Arnavutluk'taki Osmanlı dönemi Kurşunlu Cami açılacağı günü bekliyor

Arnavutluk'un İşkodra şehrindeki Osmanlı döneminden kalma Kurşunlu Cami, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edildikten sonra ibadete açılacak.

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın Ocak 2021'de Türkiye'ye gerçekleştirdiği resmî ziyarette, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile Arnavutluk Kültür Bakanı Elva Margariti tarafından imzalanan protokol kapsamında Vakıflar Genel Müdürlüğü desteğiyle restore edilecek camide çalışmalar devam ediyor.

Bölgedeki nehirlere açılan sulama kanallarının meydana getirdiği taşkınlar yüzünden avlusundaki Osmanlı kabirleri haftalarca sular altında kalan camide geniş çaplı çalışma yapılacak.

Mimarî bütünlüğünü koruyan fakat taşkınların da etkisiyle cami cemaatinden uzak kalan Kurşunlu Camisi'nin kurşun örtüsü yenilenecek, derz, sıva işleri, minber ve ahşap işleri yapılacak.

İşkodra Kültürel Miras Bölge Müdürü Besara Podgorica, projenin, taşkın önleme sisteminin inşası ve restorasyon çalışması olmak üzere iki safhadan oluştuğunu kaydetti.

Kurşunlu Camisi'nin, Arnavutluk genelinde kültürel miras bağlamında tarihî değerlere sahip en önemli eserlerden biri olduğunun altını çizen Podgorica, "Proje, Ulusal Nesnel Miras Konseyi'nden restorasyon noktasında yeşil ışık aldı. Cami avlusu ve çevresi, ışıklandırma sistemi, caminin yeniden dikilmesi, iç ve dış cephenin restorasyonu öngörülüyor." diye konuştu.

İlk safhada, sel ve taşkınlardan caminin korunması amacıyla bir taşkın önleme sisteminin inşa edileceğini anlatan Podgorica, bu çalışmanın Türk ve Arnavut şirketlerce ortaklaşa yapılacağını belirtti.

Şantiyenin altı ay içinde kurulup restorasyon çalışmalarının başlamasını beklediklerini ifade eden Podgorica, restore edildikten sonra bu caminin İşkodra'da bir turizm destinasyonu haline de geleceğini vurguladı.

1773-1774 yıllarında Buşatlı Mehmet Paşa tarafından yüksek kubbeli yapısı ve avlusu ile tipik bir Osmanlı eseri olarak inşa edilen cami, uzun yıllar ülkenin en büyük camisi olarak hizmet verdi.

Rozava Kalesi'nin aşağı eteklerinde, Drini, Kir ve Boyna nehirlerinin kesiştiği noktada, bugünkü kent merkezinin güneydoğusunda yer alan cami, 1948'de kültürel anıt ilan edildi.

• Halk arasında, kurşun kaplı kubbesinden dolayı "Kurşunlu Cami" olarak bilinen 250 yıl geçmişe sahip cami, revaklı harim avlusu olan tek cami örneğini teşkil etmesi açısından ülkedeki diğer camilerden ayrılıyor.

Bütünüyle taştan inşa edilmiş olan camide dikkati çeken yapılardan biri de yapıya sonradan eklendiği anlaşılan dikdörtgen planlı ve güneybatı cephesi iki yuvarlak kemer açıklıklı türbesi.

Kurşunlu Camisi, inşa edilişinden bugüne kadar geçen sürede, birtakım yapısal ve mimarî değişikliklere uğradı ve çeşitli dönemlerde atıl kaldı.

Komünizm döneminden kurtulan tek cami

Kurşunu Cami,1944'te Arnavutluk idaresini, devrimle ele alan solcu-komünist Enver Hoca yönetimi altında yıkımdan kurtulan tek cami olma özelliği taşıyor.

Arnavutluk'ta, komünist rejim döneminde ülkede dinin resmen yasaklanmasıyla çok sayıda ibadethane kapatılmış, birçoğu yıkılmıştı. O dönemde depo olarak kullanılan ve 1967'de minaresi yıkılan cami, günümüzde ayakta kalmayı başaran nadir eserlerden biri.

Komünizm döneminin sona ermesinin ardından cami, Kasım 1990'da kapılarını tekrar ibadete açtı.