Şambali tatlısının hikayesi

Her lokmada yediği lezzetin hikayesini ve günümüze nasıl ulaştığını merak eden herkese selam olsun çünkü yalnız olmadığımızı bilmek bizim için eşsiz bir his. Özellikle de söz konusu Türk mutfağına ait lezzetler olduğunda mutlaka aklımızı başımızdan alan tatları kadar iştah açan hikayeleri olduğunu hepimiz gayet iyi biliyoruz. İşte şambali tatlısının hikayesi de bizim için büyüleyici hikayelerden yalnızca biri.

Tarih boyu nice medeniyetlere ev sahipliği yapmış bu topraklarda, her kültürün kendine ait bıraktığı izleri harmanlayarak dünyanın en seçkin mutfaklarından birine sahip olduğumuz için ne denli şanslı bir coğrafyada yaşadığımızı hiç ama hiç unutmamaya çalışsak da bazen bu mutfağa ait kült lezzetlere yeterince önem verilmediğini görmek bizleri epey üzüyor.

Şambali adı nereden geliyor?

Baldan tatlı bir lezzet söz konusu iken hikayesinin de neşeli olmasını bekleyenler için kötü bir haberimiz var. Şambali tatlısının hikayesi zorlu şartlarda ortaya çıkan olağanüstü bir lezzet yolculuğuyla başlıyor. Bir diğer adıyla şam tatlısı olarak da bilinen şambalinin pek de Ortadoğu ile alakalı olsa da tam olarak oraya ait bir lezzet olmadığını söylesek? Buna cevabınız ne olurdu?

Osmanlı’da Balkanlar’ı etkisine altına alan milliyetçilik akımıyla beraber oluşan kargaşadan sonra yurtlarını terk etmek zorunda kalan göçmenler revani tatlısının dillere destan lezzetini ve tarifini de yanlarına katıyorlar ve ülkemize geliyorlar. O sırada Hicaz - Yemen cephesinde savaşın iyiden iyiye körüklenmesi sebebiyle de o bölgeyi terk etmek zorunda kalan göçmenler ise İzmir ‘e gelerek yanlarında Halep tatlısını getiriyorlar. Savaş kendini her alanda hissettirmeye başladığı vakitler ise halk için yiyecek bir şeyler bulmak bile oldukça zorlaşıyor. Maddi imkansızlıklar ve yeterli gıdaya ulaşamamalarından dolayı elde kalan malzemeler ile bir şeyler yapmaya karar veren İzmir sakinleri revani tatlısı içinde fazlaca kullanılan yumurta ve unu çıkarıp Halep tatlısında ki o yoğun, sert ve kıtır kıvamı yakalamayı başarıyorlar.

Oldukça sevilen ve popülerleşen bu tatlıya da ‘şambali’ adını veriyorlar daha sonra cumhuriyetin ilk yıllarında bu tatlı İzmir’de üç tekerlekli, pirinç çerçeveli arabalarda satılmaya başlanıyor ve tatlının satışını yine tatlının mimarlarından birileri olan Balkan göçmenleri. Sonra ki yıllarda ise İzmir’in Balkanlardan daha da göç alması ile epey ünlenen bu lezzetli ve düşük maliyetli tatlı günümüze gelmeyi başarmış en kült lezzetlerden biri.