Hiçbir zaman burada değildin

Çıktığı dönemden bu yana isminden çokça söz ettiren Kevin Hakkında Konuşmalıyız (WeNeed to Talk about Kevin, 2011) filmiyle hatırlayacağımız yönetmen Ramsay’in, altı yıl aradan sonra seyirciyle buluşturduğu yeni filmi Hiçbir Zaman Burada Değildin (You WereNever Really Here), Kevin ile benzer temalar etrafında dolaşıyor. Her iki film de travmatik bir ailede, sevgisiz büyüyen çocukların hikâyelerini (başka bir deyişle sevgisizliğin ve şiddetin onları dönüştürdüğü “şeyi”) anlatıyor.

Ancak önceki filmde yönetmen Amerika’nın meşhur okul katliamlarından birine imza atan Kevin’ın annesinin yaşadıklarına odaklanırken, bu kez doğrudan oğlun, artık bir yetişkin olmuş katilin başından geçenleri öne çıkarıyor.

• Kiralık katil Joe’nun mesleği her ne kadar öldürmek olsa da filmde insani, aciz ve hatta neredeyse sempatik biçimde resmedilir. Flashback’ler ile sunulan Joe’nun geçmiş yaşantısından kesitler ve gündelik hayatına dair detaylar, soğukkanlı cinayetler işleyen başkahramanımızı daha yakından tanıtır. Tüm hayatı şiddetle biçimlenen, şiddet üreten Joe’nun çocukluk travmalarının üstüne bir de savaş travması eklenmiştir.

Üstüne üstlük başrol oyuncusu Joaquin Phoenix tanınmaz hâle getirilerek oluşturulan deforme edilmiş beden, Joe’nun yaralarını sürekli göz önünde tutar. Küçük bir kızı kurtarmak için kiralandığı son işte, pedofillere hitap eden bir fuhuş çetesiyle karşı karşıya gelen Joe, çetenin bürokratik uzantısını keşfedince başına büyük bir bela aldığını anlar. Ancak karmaşıklaşan olaylar Joe’nun bu kez, iyi bir insan olmak için adam öldüreceği bir yöne doğru akar.

Öldürme Eylemi

Hiçbir Zaman Burada Değildin ve Kevin Hakkında Konuşmalıyız’ daki seri cinayetlere bakıldığında bazı ortaklıklar göze çarpar. Ramsay’in filmlerindeki öldürme eyleminin en belirgin özelliği herhâlde yalınlığıdır. Kahramanlar kurbanlarını planlı ancak son derece basit, ilkel ama etkili yöntemlerle öldürür. Kevin ok ve yayıyla, Joe çekiciyle can alırken handiyse mitolojik kahramanlara benzerler. Ama öte yandan nevi şahsına münhasır öldürme yöntemleri bir şekilde karakterlerin çocukluk travmalarıyla ilişkilendirilir ve anlatının gerçekçilikten uzaklaşmasına izin verilmez.

Ramsay’in aile trajedilerinin incelikle işlenerek sadeleştirilmesi seyirci üzerinde güçlü ve kalıcı bir etki yapar. Ramsay, insanların gündelik hâllerine odaklanan anlatımında, suçun karanlık detaylarını mümkün mertebe gizler, gösterdiklerini ise en yalın hâlde sunar. Suça dair tüm teferruatın aylar boyunca, ta ki katilin de maktulün de birer insan olduğu unutuluncaya dek konuşulduğu “reality show”ların yaptığının aksini hedefler. Ramsay’in üslubu, aynı yolu tersten kat eder ve tüm o ölümlerin, suçun ve karanlığın arkasındaki insaniyeti gösterir.

Film kahramanları bu yönüyle, yaşanmış hikâyeler anlatma iddiasındaki “gerçek” insanlardan daha inandırıcı ve etkileyici görünür. Joe karakterinin inandırıcılığını birlikte inşa eden Lynne Ramsay ve Joaquin Phoenix’e 2017 yılındaki Cannes Film Festivali’nde sırasıyla En İyi Senaryo ve En İyi Erkek Oyuncu ödüllerini kazandıran HiçbirZaman Burada Değildin Türk seyirci açısından, bu sezonun en çok beklenen filmlerinden biri oldu. Sonbaharda Adana Film Festivali ve Filmekimi kapsamında gösterileceği ilan edilen film, her iki festivale de kopyanın ulaştırılmaması sonucu son dakikada program dışında kaldı.

Böylece altı ay daha geciken Türkiye prömiyeri, nisan ayındaki İstanbul Film Festivali’nde yapıldı. 25 Mayıs’ta vizyona giren film, otuz altı lokasyonda seyirci ile buluşuyor.

Haziran Vizyonunda Öne Çıkanlar

• En son Kış Uykusu ile seyirciyle buluşan Nuri Bilge Ceylan’ın yeni filmi Ahlat Ağacı uzun zamandır merakla bekleniyordu. Yıllar sonra köyüne dönen bir yazarın babasının borçları altında ezilmesini konu edinen film, baba-oğul ve aile ilişkilerine odaklanıyor.
• Vizyon tarihi: 1 Haziran 2018

• Atölye çalışması için bir araya gelen yazar adaylarından kasabanın endüstriyel geçmişiyle bağlantılı bir suç romanı yazmaları istenir. Grupta kısa sürede dikkatleri üzerine çeken Antoine, yazdıkları ve tavırları ile atölyenin gidişatını tamamen değiştirecektir.
• Vizyon tarihi: 15 Haziran 2018

• Canavar, baskıcı ebeveynleri ile birlikte izole bir hayatı paylaşan genç kadın Moll için, özgür ruhlu Pascal ile karşılaşması kurtuluş sayılır. Ancak bu mutlu aşk hikâyesi uzun sürmez. Pascal’ın bir dizi cinayetin zanlısı olmasıyla olaylar bambaşka bir hâl alır.
• Vizyon tarihi: 22 Haziran 2018