Doha'da Afganlar arası barış müzakereleri başladı
Afgan hükümeti ile Taliban arasındaki ilk doğrudan barış müzakereleri yıllardır süren savaşı sona erdirmek amacıyla Katar'ın başkenti Doha'da başladı.
Görüşmelerin açılış törenine ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, NATO ve Afganistan'daki ABD Kuvvetleri Komutanı General Austin Scott Miller ile Afgan hükümeti ve Taliban'ı temsil eden heyetler katıldı.
Afganistan Ulusal Yüksek Uzlaşma Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah, yaptığı açılış konuşmasında, Taliban'a milletin sesine kulak verdiğinden ve Afgan hükümetinden müzakere heyetiyle görüşmelere katılması nedeniyle teşekkür ettti.
Abdullah, Afganların hükümetsiz "acı bir hayat" yaşadıkları için anayasa temelinde hükümeti güçlendirmek istediklerini de sözlerine ekledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da video konferans yöntemiyle yaptığı açılış konuşmasında, Afganistan'da yıllarca süren çatışmalardan sonra, şimdi "gerçek bir barış şansı" olduğunu belirterek, "Bu tarihi fırsatın kaçırılmayacağını ve müzakere sürecinin kalıcı bir barış anlaşmasına yol açacağını umuyoruz." dedi.
Taliban'ın Katar Ofisi üyesi Molla Muhammed Davud da açılış öncesinde, müzakerelere doğrudan başlamaktan memnuniyet duyduklarını ve ülkeyi on yıllardır parçalayan savaşın sona ermesini sağlayacağını temenni ettiklerini söyledi.
'Afganistan tekrar terör yuvasına dönüşmemeli'
Pompeo, yaptığı konuşmada bugünün Afganistan için tarihi bir gün olduğunu söyledi.
Afganistan'daki savaş kurbanlarının barış sürecine dahil edilmesini istediklerini ifade eden Pompeo, Afganistan'ın geleceğinin savaşlı olmamasını arzu ettiklerini belirtti.
Pompeo, 11 Eylül saldırılarını asla unutmayacaklarını vurgulayarak ABD'nin, terör örgütlerinin Afganistan topraklarını kullanarak başka ülkelere tehdit oluşturmasına asla izin vermeyeceğini kaydetti.
- Taliban'ın Katar Ofisi Yardımcısı Molla Abdul Gani Berader de Afganistan'da "İslami bir rejim istediklerini" belirtti.
Afganlar arası müzakere sürecinde olası bazı sorunlarla karşılaşabileceklerini dile getiren Berader, bu sorunların sabırla ve olumlu etkileşim içerisinde çözüme kavuşturulabileceğini söyledi ve şöyle konuştu:
Biz gelişmiş ve bağımsız bir Afganistan istiyoruz, Afganistan'da İslami bir rejim kurulmalı ve Afgan halkı kardeşçe yaşamalı.
Afganlar arası müzakerelerin açılış törenine Türkiye dahil birçok ülke dışişleri bakanı, NATO ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreterleri ve İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri video konferans yöntemiyle katılarak iyi niyetlerini dile getirdi.
Barış görüşmelerinin seyri
- ABD, ilk kez eski Başkan Barack Obama yönetiminde Afganistan'da barış amacıyla Taliban ve Afgan hükümetleri arasında görüşmeler yürütülmesi için girişimlerde bulundu. 2011, 2012 ve 2013'teki girişimler sonuçsuz kaldı.
Donald Trump'ın, 2017'de ABD başkanı seçilmesinin ardından müzakereler yeniden gündeme geldi. ABD ile Taliban temsilcileri, 25 Şubat 2019'da barış görüşmeleri için Katar'ın başkenti Doha'da ilk kez bir araya geldi.
ABD Başkanı Trump'ın Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Eylül 2019'da taraflar arasında anlaşmaya varıldığını, anlaşmanın Başkan Trump'ın onayını beklediğini açıkladı. Ancak aynı günlerde Kabil'de yaşanan terör saldırısında bir ABD askerinin ölmesi üzerine Trump anlaşmayı erteledi.
ABD ile Taliban arasında Aralık 2019'da yeniden başlayan görüşmeler, "şiddetin azaltılması" adı verilen fiili ateşkes kararıyla sonuçlandı. 22 Şubat 2020'de başlayan 7 günlük sürenin sonunda 29 Şubat'ta barış anlaşması imzalandı.