Yüzyıllardır süren bağımsızlık sürecinde son perde: İskoçya İngiltere'den ayrılıyor mu?

Britanya adasında yaşayan iki halk İngilizler ve İskoçlar, tarih boyunca birçok kez karşı karşıya geldiler. Tarihler 11 Eylül 1297’i gösterirken İskoçların en büyük ulusal kahramanlarından William Wallace ve Murray kuvvetleri sayıca çok üstün olan İngilizlere karşı ezici bir zafer kazandı…

İki halk arasından adanın tamamına hakim olmak isteyen İngilizlerle bağımsızlık mücadelesi veren İskoçlar arasındaki mücadele çok sayıda savaşa neden oldu. Bu kanlı mücadele ise 1707 yılında iki tarafın ‘Birlik Antlaşması’ imzalamasıyla sona erdi ve birleştiler.

• İskoçlar 1978 yılında da bir referandum süreci yaşadı ve %51'lik bir oy üstünlüğüyle bağımsızlık kazanmak istediklerini ortaya koydu. Fakat işler istedikleri gitmedi, referandum sadece İskoçya için değil Galler için de yapılmıştı ve Galler halkı %79'luk bir oranda İngiltere'den kopmak istemedikleri için İskoçların bağımsızlığı da mümkün olmadı.

İskoçlar referandumda

2013 yılında tekrar bağımsızlık isteyen İskoçlar, Birleşik Krallık'tan ayrılmayı 2014'te referanduma götürdüler. Ancak bağımsızlık için yeterli çoğunluğu sağlayamadılar.

• Ülkedeki ilk bağımsızlık referandumunda merkezi hükümetin, "Birleşik Krallık'tan ayrılmak Avrupa Birliği'nden (AB) de ayrılmak anlamına gelir." şeklindeki ifadesinin de etkisiyle halkın yüzde 55'i Birleşik Krallık'ta kalmaktan yana oy vermişti.

AB sorunsalı ve İskoçya'nın tavrı

Tarih boyunca birçok görüş ayrılığının yaşandığı iki milletin çatıştığı son konu İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılmak istemesi oldu.

Brexit oylamasının sonucu 'ayrılığın' ayak sesi mi?

İskoçya'da hükümet, Brexit oylamasının ardından ikinci bir bağımsızlık referandumunu gündeme aldı ve yeni bir halk oylaması tasarısını tartışmaya açtı.

Satır arası bilgi!

• İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'dan oluşan Birleşik Krallık'ta 2016 yılında gerçekleştirilen AB referandumunda halkın yüzde 52'si Brexit'ten yana (*AB’den ayrılmaya) oy kullandı.

İskoçya AB'den ayrılmak istemiyor

İngiltere ve Galler'de Brexit oyları ağırlıkta çıkmış, İskoçya'da halkın yüzde 62'si, Kuzey İrlanda'da da yüzde 55,8'i AB üyeliğinin devamı yönünde oy vermişti.

Birleşik Krallık, İngiltere, İskoçya, Kuzey İrlanda ve Galler’den oluşuyor. Bu birliktelik, AB’den ayrılma kararının çıktığı referandumla tekrar çatlak vermiş durumda. Birleşik Krallık'ı oluşturan dört ülkeden biri olan İskoçya, AB referandumunda İngiltere’nin aksine ‘AB’de kalalım’ dedi. Kuzey İrlanda da ‘AB’de kalalım’ derken, krallığın bir başka ülkesi Galler, İngiltere gibi ‘AB’den ayrılalım’ diyen taraf olmuştu.

İskoçya Başbakanı Sturgeon'dan ayrılığa yeşil ışık

İskoçya Bölgesel Yönetimi Başbakanı ve İskoç Ulusal Partisi Genel Başkanı Nicola Sturgeon, geçtiğimiz gün İngiltere'nin AB'den ayrılması (Brexit) konusunda ikinci bir referanduma dönük bir teklifin parlamento önüne gelmesi halinde buna destek vereceklerini açıkladı.

"Ülke ateş ile tava arasında kalmak istemiyor"

Partisinin Glasgow’da başlayan sonbahar kongresinde İngiliz kamu yayın kuruluşu BBC’ye açıklamalarda bulunan Sturgeon, “Ne Avam Kamarası ne de genel olarak ülke ateş ile tava arasında kalmak istiyor.” dedi.

İngiltere ve AB arasındaki belirsizlik

Sturgeon, İngiltere Başbakanı Theresa May'in Brüksel'den iyi bir anlaşmayla döndüğünü iddia etmesine rağmen kimsenin İngiltere’nin AB ile gelecekteki ilişkisinin nasıl olacağını bilmediğini kaydetti.

"İkinci bir referandum için çağrılar artacak"

İskoçya Bölgesel Yönetimi Başbakanı Sturgeon, “İkinci bir referanduma dönük çağrıların artacağına şüphe yok. Daha önce de söyledim, biz ikinci bir referandumun önünde engel olarak durmayız. İskoç Ulusal Partisi böyle bir teklifi kabul eder. AB içinde kalmak yönünde oy kullanmışken, kendimizi tamamen irademize aykırı şekilde AB’den çıkmış bulmak istemiyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.

Brexit sürecinde ne oldu?

• İngiliz hükümeti, 6 Temmuz'da açıkladığı yeni müzakere yaklaşımında, AB ile özel serbest ticaret ve gümrük anlaşmaları yapılmasına kapı aralamıştı. May, Kuzey İrlanda konusunda tarafların mutabık kaldığı bir çözüme ulaşılmadıkça İngiltere'nin belirsiz bir süre için bütün olarak Gümrük Birliği içinde kalmasına yol açacak bir "tedbir" maddesini de kabul etmişti.

• İngiltere, Haziran 2016'da yapılan referandumla yüzde 48'e karşı yüzde 52 oyla AB'den ayrılma kararı almış, 29 Mart 2017'de de Lizbon Anlaşması'nın 50. maddesini işleterek ayrılık sürecini resmen başlatmıştı.

Haziran 2017'de başlayan müzakerelerde taraflar, geçen yılın sonunda İngiltere'nin AB bütçesine taahhütlerinden kaynaklanan yüklü bir "ayrılık ücreti"nin ödenmesi ile vatandaş haklarının da aralarında yer aldığı bir dizi konuda ön anlaşmaya varmıştı.

Müzakerelerin sonunda bir anlaşmaya varılsa da varılmasa da İngiltere 29 Mart 2019'da AB'den resmen ayrılmış olacak.

İngiliz ekonomisine uyarı

İngiliz hükümeti son 3 aydır ülkenin AB ile herhangi bir anlaşmaya varılmadan birlikten ayrılması seçeneğine yönelik hazırlıklarına hız verirken, uzmanlar bunun İngiliz ekonomisi üzerinde yıkıcı etkileri olacağı uyarısında bulunuyor.