Mikrodalga ve sağlık: Mikrodalga fırınlar zararlı mı?

Hazır gıdaların artmasıyla birlikte mutfak tezgahlarının ‘olmazsa olmazları’ arasındaki yerini alan mikrodalga fırınlar, yemek yapanlar için hızlı çözüm sağladığı gibi hızlıca aperatif hazırlamak isteyenler için de bir kurtarıcı oluyor. Özellikle pandemi nedeniyle evlerinden çalışan miyonlarca kişi, öğle saatlerinde uzun uzadıya yemek yapmak yerine hazır gıdaları mikrodalga fırınlarda ısıtarak tüketmeyi tercih ediyor.

Ancak konu mutfak olunca en çok tartışılan şeylerden biri de bu mikrodalga fırınlar oluyor. Kafalarda, mikrodalga fırınlar radyasyon yayıyor mu, mikrodalga fırınlar sağlık açısından zararlı mı? tarzında çok fazla soru işareti oluyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bu ürünler doğru kullanıldığında endişelenecek hiçbir şey yok. Ancak yiyecekleri mikrodalgada pişirmenin besin kaybına neden olup olmadığı veya yiyecekleri plastik kaplarda ısıtmanın bozulmayı tetikleyip tetiklemeyeceği gibi endişeler de var.

Bazı araştırmalar, sebzelerin mikrodalga fırında besin değerlerinin bir kısmını kaybettiğini gösteriyor. Örneğin, mikrodalgada brokolideki flavonoidlerin (faydalı olan bitki bileşiklerinin) %97’sinin ortadan kaybolduğu bulunmuş. Bu da kaynayarak pişirmeye kıyasla üçte bir daha fazla besin değerlerinin kaybolduğu anlamına geliyor.

Bununla birlikte, mikrodalgada brokoli besin kaybı 2019 araştırması, bir önceki çalışmaların pişirme süresi, sıcaklığı ve brokolinin suda olup olmadığının sonucu değiştirdiğini özellikle vurguluyor. Daha kısa pişirme sürelerinin (brokoliyi bir dakika boyunda mikrodalgada tuttular) besin içeriğini etkilemediği doğrulandı.

Araştırmalar, ‘bu çalışmada kullanılan pişirme koşulları altında, mikrodalganın flavonoidleri korumanın buharlamadan daha iyi bir yolu olduğu görüldü’ şeklinde paylaşıldı. Yine de çok fazla suyla mikrodalgada kaynatmak araştırmadaki etkiyi ortadan kaldırabilir.

Mikrodalga fırında pişirme sistemi nasıl çalışır?

Mikrodalga fırınların nasıl çalıştığını anlamak, bu yaygın soruların yanıtını netleştirmeye yardımcı olabilir. Mikrodalga fırınlar, radyo dalgalarına benzer ancak daha kısa olan enerji dalgalarını kullanarak yiyecekleri pişirir. Bu dalgalar dikkat çekici derecede seçicidir ve özellikle su / elektriksel olarak asimetrik olan diğer molekülleri etkiler.

Mikrodalga ısıtmada plastik kap kullanmak zararlı mı?

Gıdaları genellikle plastik kaplarda mikrodalgada tutarız. Ancak bazı bilim adamları, ftalatların yutulması riski konusunda uyarıyor. Isıya maruz kaldığında bu plastik katkı maddeleri parçalanarak yiyeceklere sızabilir.

Washington Eyalet Üniversitesi’nin Gıda Mühendisliği Bölümündeki profesör Juming Tang, konuyla alakalı olarak şunları söylüyor:

Bazı plastikler mikrodalgalar için tasarlanmamıştır çünkü içinde onu yumuşak ve esnek haline getirmek için polimerler vardır. Bu daha düşük sıcaklıkta erir ve yiyeceklere sızabilir.

Isı riskleri nelerdir?

Plastikten uzak dursanız bile, yiyecekleri mikrodalgada ısıtmanın başka potansiyel riskleri de var. Düzensiz ısıtma ve kullanılan yüksek sıcaklıklar ısı riskleri arasında ilk iki madde diyebiliriz.

İlk olarak, eşit olmayan şekilde pişebileceğinden dolayı, yiyecekleri pişirmek yerine yeniden ısıtmak için mikrodalga fırınlar kullanmayı düşünün. Georgia Üniversitesi Gıda Güvenliği Profesörü Francisco Diez-Gonzalez, ‘Yiyeceklerin ısınan kısmına bağlı olarak, diğerlerinden daha sıcak olan bazı kısımlar olacaktır’ diyor.

Buna ek olarak yiyecekleri tekrar ısıtmanın da çeşitli riskler getirdiğini unutmamak önemli. Zararlı bakterileri öldürmek için yiyecekleri baştan sona 82 derecede ısıtmak gerekiyor. Yiyecekler her soğuduğunda bakteriler yine ortaya çıkabileceğinden bir yemeği birden fazla kez yeniden ısıtmamak çok önemli.

Mikrodalgalar yüksek sıcaklıklara çıktığında da bazı riskler oluşturabilir. Tahıllar ve kök sebzeler de dahil olmak üzere mikrodalgada bazı nişastalı yiyeceklerin pişirilmesiyle bağlantılı bir risk olduğunu öne süren çeşitli araştırmalar var.

Radyasyon konusunda güvende miyiz?

Mikrodalgalardaki radyasyona gelince, tamamen zararsız olduğunu söylemek mümkün. Mikrodalgalar, ampullerde ve radyolarda kullanılanla aynı türden düşük frekanslı elektromanyetik radyasyon kullanıyor.

Mikrodalgalar, her gün maruz kaldığımız elektromanyetik dalgaların bir parçası. Ekmek pişirirken, fırının ısıtma mekanizmasındaki elektromanyetik dalgalara ve kızılötesi enerjiye maruz kalırsınız. Mikrodalga fırınlarla yemekleri ısıtmak basit ve inanılmaz derecede hızlı. Bu sebeplerden dolayı fazlasıyla tercih ediliyorlar.

Az önce bahsettik ama yine de mikrodalga fırınların besin içeriklerine etkilerini de listeleyelim.

Mikrodalga fırınların besin içeriği üzerindeki etkileri

Her türlü pişirme besin değerini düşürür.

• Sıcaklık, pişirme süresi ve yöntem besin değerlerinin düşmesinde kilit rol oynar.

• İki incelemeye göre, mikrodalga fırın besin değerini diğer pişirme yöntemlerinden çok daha fazla azaltmaz.

• 20 farklı sebze üzerinde yapılan çalışmada mikrodalgada pişirme ve fırınlama antioksidanları en iyi şekilde korurken kaynatma en kötü sonucu vermiş.

• Sadece 1 dakikalık mikrodalganın sarımsaktaki kanserle savaşan bazı bileşikleri yok ettiği ortaya çıktı.

• Bazı yiyeceklerin hassas olduğunu unutmayın.

• Anne sütünün mikrodalgada ısıtılması, sütteki antibakteriyel maddelere zarar verebileceğinden tavsiye edilmiyor.

• Birkaç istisna dışında, mikrodalgalar besinleri çok iyi muhafaza edebiliyor.