Bakü'de bir Şirvanşah

Şirvanşahlar Sarayı veya Şirvanşahlar Saray Kompleksi, Azerbaycan'da hüküm süren Şirvanşahlar devletinin (799-1607) yöneticilerinin eski ikametgahıdır.

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün tarihî yapılarından, kentin turizm destinasyonları arasında ön plana çıkan komplekste sarayın yanı sıra Divanhane, Şirvanşahların Türbesi , Saray Camii, Saray Hamamı, av köşkü, saray bilgini Seyyid Yahya Bakuvî'nin türbesi ve Keykubat Camii'nin kalıntıları yer almaktadır.

Bakü'nün tarihî mahallesi İçerişehir'in en yüksek noktasında bulunan saray, şehre gelen turistlerin ve tarih meraklılarının dikkatini çekiyor.

• Azerbaycan'da yaklaşık 700 yıl hüküm süren Şirvanşahlar Devleti tarafından 12-15. yüzyıllarda inşa edilen ve bugüne kadar korunan saray, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alıyor.

50'den fazla odası bulunan sarayda hükümdarların divanhanesi, türbeler, camiler, su deposu ve hamam yer alıyor.

Sarayın dikkat çeken bir başka unsuru ise yeraltı su deposu. 34 basamakla inilen su deposu o dönemde sarayın bütün su ihtiyacını karşılar nitelikteydi.

Saraydaki yapıların her birinin farklı zamanlarda inşa edildiği sanılıyor.

İki kattan oluşan sarayın ikinci katının şah ve ailesinin günlük hayatlarını geçirdikleri bölüm olduğu, birinci katının ise sarayın ihtiyaçlarının karşılanması için oluşturulduğu düşünülüyor.

Dönemin resmî tören ve toplantılarının yapıldığı, devlet yönetimiyle ilgili kararların alındığı ve "divanhane" ismi verilen bölüm, sarayın çevresinde yer alıyor.

Şirvanşahlar ailesinden çocuklarının eğitim aldığı Keykubat Mescidi'nin kalıntıları ile Halvetiyye Tarikatı'nın kurucularından Seyyid Yahya Bakuvî'nin türbesi de sarayda bulunuyor.

Şirvanşahlar Sarayı, Osmanlı izlerini taşıyor.

Sarayda 1586'da inşa edilen ve kitabesinde Osmanlı sultanlarından III. Murad'ın isminin geçtiği bir kapı da yer alıyor. Dönemin mimarlarından Emirşah Tebrizî tarafından inşa edilen kapı, Murad Darvazası(Murad Kapısı) adıyla anılıyor.

Şirvanşahlar Saray Kompleksi'nin 16. yüzyıla ait tek yapısı olan kapının, üst çerçevesindeki iki madalyonun arasındaki kitabede, "994 yılında (M.S. 1585-1586), büyük ve adil Sultan III.Murad döneminde" yaptırıldığı belirtilmektedir.

• UNESCO tarafından "Azerbaycan mimarisinin incilerinden biri" şeklinde nitelendirilen Şirvanşahlar Sarayı, günümüzde müze olarak faaliyet gösteriyor.

Her gün ziyaretçi akınına uğrayan sarayda Azerbaycan tarihinin farklı dönemlerine ait eserler sergileniyor.