Uşak'ta sıcak su kenarında yaşamış 'mağara adamı' fosilleri bulundu
Uşak'ın Banaz ilçesinde tesadüfen bulunan fosillerin incelenmesi sonrası başlatılan Sürmecik kazılarında "yontma taş devri" olarak bilinen paleolitik döneme ait kalıntılara ulaşıldı.
Uşak'ın Banaz ilçesinde tesadüfen bulunan fosillerin incelenmesi sonrası başlatılan Sürmecik kazılarında rastlanan 200 bin yıllık kalıntıların, yontma taş devrinde yaşayan "Neandertal" insanın hayat biçimi ile ilgili birçok noktayı gün ışığına çıkarması bekleniyor.
Bölgenin, Ege Bölgesi hatta Türkiye için paleolitik döneme ışık tutan çok özel bir alan haline geldiğine dikkati çeken Taşkıran, tesadüfen bulunan alanda iki yıldır çalıştıklarını, bugüne kadar yaklaşık 80 bin kadar parça topladıklarını söyledi.
Bu sezonki çalışmalarda bulunan eserler arasında, yaklaşık 200 bin yıl önce bölgede yaşayan "Neandertal" insanın avlanmak için kullandığı el baltası, ok ucu gibi aletlerin yer aldığını kaydeden Taşkıran, şu bilgileri verdi: "Uşak ve çevresine baktığımızda ilin tarihini en fazla ilk tunç çağına kadar indirebiliyoruz. Bir iki yerde de geç neolitik döneme tahminlenen yerler vardı. Başka bir deyişle ilin tarihini indirsek indirsek en fazla geç neolitik döneme kadar çekebiliyorduk ancak Sürmecik buluntu yeriyle kentin tarihini 200 bin yıl geriye çekmiş oluyoruz. Sürmecik muazzam bir paleolitik buluntu yeri olarak karşımıza çıkıyor. Ege Bölgesi'nde bu denli büyük ve malzemesi olan paleolitik döneme ait açık hava yerleşimi yok."
Kazı çalışmalarının bu yıl sona erdiğini, gelecek sene çalışmalara devam edeceklerini aktaran Taşkıran, bulunan tüm eserlerin detaylı incelemesinin yapılacağını söyledi.
Bölgenin açık hava yerleşimi olmasının çok daha özel bulunduğunu belirten Taşkıran şunları kaydetti: "Bölgedeki sıcak su kaynağı kenarında yaklaşık 200 bin yıl önce bir grup Neandertal insan konaklamış. Türkiye'de orta paleolitik döneme ait en iyi eserler Antalya'daki Karain Mağarası'nda bilinir ancak Sürmecik'te bulunan bazı malzemeler var ki bunlar Karain Mağarası'nda bile yok.
Orta paleolitik dönemin tüm evrelerini veren Türkiye'de başka bir yer yok diyebiliriz. Yaşlandırma çalışmalarımız sürecek, şunu söyleyebiliriz 200 bin yıl öncesine ait kalıntılarla karşı karşıyayız."
Uşak Müze Müdürü ve Sürmecik Kazı Başkanı Şerif Söyler de Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğünün izinleri doğrultusunda, Ankara ve Uşak Üniversiteleri ile Uşak Müzesinin iş birliği ile sürdürülen kazı çalışmalarının önemine değindi.
Bölgenin koruma altında olduğunu, eserlerle ilgili incelemenin devam ettiğini belirten Söyler, "Neandertal insanlar genellikle mağaralarda yaşardı, burada açık alanda yaşamaları çok dikkat çekici. Tahminlerimiz, bölgedeki sıcak su kaynağına gelen av hayvanlarından beslenmek için burada konakladıkları. Ok uçları, kesme aletleri, diş ve hayvan fosilleri var. Yani avlanmak için yapılan malzemeler ağırlıklı. Yaklaşık 5-6 metre derinlikte bu malzemelere ulaşabildik. Daha eski döneme dair eserler de çıkabilir." ifadelerini kullandı.
Neandertal ya da Neandertal insanı, günümüzden yaklaşık 200 bin yıl önce yaşamış insan türüdür. İkili adlandırmada Homo neanderthalensisdir.
Fosilleri muhafaza etmeye müsait kireç taşı mağaralarda yaşadıkları için haklarında en fazla bilgi sahibi olunan ve bunun bir sonucu olarak modern kültürde tipik "mağara adamı" kalıbını yaratan tarih öncesi insan türüdür. İlk neandertal fosili Almanya'nın Düsseldorf kenti yakınlarındaki Neander vadisinde 1856'da bulundu. Bu nedenle Neandertal ismi verildi.
Neandertaller günümüzden yaklaşık 200 ila 100 bin yıl önce ortaya çıkmışlardır. Soyları yaklaşık 28 ila 35 bin yıl önce tükenmiştir. Atlantik kıyılarından Orta Asya'ya, en kuzeyde Belçika'dan, güneyde Akdeniz ve güneybatı Asya'ya kadar olan bölgede yaşamışlardır.
Neandertaller muhtemelen Avrupa'da, soğuk iklim koşullarına uyum sağlayabilmek amacıyla ortaya çıktı. Daha sonra batı Asya'ya ulaştı ve muhtemelen Levant'da (doğu Akdeniz) Homo sapiens ile karşılaştı. Neandertalların Afrika'ya ya da Özbekistan'ın doğusuna ulaştıkları konusunda herhangi bir iskeletsel kanıt yoktur.