İran, 2020'deki Ukrayna yolcu uçağının düşürülmesiyle ilgili olarak Uluslararası Adalet Divanı'na götürüldü
Avrupa ülkeleri ve Kanada, 176 kişinin hayatını kaybettiği 2020 trajedisinin ardından Tahran'a karşı harekete geçme çağrısında bulundu.
Kanada, İsveç, Ukrayna ve İngiltere; Uluslararası Adalet Divanı'ndan (UAD), 2020'de Ukrayna'ya ait bir yolcu uçağının düşürülmesi ve uçaktaki 176 kişinin tamamının yasal olarak öldürülmesiyle ilgili olarak İran aleyhine dava açmasını istedi.
- İran Devrim Muhafızları, Ukrayna Uluslararası Havayolları uçağını 8 Ocak 2020'de Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı'ndan kalktıktan kısa bir süre sonra, İranlı yetkililerin o sırada "feci bir hata" olarak nitelendirdiği şekilde düşürdü.
Kanada, İsveç, Ukrayna ve İngiltere; Dünya Mahkemesi olarak da bilinen UAD'ye yaptıkları başvuruda, İran'ın sivil hava yolculuğunun güvenliğini sağlamayı amaçlayan sözde Montreal Sözleşmesi'ne karşı "bir dizi yükümlülüğü" ihlal ettiğini söyledi.
- Bu dört ülke, İran'ın "Boeing 737" tipi yolcu uçağının düşürülmesini önlemek için uygulanabilir tüm önlemleri almadığını ve tarafsız, şeffaf ve adil bir cezaî soruşturma ve kovuşturma yürütmediğini söylediler.
Kazada hayatını kaybedenlerin çoğu, İran'dan hesap sormayı amaçlayan bir koordinasyon grubu oluşturan bu dört ülkenin vatandaşlarıydı.
- Ukrayna Hava Yolları'na ait 752 sefer sayılı Boeing 737 tipi yolcu uçağı, 8 Ocak 2020 sabahı Kiev'e gitmek üzere Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı'ndan havalandıktan kısa süre sonra düşmüş, uçaktaki 176 kişiden kurtulan olmamıştı.
İranlı yetkililer önce uçağın vurulduğu iddialarını kabul etmemiş daha sonra Genelkurmay Başkanlığı, uçağın "hassas askerî bir noktanın" üzerinden geçerken "insanî hata" sonucu hava savunma sistemince fırlatılan iki füzeyle yanlışlıkla düşürüldüğünü açıklamıştı.
İran Devrim Muhafızları Ordusu, uçağın düşürülmesinden birkaç saat önce İranlı General Kasım Süleymani'nin öldürülmesine misilleme olarak ABD'nin Irak'taki üslerine füze saldırısı düzenlemişti.
İran, olaydan yaklaşık bir yıl sonra 30 Aralık 2020'de hayatını kaybedenlerin her birinin ailesine 150 bin dolar tazminat ödeyeceğini duyurmuştu.
Tahran Askeri Başsavcısı Gulam Abbas Türki, 7 Ocak 2021'de yaptığı açıklamada, uçak kazası ile ilgili olayda kusurlu olduğu tespit edilen kişilerden sadece birinin tutuklu bulunduğunu, diğerlerinin kefaletle serbest bırakıldığını ve tutuksuz yargılandığını bildirmişti.
Davanın ilk duruşması, olayın gerçekleşmesinden yaklaşık iki yıl sonra Kasım 2021'de görülmüştü.