2019'da özel statüsünün kaldırılmasından bu yana Cammu Keşmir'de ilk seçimler yapılıyor

Hindistan'ın idaresindeki Cammu-Keşmir'de 10 yıl aranın ardından ilk defa yapılan milletvekili seçimleri için oy kullanma işlemi başladı.

• Cammu-Keşmir sakinleri, 18 Eylül, 25 Eylül ve 1 Ekim'de olmak üzere 3 aşamada yapılacak milletvekili seçimlerin ilk aşaması için sandık başına gitmeye başladı.

Bölgenin 2019'da özel statüsünün kaldırılmasından bu yana ilk olacak seçimlerin sonuçları 4 Ekim'de halka duyurulacak.

Oylamanın ilk aşamasında, 219 milletvekili adayı arasından 24'ü seçilecek. Bölge sakinleri, bir başbakan ve bakanlar kurulu tarafından yönetilen meclisi seçmek için tercihlerini yapacak.

8,7 milyonun üzerinde seçmen 90 sandalye için düzenlenecek milletvekili seçimlerinde oy kullanacak. Cammu-Keşmir Meclisi'ndeki 90 sandalyenin 47’si Keşmir, 43’ü ise Cammu’yu temsil edecek.

Seçimlerde 46 ve üzerinde sandalye kazanan parti çoğunluğu sağlayacak.

Keşmir'in kaldırılan özel statüsü, söylemlerin başında geldi

Cammu-Keşmir'deki seçimlere 13 büyük siyasî parti katılacak ve 908 milletvekili adayı yarışacak. Bu adayların 365'i seçimlerde bağımsız olarak yer alacak.

• Muhalefet partilerinin neredeyse tamamı seçimlerden önce eyalet statüsünü ve bölgenin özel statüsünü geri getirme sözü verdi. Ancak Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin Bharatiya Janata Partisi (BJP) Cammu-Keşmir'in özel statüsünü geri getirmeyi reddediyor.

Bununla birlikte Modi’nin partisi “seçimlerden sonra uygun bir zamanda” Cammu-Keşmir'e eyalet statüsünü geri getireceğini açıkladı.

Seçimde öne çıkan siyasî partiler

Seçimlerde Mehbuba Müfti liderliğindeki Halkların Demokratik Partisi (PDP) ile Ömer Abdullah liderliğindeki Cammu-Keşmir Ulusal Konferans Partisi iki güçlü bölgesel parti olarak öne çıkıyor. Ömer Abdullah, Rahul Gandi liderliğindeki Hindistan Ulusal Kongresi (INC) ile ittifak yaptı.

Awami İttehad Partisi (AIP) lideri Şeyh Abdul Raşid ile bölgede yasaklı olan Cemaat-i İslâmî Partisi (JeI) üyeleri arasında da ittifak yapıldı. Cemaat-i İslâmî Partisi yasaklı olduğu için adayları seçimlere bağımsız olarak katılacak. Bu ittifak da seçimlerde öne çıkanlardan.

Cemaat-i İslâmî, Şubat 2019'da militan örgütlerle yakın temasta olduğu iddiasıyla 5 yıl süreyle yasaklanmıştı. Bu yasak Şubat 2024'te 5 yıl uzatıldı.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin partisi BJP'nin bölgede nispeten zayıf kalacağı öngörülüyor.

1947'den bu yana 12 defa meclis seçimleri yapıldı

• Hindistan'ın bağımsızlığını kazandığı 1947'den bu yana Cammu-Keşmir'de 12 defa meclis seçimleri yapıldı.

Cammu-Keşmir sakinleri ve bölgedeki "ayrılıkçı" liderler, seçimleri Yeni Delhi'nin buradaki kontrolünü meşrulaştırma girişimi olarak gördükleri için seçimlere katılım genelde düşük oldu ve şiddet olayları yaşandı.

Hindistan'ın egemenliğini reddeden Cemaat-i İslâmî Partisi, on yıllarca seçimleri boykot etti ve seçmenlerden de boykot etmelerini istedi. Ancak bu seçimlerde Cemaat-i İslâmî Partisi'nin yasaklı olmasına rağmen en az 10 bağımsız adayla seçimlere katılması, önemli bir gelişme olarak görülüyor. Parti en son 1987 milletvekili seçimlerinde yarışmıştı.

Cammu-Keşmir Meclisi, Yeni Delhi yönetimi altında sınırlı yetkilere sahip olacak. Fakat uzun aranın ardından seçimlerin düzenlenmesinin bölgede siyasî bir değişim için umutları artırdığı belirtiliyor.

Son meclis seçimleri 2014'te yapılmıştı

• Cammu-Keşmir'de son milletvekili seçimleri Kasım-Aralık 2014'te yapılmıştı.

O dönem eyalet olan Cammu-Keşmir'de Modi'nin BJP’si ile Cammu-Keşmir'in eski Başbakanı ve PDP Başkanı Mehbuba Müfti, koalisyon hükümeti kurmuştu.

Ancak Modi'nin BJP'si Mufti'ye olan desteğini çekmiş ve 19 Haziran 2018'de koalisyon dağılmıştı. O tarihten bu yana Cammu-Keşmir doğrudan Yeni Delhi tarafından yönetilmeye başlanmıştı.

5 Ağustos 2019’dan sonra bölgenin özel statüsü kaldırılmış ve eyalet merkeze bağlı iki birlik toprağına dönüştürülmüştü.

Cammu-Keşmir'in özel statüsünün kaldırılması

• Hindistan yönetimi, anayasanın yarım asırdan uzun süredir Cammu-Keşmir'e özel statü tanıyan hükümlerini 5 Ağustos 2019'da iptal ederek bölgeyi merkezi yönetimin doğrudan hükmettiği "Birlik Toprağı" statüsüne indirmişti.

Ardından bölge toprakları, 31 Ekim 2019'da resmen merkeze bağlı Cammu-Keşmir ve Ladakh olmak üzere ikiye ayrılmıştı.

Cammu-Keşmir'in 1947'den bu yana yabancıların bölgeye yerleşmesine ve mülk edinmesine izin vermeyen vatandaşlık yasası da kaldırılmıştı. Müslümanlar, bu nedenle merkezî yönetimin bölgeye Hindu çoğunluğu yerleştirerek bölgenin demografisini değiştirmesinden endişe duyuyor.

"Çözülemeyen" Keşmir meselesi

İngiltere, 1947'de sömürge olarak yönettiği Hindistan'dan çekilirken o dönemde prenslik olan Keşmir, bağımsızlıklarını yeni kazanan Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda tercih yapma zorunluluğuyla karşı karşıya kaldı.

Nüfusunun yüzde 90'ı Müslüman olan Keşmir halkı 1947'de Pakistan'a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi, Hindistan ile birleşmeye karar verdi. Müslüman Keşmir halkı karara karşı çıktı.

Pakistan ve Hindistan'ın bölgeye asker göndermesiyle taraflar 1947'de ilk kez savaştı. İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999'da savaş çıktı.

• Savaşların ardından sağlanan geçici ateşkes sonucunda Keşmir'in
• yüzde 45'i Hindistan'ın,
• yüzde 35'i Pakistan'ın idaresinde kaldı.
• yüzde 20'lik kısım ise sınırdaş Çin'in hâkimiyetine verildi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 1948'den itibaren aldığı kararlarla Keşmir'in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halk oylamasıyla belirlenmesini öngörüyor.

Hindistan yönetimi, halk oylamasına karşı tutum benimserken Pakistan, BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.