GZT soruyor: Yeni Zelanda Başbakanı Ardern, Nobel alabilir mi?
Yeni Zelanda'da yaşanan terör saldırısının ardından Başbakan Jacinda Ardern, şehitlere, şehit yakınlarına karşı geliştirdiği samimi ve ılımlı söylemlerle tüm dünyanın takdirini kazanmayı başardı. Ardern'in gösterdiği barışçıl tutum, akıllara bu yılki 'Nobel Barış Ödülünü' alabilir mi?' sorusunu getirdi.
Geçtiğimiz hafta cuma günü İslam coğrafyası, Yeni Zelanda'nın Christchurch kentinde El Nur ve Linwood camilerine düzenlenen terör saldırısı sonrası 50 kişinin şehit edilmesi olayıyla sarsıldı.
Saldırının ardından tüm YeniZelanda halkı teröre karşı tepki gösterirken, birleştirici söylemleri, aldığı tedbirlerle Başbakan Ardern, terör mağduru Müslüman vatandaşlarına yaklaşımlarıyla takdir topladı.
Nobel Barış ödülü Ardern'e verilir mi?
38 yaşındaki Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, ülkesinin yakın tarihindeki en büyük saldırıdan sonra izlediği tutumla dünya çapında etki oluşturdu. Ardern'in bu tutumu onu tartışmasız bir şekilde "kritik bir anda doğru şeyleri yapan" etkili bir dünya lideri konumuna yükseltti. Bu derece hassas bir konuyu başarılı ve özellikle barışçıl bir şekilde yöneten Ardern'in Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterilmesi söz konusu olabilir.
Nobel Ödüllerinde hangi kategoriler var ve kimler tarafından veriliyor
Nobel Fizik – Kimya – Ekonomi Ödülü ►İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi
Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü ► Karolinska Enstitüsü
Nobel Edebiyat Ödülü ► Norveç Nobel Komitesi
Nobel Barış Ödülü ► Norveç Parlamentosu tarafından İsveç Akademisi’ nden seçilen beş kişilik kurul
Komiteler tarafından ödüle hak kazanan kişi veya kurum, bir diploma ve bir madalya alır. Bunun yanında ödülün dağıtıldığı yıla göre değişiklik gösteren bir miktar paranın da sahibi olur.
Nobel Barış Ödülü Adayları Hangi Kriterlere Göre Seçiliyor?
Nobel Barış Ödülü, genel çerçevesiyle bakacak olursak barış alanında veya barışa ulaşmak, elde etmek için kişinin yaptığı çalışmalarının, çabanın, araştırmaların vb. insanlığa bir katkısının olması ve onları ileriye taşıması gerektiğine inanır ve bu kriterler dahilinde kişi Nobel Barış Ödülü’ne layık görülür. Bu nedenleri kategorize etmek gerekirse 2 başlık altında toplayabiliriz. Nobel Barış Ödülü orduların kaldırılması veya azaltılması, barış kongrelerinin yapılması ve yaygınlaştırılması için en çok çalışan bir, iki veya üç kişiye verilir.
Nobel Barış Ödülü kazanan liderler
Theodore Roosevelt: 1901-1909'da ABD başkanlığı yapan, ABD'nin 26. başkanı Roosevelt, Rus-Japon savaşının sona ermesinde oynadığı arabuluculuk rolünden dolayı 1906'da ödülün sahibi oldu.
ABD Başkanı BarackObama Nobel Barış Ödülü'nün sahibi oldu.Barış ödülünün verilmeye başladığı 1901'den bu yana bu ödülün sahibi olan devlet başkanları ve başbakanlar şöyle:
Thomas Woodrow Wilson: 1913-1921'de ABD başkanlığı yapan Wilson, Birinci Dünya Savaşı'nın ilk 3 yılında ABD'yi savaştan uzak tutmayı başardığı için bu ödüle 1919'da layık görüldü. ABD'nin 28. başkanı, Birinci Dünya Savaşının sonunda, uluslararası politikada uygulanması gerektiğini düşündüğü 14 maddelik ünlü Wilson prensiplerini yayımladı
Aristide Briand: Fransa'da 11 kez başbakanlık yapan, 20 kez çeşitli bakanlık görevlerinde bulunan Briand, Fransa ve Almanya arasında Locarno anlaşmasının imzalanmasını sağladı.
Willy Brandt: Almanya Başbakanı (1969-1974) Brandt, özellikle Doğu Almanya, Doğu Avrupa'nın öteki sosyalist ülkeleri ve SSCB ile ilişkileri geliştirmek amacıyla Ostpolitik (Doğu politikası) olarak bilinen politikayı oluşturdu. 1971'de barış ödülüne layık görüldü.
Mihail Gorbaçov: 1985'den 1991'e kadar Sovyetler Birliği'ni yöneten liderin, perestroika (yeniden yapılanma) ve glasnost (açıklık) adını verdiği reform çalışmaları Soğuk Savaş'ın sona ermesine katkıda bulundu ve 1990'da barış ödülünü kazandı.
Kim Dae Jung: İki Kore arasında barış tohumlarının atılmasına yaptığı katkıları nedeniyle 2002'de ödülü aldı. Kim, Kuzey Kore lideri Kim Jong-il ile görüşmek üzere 2000'de Pyonyang'a giden ilk Güney Kore lideriydi.