İsrail'in bir başka açık hapishanesi: El Halil

İşgal altındaki Batı Şeria'nın güneyinde yer alan El Halil kenti, İsrail'in bölge sakinlerini göçe zorlamak amacıyla çok sayıda askerî kontrol noktaları kurması ve yoğun bir şekilde kısıtlamalar uygulaması nedeniyle bir yılı aşkın süredir "açık cezaevine" dönüştü.

İsrail ordusu ve Filistin topraklarını gasbeden İsrailliler, tarihî kentteki Filistinlileri göçe zorlamak için baskılarını ve saldırılarını her geçen gün artırıyor.

• İsrail, özellikle cumartesi günleri ve dinî bayramlarında Filistinlilerin hareketini kısıtlayan ve onları normal yaşamlarından izole eden boğucu bir kuşatma uyguluyor.

İsrail ordusu 7 Ekim 2023'te Gazze Şeridi'nde başlattığı soykırımla eş zamanlı olarak El Halil kentindeki Harem-i İbrahim Camii çevresinde, bölgedeki gasbedilen Filistin topraklarındaki askerlerinin sayısını artırdı.

Ekim ayında Yahudi bayramlarının gelmesiyle birlikte kentteki baskı arttı, bölge sakinleri evlerinde mahkûm oldu ve hareket özgürlükleri kısıtlandı.

İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü arasında imzalanan 1997 anlaşmasıyla, El Halil H1 ve H2 olarak bilinen iki bölüme ayrıldı. Kentin yüzde 80’ini oluşturan H1 bölümü Filistin yetkilileri tarafından yönetilirken İsrail, kentin tarihî merkezini de içine alan H2 bölümünü tamamen kontrolü altında tutuyor.

Sokağa çıkma yasakları

Gazze'deki soykırımın ilk aylarında İsrail ordusu El Halil'de tam bir sokağa çıkma yasağı uyguladı; bu yasağın şiddeti giderek hafiflemeye başladı ve bu durum her hafta cumartesi günleri ve Yahudi bayramlarında sokağa çıkma yasağına dönüştü.

• İsrailliler, evlere saldırmak ve koyunları zehirlemek de dahil olmak üzere Filistinlilere yönelik saldırılarını artırdı.

Tel er-Rumeyde Mahallesinden İmad Ebu Şemsiye, ailesinin de sokağa çıkma yasağı uygulanan bölgedeki diğer aileler gibi "zor koşullar ve hareket kısıtlamaları altında yaşadığını" söyledi.

İsrail askerî kontrol noktalarıyla evleri arasında gidip gelen ailelere yönelik saldırılara da değinen Ebu Şemsiye, bu saldırıların arasında "çocuklara yönelik dayak, taciz ve hakaretler, provokatif elle aramalar ve cinsel tacizlerin" de olduğunu kaydetti.

İsrail'in Yahudilerin haftalık tatili olan Şabat nedeniyle her hafta cuma akşamından itibaren El Halil halkına sokağa çıkma yasağı uyguladığını hatırlatan Ebu Şemsiye, "Her hafta cumartesi günleri evin bahçesine çıkmak, pencerelerin önünde durmak dahil normal yaşamdan alıkonuluyor ve ev hapsinde kalıyoruz." dedi.

Özellikle lise ve üniversitede çocukları olan çok sayıda Filistinli ailenin, İsrail kısıtlamaları nedeniyle El Halil'in merkezini terk etmek zorunda kaldığını aktaran Ebu Şemsiye, söz konusu ailelerin farklı bölgelerdeki akrabalarının yanına sığındığını ifade etti.

"Filistin topraklarını gasbeden İsrailliler, hiçbir sebep olmadan ordu üniformasıyla evlere giriyor, halkı taciz ediyor ve sebepsiz yere arama yapıyor, cep telefonlarına el koyuyor."

Bölgedeki Filistinlilerin İsrail'in kısıtlamaları nedeniyle ailelerinin ihtiyaçlarını karşılamada dahi sorunlar yaşadığını söyleyen Ebu Şemsiye, askerî kontrol noktalarından ve elektronik kapılardan geçebilmek için her şeyi küçük miktarlarda ve küçük boyutlarda satın aldıklarını kaydetti.

