"Cezayir anayasası mevcut krize çözümler sunuyor"

Cezayir'de anayasal geçiş sürecinin başlamasına rağmen sürecin baş aktörlerine "eski rejimin temsilcisi olduğu" nedeniyle halktan yükselen kesin itiraz, krizden çıkış için anayasal çözümleri tartışmaya açtı.

Cezayir'de Abdulaziz Buteflika'nın 2 Nisan'daki istifasından sonra anayasaya göre parlamentonun üst kanadı Millet Konseyi Başkanı Abdulkadir bin Salih'in geçici cumhurbaşkanlığını üstlenmesiyle geçiş dönemi başladı.

Bin Salih, yeni cumhurbaşkanı seçiminin 4 Temmuz'da gerçekleştirileceğini açıkladı. Buteflika'nın istifasında üst üste uyarılarıyla kritik rol oynayan ordu da anayasal geçiş sürecini desteklediğini duyurdu.

Kağıt üzerinde olumlu görünen bu gelişmelere rağmen başkentte ve ülkenin diğer şehirlerinde cuma günü sokağa dökülen yüz binlerce Cezayirli ise "Buteflika rejiminin kalıntıları" suçlamasıyla geçiş süreci aktörlerine itiraz etti.

Cezayirliler, geçici Cumhurbaşkanı Bin Salih, Başbakan Nureddin Bedevi ve hükümeti, son olarak da yargının en üst makamındaki Anayasa Konseyi Başkanı Tayyib Bilayz'ın gitmesi konusunda sokakta tek sesli kitlesel bir tavır ortaya koydu.

Ülkede oyun kurucu rolündeki ordunun anayasal sürece vurgu yapması, ancak sokağın değişim konusundaki ısrarı üzerine yaşanan krize nasıl çözüm bulunacağı kamuoyunda tartışılmaya başlandı.

"Krize anayasal bir çözüm var"

Cezayirli Anayasa Uzmanı Lezhari Buzid, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülkedeki krizden çıkış için anayasayı işaret etti.

Buzid, "Anayasa, bazı noksanlarına rağmen mevcut krize çözümler sunuyor. Cezayir'in içinde bulunduğu krizden anayasal çıkış yolu var." dedi.

Parlamentonun üst kanadı Millet Konseyinde daha önce milletvekilliği de yapan Buzid, anayasanın sunduğu çözüm planını şöyle anlattı:

"Sorunun çözümü için Anayasa Konseyi Başkanı'nın istifa etmesi ve bu göreve herkesin üzerinde uzlaştığı bir ismin getirilmesi gerekiyor. Bu sayede geçici cumhurbaşkanı istifa ettiğinde, Anayasa Konseyi Başkanı geçici cumhurbaşkanlığına gelecek."

Buzid, bu çözümle sokağın geçiş dönemi liderlerinin gitmesi yönündeki talebinin ve ordunun vurguladığı anayasal çerçevenin karşılanacağı değerlendirmesinde bulundu.

Yargı erkinin zirvesi Anayasa Konseyi

Bilayz başkanlığındaki yargı erkinin zirvesi Anayasa Konseyi, yeni cumhurbaşkanı seçimlerinde adaylık başvuruları, aday listesinin açıklanması, cumhurbaşkanının görevden alınması ve seçim sonucunun açıklanması gibi kritik görevler üstleniyor.

Öte yandan, anayasaya göre geçici cumhurbaşkanının istifası halinde bu makamın görevini Anayasa Konseyi Başkanı üstleniyor.

Seçimleri gerçekleştirecek komisyon parlamentonun görevi

Anayasa uzmanı Buzid, geçici Cumhurbaşkanı Salih'in 4 Temmuz'daki seçimlerin yönetilmesi için vadettiği "bağımsız seçim komisyonu"nu mevcut seçim yasasına göre parlamentonun hazırlayabileceği önerisinde bulundu.

Parlamentonun seçim yasasında değişiklik teklifi hazırlayabileceğini ve bunu hükümete sunabileceğini belirten Buzid, "Cezayir halkının hile karışan başka bir seçimi daha kaldıramayacağının" altını çizdi.

Mükemmel anayasa yok

Cezayir'de anayasanın yetersizliği üzerinden dönen tartışmalara değinen Buzid, "Hiçbir anayasa mükemmel değildir. ABD bile 1787'den bugüne anayasa metinlerinde şartlara göre değişiklikler yapmış." diye konuştu.

Buzid, Cezayir anayasasının mevcut durumda güçler ayrılığı noktasında sıkıntı yaşadığı, cumhurbaşkanına çok geniş yetkiler verildiği ve denetimden muaf tutulduğu değerlendirmesini yaptı.

Cezayir'de 20 yıldır yönetimde olan Buteflika, yaklaşık 1,5 ay süren protestolar ve ordunun "uyarıları" sonucu 2 Nisan'da istifa etmişti.