Ünlü yazar Dostoyevski’nin dünyanın diğer ucundaki evini bir tıkla gezmek ister misiniz?

St. Petersburg, Ruslar için önemli elbette. Ancak dünya edebiyat tarihi için çok daha önemli. 1821'de Moskova'da doğmuş ama St. Petersburg'da yaşamış Dostoyevski. Ve bu şehirde işte şu anda müze olarak korunan bu evde hayata gözlerini yummuş. St. Petersburg, Dostoyevski'nin mühendislik eğitimini aldığı, ilk işine girdiği ve devlete karşı suç işlediği iddiasıyla tutuklandığı şehir.

Kuzneçnıy Per. 5/2 olarak bilinen adresteki bu binaya Ekim 1878'de ailesiyle taşınmış. 28 Ocak 1881'de ölene dek burada yaşamış. Epilepsi hastası olan ve ciğerlerindeki rahatsızlıktan dolayı öldüğünde yazar 59 yaşındaymış. Karamazov Kardeşleri de bu evde yazmış.

Doğumunun 150'inci yılında müze olarak korunmaya başlanmış bu ev. Girişte biletinizi alıp müze evi geziyorsunuz.

Dostoyevski'nin evindeki bulunan bazı eşyalar orijinal. O döneme ait eşyalarla döşenmiş. Evdeki şapka, yazı takımı, sigara tabakası, romanların el yazmaları, müsveddeler, mektuplar, fotoğraflar Dostoyevski'ye ait yani orijinaller.

Dostoyevski dindarlığı ile biliniyor. Yaşadığı evlerin camından daima kilisenin görünmesine dikkat etmiş. Böyle evleri yaşamak için tercih etmiş. Kiraladığı, yaşadığı evler mutlaka köşe başında olurmuş. Böylece evinin köşe penceresinden ya da balkonundan sokakları rahatlıkla gözlemler, izlermiş.

Evin girişinde hemen gözümüze o ünlü şapkası çarpıyor. Bir de bastonu…

Karşımıza çıkan ilk oda çocukları Luibov ve Fyodor'a ait. Çocuklarının eşyaları da sergileniyor. Dostoyevski'nin ikinci eşi Anna'dan 4 çocuğu olmuş. Ancak kızı Sonechka 3 aylıkken, oğlu Alyosha da 3 yaşındayken ölmüş.

Özellikle oğlunun ölümünün oldukça etkisinde kalmış yazar. Deniyor ki 'Karamozov Kardeşler'de oğlunu kaybeden Snegirev'in acısı, bizzat kendi yaşadığı evlat acısıdır.

Çocuk sevgisiyle dolu olan yazar seyahatlerinden onlara sevgi dolu mektuplar yazarmış. Onların eğitimine çok önem vermiş ve dönemin yazarlarını okumalarını sağlamış. Yatmadan önce çocuklarına kitap okurmuş.

Dostoyevski yoksul bir hayat yaşamış. Eşi Anna, Dostoyevski'yi ölesiye sevmiş adeta yaşamını ona adamış. Dostoyevski, sekreter olarak işe aldığında Anna 20 yaşındaymış. Kısa süre sonra birbirlerine aşık olup evlenmişler. Anna, eşinin yazılarını düzeltmiş, daktiloyla yazmış. Kitap basımı, çoğaltılması, satışı Anna'nın kontrolündeymiş.

Anna'nın odası da yemek odasına açılıyor. Evdeki odalardan diğerine geçiliyor. Bu yemek masasında akşam yemeği yenildikten sonra Dostoyevski saat 23 – 24 gibi yazmaya başlar ve bu sabaha kadar da sürermiş. Geceleri yazarmış çoğunlukla. İki çocuğu olduğu için yazma saatlerini geceye planlamış.

“Dostoyevski uyumadan önce yatağını iyice düzeltir, uykuya hazırlardı. Ardından ise neredeyse başını tamamen kapatacak şekilde battaniyeyle sıkı sıkı örtünür, yetmeyeceğini düşündüğü için olsa gerek bir de eski ceketini örterdi”

Çalışma odasında iki küçük kütüphane, çalışma masası, masanın arkasında ise büyükçe bir kanepe bulunuyor. Çoğu kez bu odadaki kanepede uyuyormuş.

Uyku saati öğlene dek sürer, uyandıktan sonra yemek odasında kendi hazırladığı demli çayı içermiş. 'Çaykolik' Dostoyevski, kendi çayını hazırlamakta hassasmış. Çay ve sigara… Dostoyevski'nin tiryakisi olduğu ikili… Sigarasının biri bitmeden diğerini yakarmış. Şu gördükleriniz onun özellikle içtiği sigara çeşidi. Ucu filtreli gibi duruyor ama değil. Dudağın basıncını dengelemesi için kağıt bir ağızlık gibi… Bu sigaranın yarısına kadar tütün yarısına kadar da ağızlık var.

Doktorlar akciğer yetmezliğinden ötürü sigara içmeyi yasaklamışlar. Ancak, Dostoyevski iki farklı aromaya sahip tütünü karıştırıp sardığı sigaralarından asla vazgeçmemiş. Marketlerde, Dostoyevski'nin sarma sigarasının benzeri olanları bulabiliyorsunuz. Onun içtiği sigaralar hala masasında duruyor. Hatta ölüm gününün belgesi olarak duran şu sigara paketinin üzerinde kızının el yazısı ile “28 Ocak 1881, babam bugün öldü” yazıyor.

Günlük akışında yazarın, akşam saat 18'e kadar yazdıklarını gözden geçirmek varmış. Ardından yine akşam yemeği. Sonrasında bir inzivaya çekiliş gibi birkaç saat yalnız kalırmış Dostoyevski. Peki bu kadar mı? Hayır. Saat 20 sularında yürüyüşe çıkarmış. Yürüyüşlerini hiç aksatmazmış.

Düzenli ve tertipli bir yazar Dostoyevski. Çalışma odasında düzen tertip severmiş. Çalışma odasında izinsiz bir şeylere dokunulmasına çok sinirlenirmiş. Her eşyanın ve objenin ya da gazetenin, kitabın, sigaranın belirli bir yeri varmış.

Çalışma odasına arkadaşlarını asla almazmış. Geniş bir çevresi olmasına rağmen, Dostoyevski çalışma odasına adeta bir mabet gibi davranır, dostlarını bu odaya sokmazmış. Karamazov Kardeşler ve Puşkin'e yazdığı meşhur yazısını bu odada kaleme almış.