Zamanla dil de değişir: 'Son 10 yılımız 10 kavramla değişti'
Zamanın değiştirdiği onlarca farklı şeyin arasında en hızlı ve durdurulması güç değişimlerden biri dil konusunda yaşanıyor.
Güncel olarak kullanılan dillerin neredeyse tamamı, zamanın etkisiyle geri döndürülmesi güç bir değişime sürükleniyor.
Dünyanın son 10 yıldaki değişimi çeşitli ve yeni kelime ve kelime gruplarının ortaya çıkmasıyla iyice belirginleşti.
Hayatımıza son 10 yılda giren 10 kavram, günlük akışın ciddi bir kısmına hakim duruma gelirken; 'yeni bir dil oluşturdu' demek bile mümkün.
Dil, sosyal bir varlık olması dolayısıyla her milletin sosyal yapısıyla orantılı biçimde değişiklikler gösteriyor. Dilin değişim özelliği birçok farklı kullanımı ilk halinden uzaklaştırmayı başarırken yepyeni kelime ve kavramların doğmasına da neden oldu. Dünya genelinde gelişen teknoloji ve teknoloji tarafından oluşturulan 'yenilenmiş dil' yeni bir konuşma seviyesi sunmaya devam ediyor.
ABD'li sosyolog Nicole Holiday'in Mashable için oluşturduğu 'son 10 yılın değişen 10 kelimesi listesi' hemen her ülke için 'alışılagelmiş' olarak nitelendirilebilecek bir yeniliği görünür kılıyor. Bir kısmı sosyal medyadan, bir kısmı değişen kültür kodlarından doğan yeni kavramlar, hayatımızın tam ortasına yerleşmiş ve kalıcılığını da kanıksatmış durumda.
Son 10 yılın değişen 10 kavramı
1. Hashtag
İlk kez 2007 yılında Chris Messina'nın telaffuz etmesiyle ortaya çıkan 'Hashtag' Twitter'dan başlayarak girdiği hayatımızda oldukça önemli bir yer edinmeyi başardı. Konuları kategorilere ayırma ve 'önemli başlık çıkarma' anlamlarında kullanılmaya devam eden 'Hashtag' GZT'nin mizah platformu GZTMZT için de program ismine dönüşmüştü.
2. Hipster
Sözlükte, stereotipik olarak soylulaştırılmış mahallelerde bulunan gençlerden oluşan bir alt kültür olarak tanımlanan hipster kavramı, 2010'lu yıllarda eriştiği geniş kullanım alanıyla dillere pelesenk olmayı başardı. Şarkılara konu olan, sosyal medyada en sık kullanılan kavramlardan birine dönüşen hipster, 10 yılımıza damga vuran 10 kavramdan biri konumunda.
3. Kültür savaşı
İnsanların ırkına, cinsiyetine, dinine yahut kültürel kimliğine yönelik oluşturulan tehditleri tanımlamak ve kavramsallaştırmak için kullanılan 'kültür savaşı' kavramı, dünya genelinde farklı sosyal çevrelerde sık biçimde kullanılmaya devam ediyor. Özellikle 2012'den sonra sık sık karşılaştığımız bu kavram, son 10 yılı özetlemek için 'iyi bir seçenek' konumunda yer alıyor.
4. İklim değişikliği
Son on yıl boyunca tartışmasız biçimde en sık karşılaştığımız kavramlardan birine dönüşen iklim değişikliği, çözümün bir parçası olmak yerine sorunu kitleselleştirmeyi hedefleyen bir kitlenin de 'oyuncağına' döndü denebilir.
Doğanın her geçen gün daha ciddi ve daha yüksek sesli biçimde verdiği alarmı görünür kılmak için kullanılan bu kavramın içinin boşaltıldığını söylemek ne yazık ki mümkün. Greta örneği, iklim değişikliğinin son 10 yılımıza vurduğu damgayı daha görünür kılıyor.
5. İçerik
GZT olarak fazlasıyla iddialı olduğumuz üretim sürecini biz de 'içerik üretimi' olarak isimlendirmişken içerik kelimesinin hayatımızdaki yerini tartışmak anlamsız olabilir. Üretilen görsel ya da yazılı hemen her ürüne içerik demek, son 10 yılın önemli geleneklerinden biri konumunda yer alıyor. Kavramın ilk kez 2007 yılında Netflix tarafından dile getirildiğini de hatırlatalım.
6. Çevrimiçi
MSN Messenger ile hayatımızın tam ortasına yerleşmeyi başaran 'çevrimiçi' kavramı da son on yılın önemli ve özet kavramlarından biri konumunda yer alıyor. Zamanla, teknoloji platformlarından uzaklaşarak günlük hayata taşınan 'çevrimiçi olma' hali de sık kullandığımız kavramlardan birine dönüşmüş durumda.
7. Emoji
GZT'nin de Instagram Stories'te 'Emojili Özet' ile yer verdiği emoji kavramı, dili değiştirmekten de öte yepyeni bir dil oluşturmuş durumda. Yalnızca emojilerle konuşmak bile mümkünken emoji'nin hayatımıza kattıklarını es geçmek 'biraz garip' olacaktır.
8. Kesişme
Özellikle sanat ve kültür konularında karşımıza çıkan ve bu alanlarda anlamını bulan 'kesişme hali' akademik ürünlerde ve makaleler de sık sık karşımıza çıkıyor.
9. %1
Şarjla çalışabilir hale gelen cihazlar ve 'pili çabuk biten insanlar' ile hayatımıza giren %1 kavramı da sık kullandığımız ifade biçimlerinden biri konumuna geldi. Azlık ve imkansıza yakınlığı anlatırken %1'i kullanmak neredeyse gelenek haline gelmiş durumda.
10. Yıkıcı teknoloji
Teknolojinin 'iyi yanları' kadar tehlikeli yanlarını da anlatmak için kullanılan 'yıkıcı teknoloji' kavramı da güçlü bir etkileşim ağına ve kullanım sıklığına sahip durumda.