Yemen'deki kanser hastalarının yükü iç savaştan dolayı artıyor

Savaşın hayatın her alanına izlerini bıraktığı Yemen'de, tedavi imkanlarının yetersizliği ve ilaç temini konusunda yaşanan sıkıntılar kanser hastalarının yükünü daha da ağırlaştırıyor.

• Ülkede yaklaşık 8 yıldır devam eden iç savaşın günlük yaşama etkileri sağlık sektöründe de ciddi şekilde hissediliyor. Başkent Sana'daki Cumhuriyet Hastanesi Onkoloji Merkezi, savaşın sosyal ve ekonomik etkilerinin yakından gözlemlenebileceği yerlerden. Doktorla görüşebilmek için sıra bekleyen hasta yakınları, zor koşullar altında sevdiklerine çare bulabilmeye çalışıyor.

Tedavi için Mahvit kentinden başkent Sana'ya gelen 7 yaşındaki Ahmed Muhammed de merkezdeki kanser hastalarından.

Yaklaşık 2 yıldır başının sol tarafındaki tümör nedeniyle baş ağrısı çeken Muhammed, yeniden sağlığına kavuşmak istiyor.

Oğlunun durumuna çok üzüldüğünü söyleyen Muhammed'in annesi Fatma, eşini 3 yıl önce kaybettiğini, bir yıl sonra da oğlunun kanser olduğunu belirtti.

Muhammed'in dışında 4 çocuğu daha bulunduğunu ifade eden Fatma, "Gerekli ilaçları alamıyoruz. Tedavi için uygulanan bir doz, 200 dolar. Maddi durumumuz buna elverişli değil." dedi.

- Ölümü bekliyorlar

Onkoloji Merkezi'nde yatan onlarca kanser hastası, yeterli imkanların olmayışı nedeniyle odalarında bir bakıma ölümü bekliyor.

Onkoloji Merkezi Pediatri Bölümü Başkanı Doktor Hammud Hudeyş, yaptığı açıklamada, merkezde gerekli tedaviyi sağlama açısından çok fazla zorluk yaşadıklarını söyledi.

Sağlık personeli içerisinde uzman doktor sayısının azlığından şikayet eden Hudeyş, birçok ilacın yeterli miktarda bulunmadığını ifade etti.

"Merkeze çok sayıda hasta geliyor. Çoğu da erken teşhis edilememiş, hastalık süreci ilerlemiş vakalar." diyen Hudeyş, merkezin teşhis ekipmanlarının eksik olduğunu, yatak kapasitesinin de yeterli olmadığını belirtti.

- Ücretsiz sağlık kuruluşları

Sana'nın kuzeybatısındaki Emel Kanser Merkezi ile Darulhayat Kanser Hastalarına Bakım Merkezi, hastalığın teşhisi, konuyla alakalı bilinçlendirme, ihtiyaç sahibi hasta yakınlarına yemek ve barınma desteği sağlama gibi birtakım hizmetlerde bulunuyor.

Hayat Meme Kanseri Erken Teşhis Merkezi de bölgede kadınlara hizmet veren kuruluşlardan.

Merkezde klinik muayene doktoru olan Hayfa Ali, tüm muayene ve işlemlerin ücretsiz olduğunu söyledi.

Ali, söz konusu işlemlerin merkez dışında veya özel merkezlerde yaklaşık 150 dolara yaptırılabileceğini kaydetti.

- Savaş sağlık krizini büyüttü

Merkeze günde yaklaşık 50 kişinin geldiğini belirten Ali, "Gelenlerin çoğu psikolojik nedenlerle bu hastalığa yakalanmış. İnsanlar ülkedeki savaş nedeniyle işini, gelir kaynağını ve yakınlarını kaybetti." dedi.

Ali, geçen yıl merkezde göğüs ve rahim ağzı kanseri nedeniyle 700'den fazla ameliyat gerçekleştirildiğini aktardı.

- Hasta sayıları artıyor ancak hizmet sınırlı

Kanserle Mücadele Ulusal Kurumu Medya Sorumlusu Celal el-Fakih ise "2015 yılında 15 bin olan hasta sayısı, 2022'de 30 bini aştı." dedi.

Artan hasta sayısına karşı verilen hizmetin sınırlı olduğunu vurgulayan Fakih, tedavide gerekli modern cihazları da temin edemediklerini dile getirdi.

- Yemen'deki iç savaş

Yemen'deki İran destekli Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulunduruyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten itibaren Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.

BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, 2 Nisan'da Yemen hükümeti ve Husilerin hava, kara ve deniz operasyonlarını 2 ay boyunca durdurmayı kabul ettiğini duyurmuş, ateşkes daha sonra iki defa uzatılmıştı.

Yemen hükümeti ile Husiler arasında 6 ay devam eden ateşkes 2 Ekim'de sona ermişti.

Ülkede yıllardır süren çatışmalarda yaklaşık 377 bin kişi yaşamını yitirdi. Dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer alan Yemen'de iç savaş nedeniyle büyüyen insani kriz ise korkunç boyutlara ulaştı.