Tunus'ta hâlâ bir yol haritası açıklamayan Cumhurbaşkanı Said için zaman daralıyor mu?
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 25 Temmuz'da ülkenin başbakanını azletmesinin, meclisin çalışmalarını durdurma kararının ve kendisini başsavcı ilan etmesinin üzerinden 15 gün geçmesine rağmen henüz bir yol haritası açıklamadı. Tunus cumhurbaşkanının kimi çevrelerce darbe olarak nitelenen bu hamlesine karşı içeride sivil toplum ve siyasi partilerden, dışarıda ise uluslararası camiadan yüksek sesli itirazlar oluşmamıştı. Ancak Said'in kısa süreliğine elinde tutacağını belirttiği olağanüstü yetkilerinin geçerlilik süresini uzatması halinde, üzerindeki baskının artabileceği konuşuluyor.
Tunus'ta Cumhurbaşkanı Kays Sid, başbakanı azletmek, meclisin faaliyetlerini durdurmak gibi olağanüstü yetkileri elinde toplayan bir dizi adım atmasının üzerinden iki hafta geçmesine rağmen henüz yeni bir başbakan atamadı ve Tunus'taki mevcut krizden çıkış için hâlâ yol haritasını açıklamadı.
- Arap Baharı'nın doğum yeri Tunus'ta belirli aralıklarla ve farklı şiddetlerde devam eden sosyal, ekonomik, politik ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında kontrolden çıkmış sağlık krizi nedeniyle, Tunuslular 25 Temmuz'da kitleler halinde sokağa indi. Gösteriler sırasında, ülkedeki yerleşik siyasete de yoğun tepki gösterildi. Bazı bölgelerde meclisin en büyük partisi Nahda Hareketi'nin merkezlerine saldırılar düzenlendi.
Cumhurbaşkanı, ülkenin tehlikede olduğu sırada kendisine olağanüstü yetkiler tanıyan anayasanın 80. maddesini hayata geçirdiğini duyurdu.
- Kays Sid, meclisin çalışmalarını 30 gün boyunca durdurduğunu, tüm milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırıldığını, başbakanı azlettiğini ve yeni bir başbakan atayacağını, ayrıca yolsuzluk dosyaları için kendisini başsavcı olarak görevlendirdiğini duyurdu.
Tunus'ta bir kesim cumhurbaşkanının bu kararlarını havai fişeklerle kutladı. Ancak diğer bir kesim ise söz konusu adımların anayasanın yanlış yorumu ve bir darbe girişimi olduğunu savundu.
Ülkedeki sivil toplum kuruluşları ve siyasi partilerden Sid'in söz konusu kararlarına itirazlar geldi. Ancak, ülkedeki sivil toplum ve tüm siyasi oluşumlar, cumhurbaşkanının olağanüstü kararları karşısında tansiyonu yükseltecek adımlardan da uzak durdu.
Tunus Cumhurbaşkanı Sid'in kendisine olağanüstü yetkiler tanıdığı takvimde geriye sadece 15 gün kaldı. Tüm ülke ve Tunus'a ilgi duyan uluslararası toplum, Sid'in yeni bir başbakan ataması ve ülkeyi krizden çıkarmak için sunacağı yol haritasını bekliyor.
Bürokrasiden üst düzey isimler, yerel yönetimlerde valiler gibi birçok ismi görevden alan ve bazılarının yerine yenilerini atayan cumhurbaşkanı ayrıca içişleri, maliye, iletişim ve sağlık bakanlıklarında da değişikliğe gitti. Sid, yürütmeyi devralacak başbakanı ise henüz seçmedi.
- Cumhurbaşkanı, kendisine olağanüstü yetkilerin tanındığı sürenin uzatılabileceği sinyalini verdi ancak bu belirsizlik halinde gerek içeride gerekse dışarıda üzerinde hissettiği baskı artacak gibi görünüyor.
Uluslararası toplum ve ülkedeki sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, Kays Sid'e bir an önce yeni bir başbakan ataması, yol haritasını açıklaması ve meclisin çalışmalarına dönmesi yönünde mesaj verdi.
Ülke siyasetinde bekleyiş hali
Tunus'taki Nahda Hareketi, meclisteki en büyük parti olduğu için ülke siyasetinde merkezi bir rol üstleniyor.
Hareket, ilk aşamada Sid'in söz konusu kararlarını anayasal bir "darbe girişimi" şeklinde nitelerken, parti son toplantısında 'cumhurbaşkanının kararlarının demokratikleşme için bir fırsat olarak değerlendirilmesi gerektiği' söylemini tercih etti.
Tunus meclisinde önde gelen partiler, cumhurbaşkanının kararlarına yönelik eleştirel bir tutum almasına rağmen tansiyonu yükseltmekten kaçındı ve nasıl bir karar alacağını bekler duruma geçti.
- Ülkenin en büyük sendikası Tunus Genel İşçi Sendikası, cumhurbaşkanının kararlarını desteklediğini açıklamasına rağmen Sid'den bir an önce "daraltılmış kabine" açıklamasını talep etti.
Cumhurbaşkanı için zaman daralırken, Tunus sokağının beklentisi olan temel hizmetler ve ekonomideki kalıtsal sorunlar devam ediyor.
Kamuoyu anketleri, Sid'in kararlarının yüksek oranda kabul gördüğüne işaret ediyor ancak Sid'in somut adımlarının ve ülkenin temel sorunlarına hızlı çözümlerinin gecikmesi halk nezdindeki bu popülaritesinin azalmasına yol açabilir.