köy sosyolojisinde zayıfız. Bu çalışma, alanın az sayıdaki çalışmalarından biri.
- Orhan Türkdoğan, Türk Köy Sosyolojisi ve Sorunlarımız
- “Hakikaten, ne yaparsa yapsın, kimlerle arkadaş olursa olsun, alışamıyorsun bu şehirlilere vesselam… Kendini mütemadiyen yabancı ve ayrı buluyordu. Onların işlerine akıl erdiremiyordu… Niçin durup dururken yalan söylemek ihtiyacını duyuyorlardı?” (s.47)
- Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf
- Köy ve köylü romantizmine bir de buradan bakın. Kitap, dünya üzerinde “köycü” söylemin öne çıktığı bir dönemi, Türkiye’yi merkeze alarak değerlendirirken, halkçı ideolojiler, toprak reformu, köy enstitüleri gibi girişimleri tartışıyor.
- Asım Karaömerlioğlu, Orada Bir Köy Var Uzakta
- Köy konusunu mercek altına alırken ihmal etmemiz gereken bir konu da şehirlerdeki dönüşüm üzerindeki rolleri. Kemal H. Karpat bilinen adıyla ‘Gecekondu’ kitabında köylünün kente, şehre göç eden köylünün de kendi köyüne etki ettiği değişimlere dair satır aralarını dolduruyor.
- Kemal H. Karpat, Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm
- “Köylülerin birçok pratik ölçüleri vardır. Soyunup yere oturarak toprağın tavını anlamak, keçinin kuyruğuna bakarak, havanın iyi ya da kötü olacağını kestirmek gibi. Bizim köyün saati bile böyle pratiktir… Gerçi, Keleş Hoca’nın külüstür bir saati yok değil; ama ona başvurmak kimsenin aklından geçmez. Caminin kapısı batıyadır. Kapının eşiğinde bir bel (işaret) vardır. Öğle namazına biriken halk oraya bakar durur. Sonra güneş o ‘bel’ geldi mi, ezan okunur…”
- Mahmut Makal, Bizim Köy
- Kitaptan bir tespit: Tarım ürünlerinin ticareti 19. yüzyıl ve sonrasında sürekli artış eğilimindeyken 1940’lardan sonra liberal ekonomilerin uygulanması sebebiyle 1980’lere kadar düşüş gösterdi. 1980’lerden itibarense yeniden artışa geçti.
- Şinasi Öztürk, Yeni Köy Sosyolojisi Tartışmaları
- Köyden kente göçlerin yoğunlaştığı bir dönem, tıpkı bugün gibi. Bahçesinde kalmayı yeğleyen, göçe direnen insanların hayatlarındaki ızdırap, toprağa bağlılıkları; emeğin toprakla kutsallaşması… Rasim Özdenören’den köy-kent çatışmasını yeniden mercek altına alacak usta işi öyküler.
- Çok Sesli Bir Ölüm , Rasim Özdenören