Bush'un akıl hocası öldü
Akademik çalışmalarıyla Batı'nın İslâm'a ve İslâm dünyasına dair fikirlerinin oluşumuna büyük etkide bulunan Prof. Dr. Bernard Lewis, 102 yaşında öldü. Lewis, Irak'ın işgalini de desteklemiş bir isimdi.
Ortadoğu ve İslâm dünyası hakkında yazdıklarıyla Batı’nın Müslümanlara dair fikirlerinin oluşumuna etki eden İngiliz asıllı ABD’li akademisyen Bernard Lewis, 102 yaşında öldü. ABD’nin New Jersey eyaletindeki bir yaşlı bakım evinde hayatını kaybettiği açıklanan Lewis, 2003’te Irak’ın işgalini desteklemesiyle dikkat çekmiş, ABD Başkanı George Bush ve ekibine de akıl hocalığı yapmıştı. Lewis, İslâm dünyasındaki aksaklıkların emperyalizm veya dış işgaller sebebiyle değil, İslâm’ın kendi bünyesinden ve tarihinden kaynaklandığını savunuyordu.
31 Mayıs 1916’da İngiltere’nin başkenti Londra’da doğan Bernard Lewis, 1939’da Ortadoğu üzerine hazırladığı tezini bitirerek doktor oldu. Türkiye de dâhil olmak üzere birçok İslâm ülkesine seyahatler yapan ve bölge dillerini öğrenen Lewis, Osmanlı Arşivleri’nde araştırma yapma hakkı elde eden ilk Batılı akademisyendi. Arapça, Türkçe, Farsça ve İbranice’yi kusursuz konuşan Lewis, bu sayede Ortadoğu halklarına direkt şekilde ulaşabilen bir isimdi.
1974’e kadar Londra Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapan Lewis, ABD’nin seçkin üniversitelerinden Princeton’a geçerek, 1986’daki emekliliğine kadar burada kaldı. 1982’de ABD vatandaşlığını elde etti, 70 yaşındaki zorunlu emekliliğinin ardından da Princeton’da ders vermeyi sürdürdü. Bu süreçte Tarihte Araplar, Modern Ortadoğu Tarihi, Modern Türkiye’nin Doğuşu gibi birçok klâsik eser kaleme alan Lewis, alanda yazan herkesin mutlaka referans gösterdiği bir araştırmacıydı. Lewis, İslâm ve Müslümanlarla ilgili fikirlerini ise Yanlış Giden Neydi ve İslâm’ın Krizi isimli eserlerinde dile getirdi.
ABD ve İsrailli politika yapıcılarına hep yakın duran Bernard Lewis, Amerika’da Irak işgali başta olmak üzere İslâm dünyasına askeri müdahalelerin bayraktarlığını yapan Neo-Con (Yeni Muhafazakârlar) akımıyla dirsek temasındaydı. ABD Başkanı George W. Bush’un akıl hocalığını yapan Lewis, “Müslümanları kontrol etmek için, İslâm ülkelerine demokrasi götürme” tezinin de savunucularındandı.
Bernard Lewis, “Ermeni Soykırımı” iddialarını reddetmesiyle de dikkatleri çekmişti. Ermenilerin büyük tepkisiyle karşılaşan Lewis, Osmanlı İmparatorluğu’nun 1915 Olayları’ndaki rolünün net olmadığını, ölü sayısının ise Ermenilerce abartıldığını belirtiyordu.
Filistin asıllı ünlü akademisyen Edward Sid, sık sık eleştirdiği ve eserlerini tenkide tabi tuttuğu Bernard Lewis’i “eski usul görüşlerin işportacısı, son oryantalist” olarak tanımlamıştı.