Suriye'de "göstermelik seçim" yarın yapılıyor

Beşşar Esed rejimi, milyonlarca Suriyelinin yerinden edildiği ülkede yarın bir "devlet başkanlığı" seçimi düzenliyor.

Rejimin Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad'ın "Amerika'daki seçimlerden 1000 kat daha iyi" diye tanımladığı süreçte, anayasa mahkemesi kararıyla adaylıkları ilan edilen 3 ismin yarıştığı öne sürüklüyor.

Rejimin yasalarına göre 16 Mayıs'ta başlayan kampanyaların süresi sabah TSİ 07.00'de sona erdi.

Seçimler için belirlenen kampanya dönemide Beşşar Esed, bazı gazetelere demeç vermek dışında halkla buluşabileceği herhangi bir kongre veya miting de düzenlemedi.

Kendilerini "ulusal muhalefet" olarak tanımlayan Mahmut Ahmet Meri ve kamuoyunda bilinirliği olmayan Abdullah SellumAbdullah, devlet başkanlığı seçimlerinde "aday" olarak rejime ait medya kuruluşlarına demeçler verdi.

• Meri ve Abdullah rejim medyasına verdikleri demeçlerde Suriye'de sivil halka karşı katliamlar gerçekleştiren rejim ordusu hakkında övgü dolu sözler sarf ederken, öte yandan "siyasi rakipleri" olan Beşşar Esed'e karşı eleştiri içerikli herhangi ifade kullanmadılar.

Sözde adayların sosyal medya hesapları ise seçimin göstermelik düzenini gözler önüne seren cinsten.

Başkanlık adaylarından Abdullah'ın kampanya yürüttüğü Instagram hesabını sadece 33, Facebook sayfasını ise 300 civarı kullanıcı takip ediyor.

"TogetherSYR" Twitter hesabı üzerinden seçim kampanyası yürütüyormuş gibi görünen Meri'yi ise buradan 100'ün altında kullanıcı takip ediyor. Meri'in Facebook'ta ise 3 bin kadar takipçisi var.

Esed ise seçim paylaşımlarını Facebook'ta 135 bin kullanıcının takip ettiği görülen "Umut çalışmakla olur" hesabından yaptı.

• Yönetimi tekelinde tutan Baas Partisi de kamu çalışanlarını ve rejim milislerini toplayarak bazı yerel programlar tertiplemek suretiyle Esed için destek oluşturmaya çalıştı.

AA'nın rejim kontrolündeki Humus'tan elde ettiği görüntülerde, kent merkezinde Esed’in posterleri dışında bir şey yer almıyor.

Rejimin yoğun bombardımanlarında harabeye dönen Humus merkezinin fazlasıyla sakin olduğu da dikkati çekiyor.

Babası Hafız Esed'in ölümünün ardından 2000 yılında yönetimi devralan Esed'in, en son Haziran 2014'te gerçekleştirilen sözde devlet başkanlığı seçiminde oyların yüzde 88,7'sini aldığı ilan edilmişti.

Suriye nüfusunun yarıdan fazlası mülteci

2011 öncesi nüfusu 22-23 milyon civarında olan Suriye'de, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (BMMYK) verilerine göre, 6,6 milyon insan ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi'ne (OCHA) göre, 6 milyon 702 bin kişi ise ülke içinde yerinden edildi.

• Mevcut tabloya göre Suriye halkının yarıdan fazlasının düzenlenen "sözde seçim"de oy kullanması zaten teknik olarak mümkün değil. Bu nedenle Esed rejimi, göstermelik başkanlık seçimini sadece kontrolündeki bölgelerde düzenleyecek.

Oyların sayımını rejim mensupları yapacak

Sandık görevlileri, rejim yasaları gereği Baas Partisi mensubu olması gereken ve büyük çoğunluğu öğretmen olan kamu çalışanlarından oluşacak.

Ülkenin kuzeyinde yer alan muhaliflerin kontrolündeki bölgelerde rejimin göstermelik seçimleri protesto edilirken, YPG/PKK ise daha farklı bir yöntem izliyor.

Terör örgütü, rejimin Kamışlı ve Haseke'de kontrol ettiği alanda kuracağı sandıklara ulaşmak isteyenlere engel çıkarmayacağını açıkladı.

Örgüt, kendi işgal ettiği Suriye topraklarında ise seçim sandıklarının kurulmasına izin vermeyecek.

Rusya ve Çin seçime destek veriyor

Öte yandan Suriye muhalefeti ise gayrimeşru ilan ettiği seçimde rejim kontrolündeki bölgede halkı süreci boykot etmeye çağırdı.

• ABD ve çoğu Avrupa Birliği (AB) ülkesi de sürecin "adil" ve "özgür" olmadığına vurgu yaparken Rusya ve Çin rejimin seçimine destek veriyor.

Meşruiyet arayışındaki Esed rejimi "dost olarak" nitelediği Rusya, İran, Çin, Venezuela, Cezayir, Umman, Moritanya, Küba, Belarus, Güney Afrika, Ekvador, Nikaragua, Ermenistan ve Bolivya'dan yarın için gözlemci talebinde bulunmuştu.

Esed ve destekçileri BMGK kararlarını hiçe saydı

Esed rejiminin meşruiyet aradığı göstermelik seçimler Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarını da uygulamıyor.

• BMGK'nin, Aralık 2015'te kabul ettiği 2254 sayılı kararda, "Cenevre süreci" olarak adlandırılan görüşmelerin gündemi ve yol haritası belirlenmişti. Buna göre, bir geçiş yönetimi kurulması, anayasanın yeniden yapımı, seçimlerin düzenlenmesi öngörülüyor. Ancak rejim geçiş yönetimi kurulmasına yanaşmazken Anayasa Komitesi çalışmalarının başlamasına da yıllardır engel çıkartıyor.

Rusya ve İran ise söylemlerinde Komite çalışmalarını desteklediklerine yer verse de rejim üzerinde nüfuz kullanmaya yanaşmıyor.