"Yargı düzenlemesi İsrail'i iç savaşa sürüklüyor"

İsrail İç Güvenlik Teşkilatı Şin-Bet'in (Şabak) eski direktörü Nadav Argaman, Binyamin Netanyahu hükümetinin tartışmalı yargı düzenlemesi nedeniyle ülkenin iç savaşın eşiğinde olduğunu söyledi.

Eski istihbarat şefi Argaman, katıldığı bir radyo programında, gelecek hafta onay için Meclis'e gelmesi beklenen Yüksek Mahkeme'nin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısını eleştirdi.

İsrail ordusunda gönüllülük esasına göre hizmet eden bazı yedek askerlerin yargı düzenlemesine karşı görevi bırakmasına değinen Argaman, "Bu korkunç yasa geçerse biz başka bir ülkeyiz. Dolayısıyla 'demokratik ve Yahudi' diye tanımlanan devletle yaptığımız anlaşmaya uymak zorunda değiliz. Bu nedenle gönüllü yedek askerliği bırakmak doğru adım. Ben Yahudi ve demokratik bir devlete hizmet etmek için gönüllü oldum, bir diktatör veya diktatörlüğe değil." dedi.

Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi ve Şabak Direktörü Ronen Bar'ın Netanyahu'ya "yeter" demesi gerektiğini dile getiren Argaman, hükümetin yargı düzenlemesini "darbe" olarak tanımladı.

Argaman, "Hepimiz farklı hükümetlerle çalıştık ve değişik emirler aldık. Bazılarına daha çok bazılarına daha az inandık, bunun önemi yok. Burada rejim değişikliğinin yaşandığı yeni bir gerçeklik var. Geniş bir uzlaşı sağlamayan her türlü yasama İsrail devletini kaosa sürükler. Eğer yasa geçerse, artık başka bir ülkeyiz, iç savaşın eşiğindeyiz." diye konuştu.

• İsrail medyasına göre, aralarında savaş pilotları, denizaltı subayları, hava trafiği kontrolörleri, elit komandolar, sağlıkçıların da yer aldığı 4 binden fazla yedek asker, hükümetin yargı düzenlemesine devam etmesi durumunda gönüllü hizmeti bırakacağını açıklamıştı.

Genelkurmay Başkanı Halevi, yedek askerlerin gönüllü hizmeti bırakmasının ordunun "teyakkuzuna zarar verdiğini" açıklamıştı.

İsrail ordusu, göreve çağırıldıklarında bunu reddeden yedek askerlerin disipline sevk edileceğini veya görevden uzaklaştırılacaklarını ancak görevi bırakma tehdidinde bulunan askerlerle ilgili işlem yapılmayacağını bildirmişti.

Ülkede kadın ve erkekler için 3 yıl süreyle zorunlu askerlik hizmeti bulunuyor. Zorunlu askerliğini tamamlayan İsrailliler, gönüllülük esasına göre uzmanlıklarına bağlı her yıl düzenli olarak ordu talimine çağrılıyor.

Ancak savaş pilotları ve diğer elit birliklerin yıl içinde daha sık eğitime ve operasyonlara katıldığı belirtiliyor.

6 aydır protesto edilen tartışmalı yargı düzenlemesi

İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin'in, 5 Ocak'ta duyurduğu "yargı reformu", Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor.

• İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile ABD’nin karşı çıktığı tartışmalı yargı reformu, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerinin sınırlandırılmasını, Meclis'in mahkeme kararlarını geçersiz kılmasını ve yargının hakimlerin seçimi üzerindeki etkisinin azaltılmasını içeriyor. İsrail’in yazılı bir Anayasası bulunmazken, Yüksek Mahkeme en yüksek yargı merci olarak görev yapıyor. İsrail’de devletin işleyişine, yönetimi ile insan hak ve özgürlüklerine ilişkin "temel yasalar” bulunuyor.

Başbakan Netanyahu, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini 27 Mart'ta ertelediğini açıklamış ancak 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclisten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.

Hükümet, muhalefetle müzakerelerinin tıkanmasının ardından yakın zamanda yargı düzenlemesi kapsamında yeniden düğmeye basmıştı.

Hükümet karşıtı protesto hareketi, iktidarın bu adımına karşı ülke genelinde protestolar ve sivil itaatsizlik eylemlerini artırmıştı.