Keşmir Günlükleri I - Şikaralar

Hindistan ve Pakistan arasında sıkışıp kalan kartal yuvası misali dağları, ovaları, göletleri, ırmakları ve çaylarıyla Keşmir, Güney Asya'nın incilerinden bir tanesi. Çoğunlukla Müslümanların yaşadığı bu coğrafya klimatolojik açıdan komşularından ayrılıyor. Gündüz ve gece sıcaklık farkı insanı rahatsız etmeyen Keşmir'de, ekstremist sıcaklık yaşanmıyor.

Hindistan ve Pakistan coğrafyasının nemli ve bir o kadar kavurucu sıcağa sahip hakim iklim şartlarından farklılaşmış bir hava var Keşmir'de. Nitekim günümüzde Delhi üzerinden Keşmir'e giden bir yolcu, tüm vücudunu iliklerine kadar saran ve yapış yapış bırakan başkent sıcağından kurtularak kendini tatlı tatlı süzülen rüzgarın kollarında buluveriyor. Böylesi bir iklimsel farklılık Keşmir'in Hindistan topraklarında kalan Jammu-Keşmir eyaletinin bütününde hissetmek mümkün.

Himalayalar'ın eteklerinde göllerle bütünleşen Srinagar, Jammu-Keşmir eyaletinin başkentliğini yapıyor. Böylesi bir harmoniyi daha da eşsiz kılan bir şey varsa o da Keşmir'in simgesi haline dönüşen "şikara"larıdır.

Şikara, Keşmir'in başta Dal Gölü olmak üzere çeşitli nehir ve su yataklarında kullanılan ahşap botlara verilen isimdir.

Toplu taşımadan tutun, sebze meyve satıcılığına, marketten züccaciyeye kadar her çeşit iş bu şikaralar vasıtasıyla yapılıyor. Ancak şikaralar daha çok çiçek satıcılarıyla ünlenmiş durumda.

Sisli Himalayalar'ın devasa gölgesinin yansıdığı, suyla bir parmak atımlığı kadar mesafede ağır ağır seyreden şikaralar, turistlerin başlıca ilgi odağıdır. Gölün yüzeyinde oluşan lotus çiçekleri farklı türlerden kuşların ve ördeklerin çekim merkezidir.

Parlak renklerle boyanıp süslenen şikaralar, Dal ve Nageen göllerinde benzersiz bir seyir keyfi sunarken çınar ve meşe ağaçlarıyla kaplı göl kıyısında kurulmuş küçük balıkçı köylerinin gündelik telaşı ve göle yüzmeye giren küçük çocukların neşeli halleri size eşlik ediyor.

Şikaralar Keşmir'de "yüzen" yaşamın ve ticaretin merkezidir. Dal Gölü etrafında kümelenen evlere çoğu tüccar şikaralarıyla ulaşıyor. Sebze meyve satıcıları, balıkçılar, çiçekçiler, paşmina şalları satanlar, safrancılar, envai çeşit ürün satan marketçiler ve niceleri sizin ayağınıza kadar gelerek mallarına alıcı bulmaya çalışıyorlar.

Öte yandan gündelik hayatın ayrılmaz parçası haline dönüşen şikaralar, göl üzerinde çamaşır yıkayan kadınların bir numaralı yardımcısı olabiliyor. Yahut geçimini balık ve deniz fıstığından sağlayan ailelerin ekmek teknesine dönüşebiliyor. Diğer yandan çoğu zaman karşılıklı iki köy arasındaki mesafe kara yolunu kullanmak yerine şikaralarla aşılıyor.

• Örneğin; okula giden öğrenciler şikaraya binerek okullarına ulaşıyorlar. İnşaat için gerekli olan malzemeler de yine şikara vasıtasıyla bir nakliye aracı gibi taşınabiliyor.

Gözlemlerimize göre Keşmirliler için şikaralar vazgeçilemez öneme sahip araçlar olarak göze çarpıyor. Hayatın her alanında, her daim içinde yer alıyor. Venedik'in gondolları nasıl bir simgeye dönüştüyse Keşmir'in şikaraları da kültürel bir sembol durumunda. Bu nedenle şikara özgün yapısı, biçimi ve en önemlisi doğayla bütünleşmiş bir araç olarak kabul ediliyor.

[Fotoğraflar: Abdulkadir Aksöz]