Güvercinlerin huzura uçtuğu cami: Vezir Han
Pakistan'ın Lahor şehrinin "Eski Lahor" olarak isimlendirilen bölgesinde yer alan Vezir Han Camii, ülkenin en göz alıcı mekanlarının başında geliyor. Görkemli Vezir Han Camii, şehrin Delhi kapısının yanında yer almaktadır. Caminin tamamlanması yedi yıl sürmüştür. Dört sekizgen minaresi ana avlunun köşelerinde sıralanırken yapı dengesini ödüllendirmekte ve ihtişamını arttırmaktadır. Vezir Han Camii, mimariyi sihirli bir hat, geometrik formlar ve çiçek süslemeleriyle ustaca harmanlayan bir eserdir. Cami, kentin merkezinde, tüm ana yollar ve çarşıların doğru açılarla bağlı olduğu merkezi bir konumdadır.
Pakistan şehirleri, zengin bir kültürel miras ve çalkantılı tarihiyle çeşitli anıtsal eserlere ev sahipliği yapıyor. Bunlardan biri Lahor’un “Eski Lahor” olarak isimlendirilen bölgesinde yer alan Vezir Han Camii’dir. UNESCO Dünya Mirası listesindeki cami, Pakistan'ın en göz alıcı mekanlarının başında geliyor.
Şah Cihan’ın hüküm sürdüğü dönemde, Babür İmparatorluğu’nda mimarlık, başta Taç Mahal olmak üzere zirve noktasına ulaşmıştır. Babür İmparatoru Şah Cihan döneminde yaptırılan cami, adını 1639 yılına kadar Lahor Valisi olan Nawab Vezir Han'dan almıştır. Görkemli Vezir Han Camii, şehrin Delhi kapısının yanında yer almaktadır. Caminin tamamlanması yedi yıl sürmüştür. Dört sekizgen minaresi ana avlunun köşelerinde sıralanırken yapı dengesini ödüllendirmekte ve ihtişamını arttırmaktadır.
Ana girişten içeri girildiğinde, caminin tuğla ve kiremit ağırlıklı Babür mimarisinin tipik örneği olduğu görülür. Caminin beş bölümünün her biri bir kubbe ile taçlandırılmıştır. Ortada büyük bir avlu bulunmaktadır. Avluya adım atan ziyaretçiler, görkemli mimariyle karşılaşırlar. Avlu, güzellik, zarafet ve sakinliğin bir vahası gibidir. Duvarlar, cepheden çıkıntı yaparak yüksek çerçeveli fresklerle kaplanmıştır. Usta hattatların eliyle yapılan çiçek motifleri ve değişik geometrik şekillerle süslenmiş Kur’an ayetleri caminin estetik değerini arttırmaktadır. Kendisine ait çarşısı da olan caminin bir de Hattat Pazarı bulunmaktadır.
Babür kültürü klasik İslâmî mimariyle harmanlanmış olup özellikle Lahor'da bulunan arkeolojik ve mimari yapılarda kendisini göstermektedir. Bu bağlamda Vezir Han Camii, Babür döneminden kalma en güzel mozaik fayans örneklerini içermektedir. Kur'an-ı Kerim'den ustaca hat sanatı, kaligrafi, geometrik formlar ve çiçek dekorasyonunun etkileyici karışımı, caminin yapısına benzersiz bir boyut kazandırır.
- Nitekim Vezir Han Camii, güzellik, denge ve ihtişam bakımından İspanya’daki Elhamra Sarayı’na benzetilmektedir.
Vezir Han Camii, mimariyi sihirli bir hat, geometrik formlar ve çiçek süslemeleriyle ustaca harmanlayan bir eserdir. Cami, kentin merkezinde, tüm ana yollar ve çarşıların doğru açılarla bağlı olduğu merkezi bir konumdadır. Ayrıca 13. yüzyılda İran'dan göç eden ve Tuğluklar döneminde Lahor'da yaşayan Seyit Muhammed İshak Gazroni'nin mezarı caminin avlusundadır. Bugüne kadar cami, kentin dar Arnavut kaldırımlı yollarının yanı sıra, pazarların, evlerin ve küçük işletmelerin kuşattığı hareketli Eski Lahor’un merkezinde adeta bir huzur sığınağıdır. Kutsal günlerde dolup taşan cami sanat tarihi araştırmacılarının da yoğun ilgisini çekiyor. Batılılar tarafından “güvercinli cami” olarak nitelendirilen Vezir Han Cami, ziyaretçilerini tarihin derinliklerinde yolculuğa davet ediyor.