Myanmar ordusu yönetimine el koydu: Devrik lider Suu Çii kimdir?

Myanmar'da iktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) Partisi Sözcüsü Myo Nyunt, Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii ile partinin diğer yöneticilerinin gözaltına alınmasının ardından ordu, ülke yönetimine el koyduğunu bildirdi.

Myanmar ordusunun yayın organından yapılan açıklamada, sabah saatlerinde gerçekleşen gözaltların ardından darbe iddiaları doğrulanırken, ülke idaresinin artık Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing'in elinde olduğu duyuruldu.

Açıklamada, darbenin 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddiaları üzerine gerçekleştirildiği vurgulandı.

Darbenin ardından ülkede olağanüstü hal (OHAL) ilan edildiğini açıklayan ordu, Myanmar'ın bir seneliğine askeri yönetimle idare edileceğini belirtti.

Myanmar'da iktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) Partisi Sözcüsü Myo Nyunt, Reuters'a telefonla yaptığı açıklamada, Devlet Başkanı Win Myint, Suu Çii ve partinin diğer yöneticilerinin sabahın erken saatlerinde ordunun yaptığı baskın sonucu gözaltın alındığını açıklamıştı.

"Halkımızdan düşünmeden karşılık vermemesini ve yasalara uygun şekilde hareket etmesini istiyorum." ifadesini kullanan Myo Nyunt, kendisinin de gözaltına alınmayı beklediğini belirtmişti.

Ülkede, 8 Kasım 2020 seçimlerinin sonuçlarıyla ilgili hile tartışmalarının sürdüğü sırada Genelkurmay Başkanı 27 Ocak'ta, kanunların düzgün şekilde uygulanmaması halinde Anayasa'nın feshedilebileceğini açıklamıştı.

Ordunun yönetime el koymasıyla devrilen Suu Çii kimdir?

Nobel Ödüllü insan hakları savunucusu olarak anılsa da ülkedeki etnik konular hakkında sessiz kalmayı tercih etmesi nedeniyle kendisini destekleyenleri hayal kırıklığına uğratan Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii'nin lideri olduğu Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) hükümeti, Myanmar'da ordunun yönetime el koymasıyla devrildi.

Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü

Yarım asırdan uzun süren askeri yönetimin ardından ülkede demokrasiyi sağlamak için verdiği kişisel çabalarla Suu Çii, baskı karşısında barışçıl direnişin uluslararası sembolü haline geldi.

Suu Çii, 1991'de "demokrasi ve insan hakları için şiddeti reddeden mücadelesi" dolayısıyla Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü ancak ödülünü cezası sona erdiğinde alabildi.

NLD, 2015'te mutlak bir zafer elde etti

2015'te düzenlenen seçimlerde Suu Çii'nin liderliğini yaptığı NLD ezici bir zafer elde etti.

Suu Çii, Myanmar anayasası, birinci derece akrabaları başka ülke vatandaşı olanların devlet başkanlığını yasakladığından ve oğulları İngiliz vatandaşı olduğu için 2015 seçimlerinde devlet başkanlığı için adaylığını koyamadı.

Suu Çii, devlet başkanı olamasa da seçimlerin ardından Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı olarak ülkenin "lideri" haline geldi.

Suu Çii'nin, Arakanlı Müslümanlara yönelik zulme sessiz kalması tepkilere yol açtı

Myanmar'ın özgürleşmeye başlamasıyla Suu Çii'nin, 2012 yılı ortasında patlak veren, ülkedeki Müslümanlara yönelik şiddet olayları dahil etnik meseleler hakkında konuşmayarak çok sayıda taraftarını büyük hayal kırıklığına uğrattığı biliniyor.

• Suu Çii'nin İnsan Hakları İzleme Örgütünün desteklediği, Arakanlı Müslümanlara (Rohingyalar) karşı "etnik temizlik" yürütüldüğü suçlamalarını defalarca reddetmesi de popülaritesinin düşmesinde önemli rol oynadı. Suçlamaların reddi, Suu Çii'nin çok sayıda uluslararası destekçisini de öfkelendirdi.

Myanmar lideri Suu Çii'nin, ordu tarafından özellikle Arakanlı Müslümanlara yönelik yapılan zulme sessiz kalması tepkilere neden oluyordu.

Uluslararası toplumun çağrılarına rağmen Arakanlı Müslümanlara yönelik baskı ve zulmün durdurulması için bir şey yapmayan Suu Çii'nin, yüz binlerce kişinin vatanından edilmesine, binlercesinin hayatını kaybetmesine karşı sessizliğinin, Nobel Barış Ödülü ile de ters düştüğü savunuluyor.

Suu Çii'nin, Arakanlı Müslümanların öldürülmesinde gösterdiği tutum nedeniyle birçok ödülü elinden alınırken, Nobel Komitesi ödülün geri alınmayacağını açıkladı.

Diğer yandan, Gambiya, 11 Kasım 2019'da, "Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırımın soruşturulması" için Myanmar'a karşı Uluslararası Adalet Divanına (UAD) başvurdu. Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan UAD'de açılan davanın duruşmasına katılan Nobel ödüllü Myanmar lideri Suu Çii, Gambiya'nın tedbir taleplerine itirazında soykırımı inkar etti.

Suu Çii'nin, binlerce kişinin mülteci konumuna düşmesine neden olan, Kaçin eyaletine düzenlenen askeri operasyon karşısında da büyük ölçüde sessizliğini koruduğu biliniyor.

Ulusal Demokrasi Birliği lideri, bu dönemde orduya olan sevgisini yineleyerek, Kaçin eylemcilerinin eleştirilerine maruz kaldı.