Ülkemizdeki yenilebilir yetiştirilebilir mantar çeşitleri nelerdir?

Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de çok fazla mantar çeşidi var. Bunların bir kısmı zehirleyici ve öldürücü. Ancak bir bölümü de çok lezzetli ve faydalı. Sote, güveç, ızgara ve kremalı olmak üzere birçok farklı şekilde hazırlanıp servis edilebilen mantarlar çok değerli besinlerle dolu. Kalorileri oldukça düşük ve aynı zamanda lif ve protein kaynağı bakımından oldukça zengin. Ayrıca, B, D vitaminleriyle birlikte selenyum, bakır ve potasyum gibi önemli takviyeler içeriyor.

Mantarlar özellikle yüksek kolesterole sahip kişiler tarafından da tercih ediliyor. Yani aslına bakılırsa diyabet etkisi de var.

Ek olarak kemik sağlığını artırma, enerjiyi artırma, bağışıklık sistemini güçlendirme ve genç kalmaya yardımcı olma gibi etkileri var. Bizim bu başlık altındaki asıl konumuz ise mantar çeşitleri. O yüzden kuzu göbeğinden başlayarak pestik mantarına ve hatta çam kabara mantarına kadar Türkiye’deki hemen her yenilebilir mantarı detaylı şekilde ele alıyoruz.

Kuzu göbeği mantarı

Bazı bölgelerde höbelen şeklinde de geçen bu mantar türü, daha çok Akdeniz, Karadeniz ve Ege’de yetişiyor. Kıyıya yakın bölgelerde yetişen kuzu göbeği bazı kişiler tarafından ‘şifalı mantar’ olarak da isimlendiriliyor. Bu arada, her ne kadar yenilebilir mantarlar arasında yer alsa da pişmeden tüketmemek gerekiyor. Ek olarak Fransız mutfağında da pek sevildiğini belirtelim.

Çam kabara mantarı

Çam kabara mantarı, ismini çam ağaçlarından alıyor. Zira çam ağaçlarında büyüyen bu mantar türü az önce de bahsettiğimiz kuzu göbeği mantarı gibi ‘yenilebilir’ türde mantarlar arasında.

Fakat dikkat edilmesi gereken bir şey var. Bu mantar bazı kişilerde alerjik reaksiyonlar gösterebiliyor.

Dolayısıyla tüketirken dikkat etmekte ya da uzmanlara danışmakta yarar var.

Kültür mantarı

Türkiye’de yetiştiriciliği yapılan ve en fazla bilinen mantarlardan bir diğeri ise kültür mantarı. Yetiştiriciliğinin bu kadar tercih edilmesinin asıl sebebi profesyonel ekipmanların bulunduğu ortamlarda kolayca yetiştirilebiliyor olması. Epey lezzetli olduğunu da ekleyelim.

Borazan mantarı

Borazan mantarı daha çok koyu rengi sayesinde dikkat çekiyor. Diğer mantarlardaki o hafif pembemsi renk bunda yok. Şekli sebebiyle trompet mantarı olarak da geçen bu mantar, lezzetli olmasının yanı sıra aynı zamanda epey pahalı. Bu arada ülkemizde daha çok Ege bölgesinde görülebilen bu mantarın farklı ve zehirli türleri var. Yani eğer daha önceden herhangi bir tecrübeniz yoksa borazan mantarını toplama ve tüketme konusunda biraz daha çekimser davranabilirsiniz.

Sığır dili mantarı

Şekli sebebiyle sığır dili mantarı olarak anılan bu tür, bazı bölgelerde turuncu sığır olarak da geçiyor. En önemli noktalarından biri çiğ tüketilmemesi gerektiği.. Ama piştiğinde hem yoğun et barındırıyor hem de gerçekten çok lezzetli. Daha çok meşe, köknar ya da kayın ağaçlarına tutunarak varlıklarını sürdürmeye çalışırlar.

Karadeniz Bölgesi’ndeki takipçilerimiz bu mantarı mutlaka biliyordur diye düşünüyoruz.

İmparator mantarı

Gelincik mantarı olarak da geçen imparator mantarı epey keskin bir lezzet olarak biliniyor. Hatta mantar türleri arasında en keskin lezzete sahip olanlardan biri olduğu özellikle belirtiliyor. Yine bir uyarıyla devam edeceğiz. Çünkü imparator mantarının da farklı türleri var ve eğer daha önce görmediyseniz buna benzemesi nedeniyle toplayıp tüketmemeniz daha sağlıklı olur.

Pestik mantarı

Mantar toplamak aslında bir deneyim işi. Rehberimizin başından beri belirttiğimiz gibi aslında farklı ve zararlı birçok farklı mantar türü var. Dolayısıyla görsel açıdan yenilebilirlere benziyor olması aslında her mantarın rahatlıkla tüketilebileceği anlamına gelmiyor. Pestik ya da diğer adıyla çörek mantarı aslında ormanlardaki en lezzetli mantarlardan biri. Hatta market raflarında da en sık karşılaştığımız mantarların başında geliyor. Karadeniz’de ‘ayı mantarı’ olarak da bilinen bu mantar epey lezzetli.

İstiridye mantarı

Kayın mantarı ya da istiridye mantarı, yumuşak ağaç yüzeylerinde ya da yerde oluşabiliyor. Türkiye’de yetiştiriciliği yapılan istiridye mantarı aslında epey nadir bulunuyor. Ama yine de çok lezzetli. Fiyatları da bu doğrultuda diğer mantarlara göre yüksek denilebilir.

Kıvırcık mantar

Bir diğer mantar türü de kıvırcık mantar. Tamamen görünüşü nedeniyle bu şekilde isimlendirilen kıvırcık mantar, aslında saçaklı ya da kedi tırnağı olarak da farklı türler barındırıyor.

Daha çok Akdeniz Bölgesi’nde görülen mantar, kıvırcık yapısı nedeniyle içinde çok fazla toz toplayabiliyor.

O yüzden tüketilmeden önce mutlak suretle güzelce tıkanması şart.

Bal mantarı

İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda da görülebilen bal mantarı ismini bu sarı renginden alıyor. Çok hızlı yetişip çoğalabiliyorlar. Dolayısıyla ağaç diplerinde bolca rastlayabilirsiniz. Aslında kültür mantarıyla çok büyük bir benzerlik gösteriyor.

Kükürt mantarı

Listemizin son maddesi ise kükürt mantarı. İnce bir portakal dilimi gibi gözüken kükürt mantarı, aslında renginden dolayı zehirli mantarlarla sıkça karıştırılabiliyor. Aman dikkat. Türkiye’de daha çok sahil bölgelerinde görülen kükürt mantarı diğer mantarlardan biraz daha farklı bir tada sahip.