Uygulamaların sadece hareketi etkilemekle kalmadığını, sosyal ilişkilerine de gölge düşürdüğünü aktaran Ebu Şemsiye, kapalı bölge dışında evli olan iki kızının kendilerini ziyaret edebildiğini ancak eşlerinin bölgeye girmesine izin verilmediğini belirtti.

İsrail yetkilileri, El Halil sakinlerinin isimlerinin listelere kaydedilmesini zorunlu kılıyor, listede olmayan kişilerin girişini ise engelliyor.

Artan askerî noktalar, provokatif turlar...

Filistin hükümetine bağlı El Halil'i İmar Komitesi Müdürü Muhanned el-Caberi, sıkıntıların bunlarla sınırlı olmadığına, artarak çoğaldığına işaret ediyor:

• İsrail ordusunun daha önce var olan 100'den fazla kontrol noktası, engel ve askerî noktaya ek olarak kentin merkezine 7 Ekim 2023 sonrasında daha fazla kontrol noktası ve engel yerleştirdi.

Caberi, İsrail ordusunun, kentin bazı mahallelerinde cumartesi günleri ve Yahudi bayramlarına denk gelen günlerde sokağa çıkma yasağı uygulandığını belirtti.

Filistinli yetkili, 7 Ekim'den bu yana uygulanan prosedürler arasında "sabah saat 06.00'dan önce evden çıkılmaması, gece saat 22.00'dan sonra çıkanların ise eve dönmesinin engellenmesinin" yer aldığını hatırlattı.

"Eski Şehir'deki Filistin topraklarını gasbeden İsrailliler her hafta cumartesi günleri yoğun provokatif turlar düzenliyor ve bu da mağazaların kapanmasına ve El Halil'deki ticari faaliyetlerin felce uğramasına yol açıyor." diye konuşan Caberi, İsrail'in zorla göç ettirme politikası kapsamında Filistinlilere kenti terk etmeleri yönünde baskı yapılması konusunda da uyarıda bulundu.

Caberi ayrıca, El Halil'deki Harem-i İbrahim Camii'nde de son bir yılda ibadet edenlerin sayısının önemli ölçüde azaldığını, camide ezan okunmasının defalarca engellendiğini kaydederek, camiye uzak olsa da kentteki bir güvenlik olayında caminin çevresinin kapatıldığını sözlerine ekledi.

Filistinli yetkili, İsrail askerlerinin neredeyse her gün geceleri Filistinlilerin evlerine baskın yaptığına ve El Halil sakinlerinin saldırıya uğradığına işaret etti.

Caberi, Eski Şehir sakinlerinin ve İbrahimî Camii'ni çevreleyen mahallelerinde oturanların işlerine ulaşamaması sebebiyle işlerini kaybettiğini ve bu sebeple insanî yardıma ve maddi desteğe ihtiyaç duyduklarını aktardı.

Zorla göç ettirilme tehlikesi

Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü'nün Ağustos ayının başında yayınladığı raporda, El Halil'deki Filistinlilerin zorla göç ettirilmesi tehlikesiyle karşı karşıya olduğu açıklandı.

• İsrail'in uyguladığı kısıtlamaların yanı sıra askerlerin ve Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin uyguladığı şiddet nedeniyle El Halil'deki Filistinlilerin tıbbî bakıma erişiminin hızla kötüleşti.

Rapora göre, örgütün İnsani İşler Direktörü Frederike van Dongen, şunları söyledi:

"İsrail güçleri ve yerleşimciler tarafından uygulanan kısıtlamalar, taciz ve şiddet, El Halil'deki Filistinlilerin çok büyük acı çekmesine neden oluyor. Bu durum insanların zihinsel ve fiziksel sağlık durumu üzerinde feci bir etkiye sahip."

Yüzlerce askerin konuşlandırıldığı El Halil'de, yaklaşık 500 Filistin topraklarını gasbeden İsraillinin yaşadığı çok sayıda gasbedilmiş arazi bulunuyor.

İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de 7 Ekim 2023'ten bu yana İsrail askerleri ile Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin saldırılarında 160'ı çocuk 756 Filistinli hayatını kaybetti.