Sotheby's'in İslâm sanatı müzayedesinde Osmanlı mücevherleri alıcılarını buldu

İngiltere’de Sotheby’s Müzayede Evi’nde 19-23 Nisan tarihleri arasında yapılan bin yılı aşkın bir süreyi kapsayan İslâm Dünyası ve Hindistan Sanatları koleksiyonu sergisinin ardından 24 Nisan'da, eserlerin satışının yapıldığı açık artırma gerçekleşti.

16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar oldukça geniş bir yelpazede eserin sergilendiği müzayededeki parçalar arasında, Sultan III. Selim'den Büyük Catherine'e kadar uzanan akik bir fincan da dahil olmak üzere, 16. yüzyıldan kalma nadir Osmanlı eserleri, yağlıboya tablolar, seramik parçalar, Kanuni Sultan Süleyman'ın görkemli dönemine ait madeni eşyalar ve eşsiz halı ve tekstil ürünleri yer aldı.

Öne çıkan parçalar arasında, hem tarihi değeri hem de mükemmel işçiliği açısından önem taşıyan tezhipli bir Kur’ân el yazması yer aldı.

Sultan I. Abdülmecid’in kızı Münire Sultan tarafından 1860’da yaptırılan ve değerli hattat İbrahim Hakkı tarafından yazılan büyük tezhipli Kur’ân-ı Kerîm’in, her sayfasında altın, kırmızı ve siyah renklerle güzel bir şekilde özetlenen 15 satırlık zarif nesih yazısı bulunmaktadır.

Münire Sultan’ın eşi İbrahim İlhami Paşa adına yazdırdığı bilinen 256 yapraktan oluşan el yazması Kur’ân, 18. yüzyıl ve özellikle 19. yüzyıla damga vurmuş olan Türk rokokosunun en güzel örneklerinden biri olarak görülüyor.

70 bin 90 bin pound değer biçilen eser, müzayede sonunda 114 bin 300 pounda (4 milyon 651 bin lira) alıcı buldu.

*

Bir diğer parça, Osmanlı işçiliğinin dikkat çekici düzeyini sergileyen, 16. veya 17. yüzyılın başlarından kalma akik bir fincandı.

Ancak bu kupayı gerçekten farklı kılan şeyse, iki büyük imparatorlukla (Osmanlı ve Rusya) bağlantısı ve Türk-Rus savaşlarının çalkantılı arka planında diplomasinin çok önemli bir anına tanıklık etmiş olma ihtimali olarak müzayedede sergilenen fincanın, Sultan III. Selim'in Rus Çariçesi Büyük Katerina'ya hediyesi olduğuna inanılıyor.

80,000 - 120,000 pounda satışa sunulan eser, tahmini ederinin neredeyse 3 katına, 342,900 pounda (13 milyon 915 bin lira) satıldı.

*

Osmanlı döneminin diğer ilgi çekici parçaları arasında, imparatorluğun en uzun süre tahtta kalan hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman'ın baş kazan yapımcısı tarafından yapılan büyük bir şamdan da yer aldı.

Kanuni Sultan Süleyman'ın saray mensuplarından biri tarafından yaptırılan, 1539 tarihli büyük yaldızlı bakır (tombak) şamdan 482,600 pounda (19 milyon 583 bin lira) satıldı.

*

Eserler arasında, 1580 yılından vefat ettiği 1596 yılına kadar beş kez Osmanlı sadrazamlığı yapan Sinan Paşa için 16. yüzyılda yapılmış bir deniz feneri de yer aldı.

İstanbul'daki Sadberk Hanım Müzesi'nde Sotheby’s’dekine benzer bir parça bulunsa da bu deniz feneri, bunun dışında bilinen iki deniz fenerinden biri olarak ön plana çıktı.

Başlangıç olarak 120,000 - 180,000 pounda (5-7 milyon lira) alıcıya sunulan deniz feneri müşteri bulamadı.

*

Görsel olarak son derece dikkat çekici bir başka eser, baştan sona altın renginde, Farsça, Osmanlıca ve Türkçe şiirlerin yer aldığı, 17. yüzyıldan kalma söz alıcı bir hançerdi.

Nadir kalitede olan hançer, Pers esintili Osmanlı sanatının zirve yaptığı dönemde işlenen muhteşem silahların bir örneği olarak alıcıya sunuldu. 150,000 - 200,000 pounda listelenen eser satılmadı.

*

"İslâm Dünyası ve Hindistan Sanatları" müzayedesinde açık artırmaya sunulan 211 parça eserlerden bazıları: