Daha önce de yapmışlardı
Türkiye'yi sarsan depremin ardından arama kurtarma çalışmaları için Türkiye'ye gelen İsrailli ekibin, ülkelerine dönerken, Antakya Sinagogu'nda saklanan antik Tevrat rulolarını da yanlarında götürdüğü ortaya çıktı.
6 Şubat Pazartesi günü meydana gelen ve merkezî üssü Kahramanmaraş olan 2 yıkıcı depremin ardından 10 ilimiz birden büyük hasar gördü. Deprem, ardında 40 binin üzerinde merhum ve yıkılmış tarihî yapılar bıraktı.
En çok hasar gören kentlerimizden Hatay'da bulunan Antakya Sinagog'u da depremden nasibini aldı, hatta Hatay Musevi Cemaati başkanı Şaul Cenudioğlu ve eşi Fortüne Hanım da hayatını kaybetti. Buraya kadar her şey, doğal afetin sonrasından yaşanan gelişmelerle birdi. Ancak dikkat çekici detaysa, arama kurtarma faaliyetlerini sinagog çevresinde gerçekleştiren İsrail ekibinin sinagog yıkıntıları arasında buldukları tevrat parşömenlerini şehirden çıkarması oldu.
The Jerusalem Post ve Ynet’in aktardığına göre, İsrail kurtarma ekipleri ZAKA (Gönüllü üyeleriyle acil durumlara müdahale etmek amacı güden ve İsrail'de faaliyet gösteren oluşum), altında mahsur kalanları bulma umuduyla Türkiye'nin Antakya kentindeki molozları karıştırırken, yerel yaşlı bir Yahudi adam, elinde benzersiz bir şeyle kurtarma ekiplerine yaklaştı: İki asırlık Ester Kitabı parşömeni.
Depremden önce Antakya Sinagogu'nda tutulan iki asırlık Ester Kitabı parşömenleri, İsrailli ZAKA arama kurtarma ekibi lideri Haim Otmazgin’e teslim ediliyor. Otmazgin bu anları, “Bir ZAKA gönüllüsü olarak bu, hayatımın en duygusal anlarından biri. Böylesine önemli bir tarihî belgeyi kurtarmaktan ve Antakya'daki Yahudi cemaatinin mirasının, depremden sonra bile bozulmadan muhafaza edilmesini sağlamaktan gerçekten onur duyuyorum.” şeklinde kaydediyor.
İsrail arama kurtarma operasyonunun bir parçası olarak ZAKA, enkazdan birkaç düzine hayatta kalan kişiyi başarıyla çıkardıktan sonra sağ salim eve döndü, üstelik Antakya’dan “ödünç aldıkları” parşömenlerle birlikte. Ödünç, zira Türk Yahudi Toplumu Twitter hesabından konu hakkında yaptığı açıklamada, “İlgili Ester parşömeni İsrail'den teslim alınıp Hahambaşılığımızda muhafaza altındadır. Antakya sinagogumuzun tadili sonrası yuvasına dönecektir.” dedi.
Bu olay, akıllara 1969'da yaşanan bir başka skandalı getirdi
İsrail'de 1967-1974 yılları arasında savunma bakanı olan Moşe Dayan da Mısır'ın Sina Yarımadası'ndaki Serabit el-Hadim bölgesinde çok kıymetli tarihî eserleri ülkesine kaçırırken yakalanmıştı.
2020 yılında, Dayan ve beraberindeki askerlerin 1969'da Mısır arkeoloji bölgesinden yağmaladıkları eserlerin olduğu çantaları taşırken görüntüleri yer aldığı fotoğraflar yayınlanmıştı.
Olayın üzerine Maariv'de gazeteci olan İdo Dissentchik, olaya Ebu Rudeys'teki petrol sahalarını koruyan bir askerken şahit olduğunu belirtmişti.
Bir gün kendisi ve diğer askerlerin, bölge gezisi yapan Savunma Bakanı Dayan'ın güvenliğini sağlamak için Firavun tapınağı olan Sarabit al-Server'a gitme emri aldığını aktaran Dissentchik, "Askerler araçlarla hedeflerine götürüldüler ve geldikleri yerde Dayan'ın helikopterini buldular. Dayan, koruma görevlisi beklemiyordu. Belki geldiğimizden de haberi yoktu. O ve tarihî eser uzmanı arkadaş askeri değil, tarihî eser gezisi yaptılar." ifadelerini kullanmış ve Dayan'ın çantaları askerî helikopterle bölgeden çıkarttığını kaydetmişti.