İsrail soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almalı diyen UAD, ateşkes kararı hükmetmedi

Uluslararası Adalet Divanı (UAD) Güney Afrika'nın açtığı soykırım davasında, "İsrail Devleti, Gazze'de yürüttüğü askerî operasyonları derhal durdurmalı" talebiyle ilgili, İsrail'in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetti.

UAD Başkanı ABD’li Yargıç Joan Donoghue, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin, İsrail'in Gazze’deki fillerinin Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle açtığı davadaki ihtiyati tedbir taleplerine ilişkin mahkeme kararını okudu.

İsrail'in 7 Ekim'den sonra Gazze'ye yönelik hava, kara ve denizden başlattığı askerî operasyonların çok büyük sivil can kaybına, sivil altyapının yıkımına ve Gazze nüfusunun büyük çoğunluğunun yerinden edilmesine neden olduğunu kaydeden Donoghue, "Divan, bölgede ortaya çıkan insanlık trajedisinin boyutunun son derece farkındadır ve devam eden can kayıpları ile insanların acılarından derin kaygı duymaktadır." ifadelerini kullandı.

• Donoghue, UAD'nin İsrail'in Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerinin bazılarını ihlal ettiğine ilişkin ihtiyati tedbir kararı almaya yetkisi olduğunu da belirterek, Güney Afrika'nın İsrail aleyhine ileri sürdüğü iddiaları “makul seviyede” ispatladığına hükmetti.

Filistinlilerin Soykırım Sözleşmesi'nin ikinci maddesinde işaret edilen etnik ve dinî bir grup tanımı kapsamında değerlendirilebileceğini kaydeden Donoghue, Divan'ın Gazze’deki felaket boyutundaki insanî durumun, tedbir kararını gerektirecek düzeyde “acil tehlike” teşkil ettiğine hükmettiğini de kaydetti.

• UAD Başkanı Donoghue, Güney Afrika'nın açtığı soykırım davasında mahkemenin, "İsrail Devleti, Gazze'de yürüttüğü askeri operasyonları derhal durdurmalı" talebiyle ilgili, İsrail'in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına karar verdiğini bildirdi.

Hakimler, karara bağlanması yıllar alabilecek soykırım iddialarının esası hakkında henüz bir karar vermezken kesin bir ateşkes kararı da talep edilmedi.

“İsrail 1 ay içinde rapor sunmalı”

Mahkeme, 16’ya karşı 1 oyla İsrail’e 1 ay içerisinde mahkemeye Gazze’de soykırımın engellenmesi için hangi tedbirlerin alındığına dair rapor sunma zorunluluğu getirilmesine de karar verdi. Yargıç Donoghue, söz konusu kararın İsrail için uluslararası hukuki yükümlülükler doğurduğunu ifade etti.

• Uluslararası Adalet Divanı ayrıca 16’ya karşı 1 oy ile Gazze’ye acil insani yardım ulaştırılmasının garanti altına alınabilmesi için İsrail’in acil ve etkili tedbirler almak zorunda olduğuna hükmetti.

İsrailli yetkililerin soykırımı işaret eden açıklamalarına yer verildi

Yargıç Donoghue, mahkemenin kararında İsrail hükümet yetkililerinin “soykırımı” işaret eden açıklamalarını da hatırlattı.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın Gazze’nin tamamıyla kuşatma altına alınma emri verdiğini hatırlatan Donoghue, İsrail’in "insansı hayvanlarla" savaştığı ve “Gazze halkının hepsini imha edecekleri" yönündeki ifadelerine yer verdi. Donoghue ayrıca İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un Gazze’de “herkesin sorumlu” olduğuna ilişkin açıklamalarını hatırlattı.

“İsrail, Gazze’de soykırımı engellemek için tüm önlemleri almalı”

Yargıç Donoghue, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin, İsrail'in Gazze’de Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle açtığı davada talep edilen ihtiyati tedbirlerle ilgili mahkemenin aldığı kararları okudu.

• Buna göre Divan, İsrail'in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına 2 aleyhte oya karşı 15 oyla hükmetti.

İsrail’in ordunun soykırım eylemlerinde bulunmamasını sağlaması kararı da 15 lehte ve 2 aleyhte oyla kabul edilirken, İsrail’in soykırım kışkırtıcılığını önlemek veya cezalandırmak için elinden gelen tüm önlemleri almasına ilişkin karar 16’ya karşı 1 oyla kabul edildi.

Divan, İsrail'in Gazze'de Filistinlilerin içinde bulundukları olumsuz yaşam koşullarına karşı acilen ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insanî yardımların sağlanmasını mümkün kılmak için acil ve etkili önlemler almasına da 16 lehte oyla hükmetti.

Ayrıca İsrail'in soykırımın delillerini muhafaza etmek için gerekli adımları atması gerektiğine de 15 lehte oyla karar veren Divan, hükmedilen tedbir kararların uygulanmasına ilişkin İsrail'in alacağı önlemler hakkında 1 ay içinde Divan'a bir rapor sunmasını kararlaştırdı.

İsrail hükümeti tarafından bu dava için mahkemeye ad-hoc hakim olarak atanan İsrail Yüksek Mahkemesi eski Başkanı Aharon Barak, tüm tedbir kararlarında aleyhte oy kullandı.

Netanyahu: İsrail’in kendini savunma hakkı var

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu Uluslararası Adalet Divanı’nın bugün kararıyla ilgili İsrail’e yönelik “soykırım” suçunu reddeden İsrail Başbakanı,“Her ülke gibi İsrail'in kendini savunma hakkı vardır” diyerek İsrail’in kendisini Hamas'a karşı savunmaya devam edeceğini belirtti.

• “İsrail'in uluslararası hukuka bağlılığı sarsılmazdır. Ülkemizi ve halkımızı savunmaya devam etme yönündeki kutsal bağlılığımız da aynı derecede sarsılmazdır. Her ülke gibi İsrail'in kendini savunma hakkı vardır. İsrail'e yöneltilen soykırım suçlaması yalnızca yanlış değil, aynı zamanda çirkindir ve her yerdeki saygın insanlar bunu reddetmelidir. Vatanımızı ve milletimizi savunmak için gereğini yapmaya devam edeceğiz.”

Aşırı sağcı İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, mahkemenin okumasını bitirmesinin ardından UAD ile alay etti.

İsrailli Bakan olaya dair ilk yorumunda, X platformunda "Lahey shmague (şapşal)" diye yazdı.