Yaşamadan bilmek: İcatları on yıllar öncesinden tahmin eden romanlar
NAZİF MENTEŞ
Abone Ol
Teknoloji, hayatımızın merkezine girdiğinden bu yana “yeni” diye adlandırılan herhangi bir ürüne, cihaza, sistem ya da oluşuma şaşırmak imkansıza yaklaştı. Bu konuda şaşırtıcı olarak kalmayı başaran yegane nokta icatların, buluş ya da keşiflerin ilk olarak nasıl bulunduğuyla ilgili olsa gerek. Tam da bu noktada yapılmış büyük icat ya da keşifleri on yıllar öncesinden tahmin ederek bizleri şaşkınlıklara gark eden romanları sizler için derledik…
Öngörü, ileri görüşlülük, zeka, vizyon… Hangi kelime ile açıklamak isterseniz isteyin; akla gelmesi ciddi manada güç olan icatları yıllar öncesinden tahmin edip romanlarında yer veren yazarlar tanıyoruz. Bu yazarlar, icatları romanlarına eklerken bir gün gerçekleşip gerçekleşmeyeceklerini tahmin etti mi bilinmez ama biz, onlara ciddi bir saygı göstermeyi görev biliyoruz. İşte yıllar öncesinden romanlarda kendine yer bulmuş o icatlar…
0. Robot teknolojisi ve robot teknolojisinin üç kanunu
1953 yılında başladığı robot serisi'nde Isaac Asimov şu üç kanunu ortaya koymuştur:
1. Robotlar insanlara zarar vermez.
2. Robotlar efendilerine itaat etmek zorundadırlar.
3. Robotlar kendi yaşamlarını ancak diğer iki maddeyle çelişmiyorsa koruyabilirler.
0. Atom bombası
H.G. Wells’in The World Set Free romanında, 1913 yılı içerisinde bahsettiği atom bombası, kullanılmadan yıllar önce bu kitapta konusu açılmış bir mesele olarak karşımıza çıkıyor.
0. Göz tarama sistemi
1956 yılında Philip K. Dick tarafından yazılan suç işleme eylemi gerçekleşmeden suçluya müdahale etmeyi anlatan ve gelecekte geçen Minority Report romanında göz tarama sistemine yer verilmiş. Yüz tanıma sistemini birebir tarif eden roman; başarılı öngörüler listesinde üst sıraları zorlayacak kadar başarılı diyebiliriz…
0. Hackerlık
William Gibson imzalı 1984 çıkışlı Neuromancer romanı, siber gerçeklik kavramı henüz akıllarda bile yokken, World wide web bile bulunmamışken “hacker”lık meselesine değinmişti. Kitaptaki hacker öngörüsü şu şekilde ortaya konmuş: "...başkaları hesabına çalışan, kurumsal şirketlerin parlak duvarlarını delip geçmek için gerekli egzotik yazılımları sağlayan, bereketli veri tarlalarına kapı açan işverenler, daha zengin hırsızlar hesabına çalışan bir hırsızdı..."
0. iPad
Arthur C. Clarke’ın Stanley Kubrick’in 2001: Space Odyssey isimli filmiyle aynı anda yazdığı romanında bloknotuna verdiği isimle ön gördüğü cihaz, şimdilerde elimizden düşmeyen iPad’le ciddi bir benzerlik gösteriyor. Romandaki bölüm şu şekilde: "...Resmi raporlar, taslaklar ve tutanaklardan sıkıldığında, büyük dosya kağıdı boyutundaki haber bloknotunu geminin bilgi devrelerine bağlayıp dünya'dan son haberlere göz atabilirdi. Dünya'nın en büyük gazetelerini teker teker çağırabilirdi... Gösterim biriminin kısa süreli hafızasını açarak, on sayfayı açık tutabilir, bu sırada başlıklara ve ilgilendiği konulara göz atabilirdi. Her birinin kendine ait iki haneli bir kodu vardı. Tuşladığında posta pulu büyüklüğündeki bir dikdörtgen, tüm ekranı kaplayıncaya dek genişler ve Floyd bunu rahatlıkla okuyabilirdi. Bu işlemi bitirdiği zaman, ana sayfaya geri dönebilir ve daha detaylı araştırma için yeni bir konu seçebilirdi..."
0. Kredi Kartı
Edward Bellamy tarafından 1888 yılında yazılan Looking Backward romanı, ciddi bir öngörüde bulunmayı başarmış. Romanın ana karakteri, 1887 yılında uykuya dalıp 2000 yılında ancak uyanabiliyor. 2000 yılına dair gördüğü ilk manzara ise yaşayan tüm vatandaşların alışveriş, armağan ya da hizmet satın almak için bir dize karta sahip oldukları…