Kazakistan'da unutulmaya yüz tutmuş geleneksel el halıları yeniden canlandırılıyor

Kazakistan'da unutulmak üzere olan geleneksel el yapımı halıların yer aldığı sergi ilgi çekiyor.

• Başkent Astana'daki Kulanşi Sanat Galerisi'nde açılışı yapılan "She Rug" adlı sergide evlerde nadir bulunan ve unutulmaya yüz tutan geleneksel Kazak halılarından örnekler yer alıyor.

Sergi, tüm Türk halklarında olduğu gibi Kazak halkının da yaşam kültüründe, örf ve âdetlerinde önemli yeri bulunan halı geleneğini yeniden canlandırmayı amaçlıyor.

Kulanşi Sanat Galerisi Başkanı Leyla Mahat, Kazaklar için halının bir ev eşyasından da öte olduğunu belirterek "Halı, nesilden nesle miras niteliği taşırdı. Halı üzerinden nesiller arasında bilgi akışı sağlanırdı." dedi.

Yüzlerce yıldır bozkırda göçebe yaşam koşullarında yaşayan Kazak kadınları tarafından geliştirilen halı dokuma geleneğini şu anda kaybetmek üzere olduklarını

söyleyen Mahat, "Geleneksel Kazak el sanatlarının yeniden hayat bulmasını çok istiyorum. Sergi ile geleneksel el halılarına yeniden ilgi uyandırmak istedik." ifadelerini kullandı.

"Eski halıların bir ismi vardı"

Modern Kazak Goblen Sanatı Uzmanı Prof. Dr. Alibay Bapanov, artık elle dokunan halıların yerini fabrikada makineyle dokunanların aldığını belirterek şöyle konuştu:

"Eski halıların bir ismi vardı. Rengi ile üzerine işlenen desenleriyle bir anlam taşırdı."

Bapanov, sergide yüzyıl önce dokunan halıların da yer aldığını belirterek "Bu halıların hâlâ rengini ve kalitesini koruması ise dokuma tekniğinin yanı sıra yapımında kullanılan ürünlerin tamamen doğal olmasından kaynaklanıyor." dedi.

Kazakistan'da geleneksel halı geleneğini yaşatan ustaların azaldığına dikkati çeken Bapanov, dolayısıyla bu gibi etkinliklerin onlara motivasyon kaynağı, bu geleneği yaşatacak gençlere de fayda sağladığını sözlerine ekledi.

"Sakalara ait Pazırık halısının birebir kopyası da sergileniyor"

"She Rug" Sergisi Küratörü Sandugaş Beysenbekova da serginin "yad", "millî unsur" ve "kadın ruhu" gibi üç temadan oluştuğunu söyledi.

Beysenbekova, sergide özel koleksiyonda eski geleneksel Kazak halıları ile goblen halıların da bulunduğunu vurgulayarak "Dünyanın en eski halısı olan ve şimdiki Kazakistan topraklarında bulunan Sakalara ait Pazırık halısının birebir kopyası da sergileniyor." dedi.

Kaybolmak üzere olan geleneksel halı dokumacılığını yaşatmak amacıyla 2023'te "Çırak" adlı sosyal projeyi başlattığını anlatan Beysenbekova, projenin amacının özellikle köylerde geleneksel halı dokumacılığını yaşatan kadınları teşvik etmek ve onlara gelir kaynağı sağlamak olduğunu belirtti.

Sergi, 8 Kasım'a kadar ziyaretçilere açık kalacak.