Yasalara rağmen hayvan hakları ihlalleri devam ediyor
Son zamanlarda karşımıza çıkan hayvanlara yönelik şiddet ve işkence görüntüleri sosyal medyaya yansıyor. Tepkiler genelde Anayasa'da hayvan haklarını savunan kanunların olmadığı yönünde yoğunlaşıyor. Anayasada yer verilmediği düşünülen 'Hayvan Hakları Kanunları' aslında 2004'te Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edildi. Fakat var olan yasalara uyulmadığı gibi bazı yasalar da suçlulara caydırıcılık konusunda yetersiz bulunuyor.
Hayvan hakları kavramı sıkça duyulan bir kavram. Özellikle sosyal medyada hayvanlara yapılan eziyet görüntüleri ile gündeme gelen bu konu, hayvanseverlerin tepkisini çekiyor ancak cezai yaptırımlar hayvanlara zarar verme eylemlerine engel olamıyor. Olayla ilgili video veya fotoğraflar sosyal medya yoluyla anında milyonlara ulaşıyor. Bu görüntülere şahit olan hayvanseverler tepkilerini dile getirmekle kalmıyor hayvanları korumak için eylem ve kampanya başlatıyor.
Anayasada belirlenen kurallara göre hayvanlara eziyet eden insanlara para cezası veriliyor. Bu yaptırımların caydırıcı olmadığını düşünen hayvanseverler ve vatandaşlar cezaların arttırılması konusunda hemfikir.
Hayvan hakları yasalar ile korunuyor
Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi 15 Ekim 1978'de Paris'de ilan edildi. Bütün hayvanların diğer canlılar gibi yaşam hakları olduğunu belirten bu bildirge UNESCO merkezinde ilan edildi ve aynı yıl halka duyuruldu. Ayrıca Türk Anayasasında da hayvan haklarına yer veriliyor. 2004 yılında kabul edilen 'Hayvanları Koruma Kanunu' 33 maddeden oluşuyor. Resmi Gazete’nin internet sitesinden ulaşabilecek maddelerde, kurallarla beraber içerik ile ilgili kelimelerin açıklamasına da yer veriliyor. 5 kısım 12 bölümden oluşan “Hayvanları Koruma Kanunu” hangi durumların suç olduğunu belirtmekle birlikte bu suçların cezai yaptırımlarından da bahsediyor.
Hayvan hakları yasa olmasına rağmen ihlaller devam ediyor. Konuyla ilgili içerik takibi yapan sosyal medya kullanıcıları 'Hayvanlara iyi davranmak için yasaya gerek var mı?' sorusu ile tepkilerini dile getiriyor. Cezai yaptırımların yetersiz kalması sebebiyle bu tarz zarar verme eylemlerinin azalmayacağını düşünen hayvanseverler ceza alınmadıkça örnek olunduğunu da dile getiriyorlar.
Hayvan Hakları Kanunu'nda hangi durumların etik olmadığı ve bu davranışların cezai yaptırımları belirtilmiş. Ancak bazı durumlar tartışmaya dönüşüyor ve uzun bir süre gündemde kalıyor. Etki alanı gün geçtikçe artan bu tartışma meselelerinden biri de fayton meselesi. Özellikle turistik bölgelerde keyfi ulaşım ve nostalji açısından değer taşıdığı için kullanılan faytonlar toplum tarafından büyük eleştirilerin odağı haline geldi. Ayrıca hayvanat bahçeleri ve avcılık da eleştirilen konular arasında.
Fayton meselesi Meclis'in gündeminde
Ülke genelinde belediyeler faytonları yasaklamaya devam ederken, diğer bir farklı görüş ise faytonculuğun topyekün yasaklanmasının bir çözüm olmadığını savundu. Nitekim gerekli şartların yerine getirildiği ve atlara en uygun şekilde bakım, kontrollerinin yapıldığı ortamda bu tür eziyet görüntülerinin ortaya çıkmayacağı düşünülüyor.
TBMM Hayvan Hakları Komisyonu, hayvanseverlerin tepkilerini toplayan faytonları çeken atların çalışma şartlarını ve sağlık problemlerini yerinde incelemek için bir rapor hazırladı. Hazırlanacak rapor doğrultusunda faytoncular ve atlar çalışma ortamlarında incelenmeye başlanıyor.
Hayvanat bahçeleri tartışma konusu
Hayvanat bahçeleri eğlence ve keşif yeri olarak kabul ediliyor ancak bu konu hayvanseverler ve hayvanat bahçesi sahipleri arasında bir tartışma konusu haline geldi. 'Kendi zevkleri ve maddi çıkarları için hayvanları sergiliyorlar' düşüncesi ile bazı hayvanseverler tarafından eleştirilen hayvanat bahçesi sahipleri, hayvanlara çok iyi baktıklarını ve doğal yaşam alanlarından daha iyi koşullarda yaşadıklarını dile getiriyorlar.
Avcılığın tanımı değişiyor
Hayvan haklarının en büyük ihlallerinden biri de avcılık ve spor anlayışı ile doğal yaşamı etkileyen eylemler. İnsanların artık bir hobi olarak hayvanların yaşamlarını tehdit etmesi normal karşılamayan hayvanseverler avcılığın tanımına dikkat çekiyorlar. Tanımı 'insanların karınlarını doyurmak için yaptığı faaliyet' olan avcılık günümüzde ticari amaçlara dönüşüyor ve hayvanların boynuzları, dişleri, derileri için yapılıyor. Beslenme amacının dışında gerçekleşen avcılığın ahlaki açıdan doğruluğu hala tartışılmaktadır.