Türk vatandaşlarının Schengen ülkelerine seyahat raporu
● Avrupa Birliği (AB) istatistiklerine göre Türkiye’de 2018 yılında 879 bin 238 Türk vatandaşı Schengen vizesi için başvurdu.
● Yeşil pasaportla seyahat edenler için kontroller sıkılaştırılırken, Schengen ülkelerine seyahat edebilmek için Schengen vizesi başvurusunda bulunan Türk vatandaşlarının sayısının azaldığı görünüyor.
● Türk vatandaşlarının 2014 yılında Shengen vizesi başvurularının yüzde 4,4’ü reddedilirken, bu oran 2018 yılında neredeyse iki katına yüzde 8,5’e yükseldi.
● Türkiye’de 2018 yılında Schengen vizesi için en fazla başvuru Almanya’nın İstanbul Başkonsolosluğuna yapıldı. Schengen vizesi için en az başvurunun yapıldığı AB üyesi ülke ise Malta oldu.
● 1960 yılında Avrupa Konseyi ülkelerinin büyük bölümü Türkiye’ye vize uygulamasını kaldırmıştı. 1970'li yıllarda Türkiye'ye yönelik vize uygulamasının seyri değişti.
Schengen ülkelerine yeşil pasaportla seyahat edenler için kontroller sıkılaştırılırken, Schengen ülkelerine seyahat edebilmek için Schengen vizesi başvurusunda bulunan Türk vatandaşlarının sayısının bir önceki yıllara göre gerilemesi dikkati çekiyor. Yeşil pasaportla seyahat edenlere yönelik en sıkı kontrolün Alman sınır kapılarında yapıldığı belirtiliyor.
Schengen bölgesi nedir?
Avrupa Birliği’nde 1995’te yürürlüğe giren Schengen Sözleşmesi ile bu Sözleşmeye taraf ülkeler aralarındaki sınır ("iç sınır’" denilmektedir) kontrollerini kaldırmışlardır. Bu şekilde oluşturulan Schengen bölgesinde dış sınır kontrollerinde ortak uygulama ve kurallar hayata geçirilmiştir. Schengen alanı vize, polis ve yargı alanlarındaki işbirliğini kapsamaktadır.
Yeşil pasaport ne işe yarar? Yeşil pasaportu kimler edinebilir?
Hususi pasaport olarak adlandırılan yeşil pasaport, Meclis üyeleri, bakanlar ve eski üyelerin yanı sıra üçüncü derecede görev yapan devlet memurlarının sahip olabileceği pasaportlardan bir tanesidir. İl ve ilçe başkanları da yine yeşil pasaporttan yaralanabiliyor ve 25 yaşına kadar olan çocukları da yine bu pasaportu kullanabilecek olan kimselerdir. Yeşil pasaport, bazı ülkelere vizesiz seyahat hakkı sunuyor. Yeşil pasaportla Schengen ülkelerine de vizesiz seyahat mümkün.
Vize başvurularında yüzde 10'luk gerileme
SchengenVisaInfo.com internet sitesinin derlediği istatistiklere göre Türk vatandaşlarının vize başvuruları 2014 yılından 2017 yılına kadar sürekli artış gösterirken, geçen yıl yüzde 10’luk bir gerileme kaydedildi.
- 2014 yılında 813 bin 339 Türk vatandaşı Schengen vizesi için başvuruda bulunurken bu sayı 2015 yılında 900 bin 789’a, 2016 yılında 937 bin 487’ye, 2017 yılında ise 971 bin 710’a yükseldi.
- 2018 yılında ise başvurular son 4 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Schengen vizesi başvurularının reddedilme oranı ikiye katlandı
Schengen vizesi başvurusu reddedilen Türk vatandaşlarının sayısı da ciddi oranda arttı.
2014 yılında vize başvurularının yalnızca yüzde 4,4’ü reddedilirken, bu oran 2018 yılında neredeyse iki katına çıkarak yüzde 8,5’e ulaştı.
Türk vatandaşları Shengen vizesi için en çok nereye hangi ülkeye başvuruyor?
İstatistiklere göre, Türkiye’de 2018 yılında Schengen vizesi için en fazla başvuru Almanya’nın İstanbul Başkonsolosluğuna yapıldı. Almanya'yı; Fransa, İtalya ve Yunanistan’ın İstanbul başkonsolosluklarına yapılan başvurular takip etti.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’de Schengen vizesi için en az başvurunun yapıldığı AB üyesi ülkeler ise Malta, Estonya ve Portekiz oldu.
Vize başvuru ücreti Türk vatandaşları için 80 euroya çıkacak
Türkiye, AB adayı bir ülke olmasına rağmen, Türk vatandaşları Schengen vizesi için birçok üçüncü ülkeye göre daha yüksek bir vize başvuru ücreti ödüyor.
Rus vatandaşları için 2018 yılında 35 euro olan bu ücret, Türk vatandaşları için 60 euro. Bunun 2019 içerisinde 80 euroya çıkması bekleniyor.
SchengenViseInfo.com'un tahminine göre Türk vatandaşlarının geçen yıl Schengen vizesi başvuruları için ödedikleri tutar yaklaşık 30 milyon euro.
Türkler bir zamanlar Avrupa'ya vizesiz gidebiliyordu
AB, 62 ülkenin vatandaşlarına vize serbestisi tanıyor. Türkiye’nin üyelik müzakerelerinin fiilen durması ve 2016 yılı Mart ayında AB ile Türkiye arasındaki mülteci mutabakatında belirlenen kriterlerin Türkiye tarafından karşılanmamış olması nedeniyle Türk vatandaşları için böyle bir kolaylık bulunmuyor.
Türkiye'nin kısa süren Avrupa'ya vizesiz seyahat serüveni şöyle:
Avrupa'da vizesiz seyahat kavramı İkinci Dünya Savaşı sonrasında ayyuka çıktı. Türkiye’nin de 1949 yılında dahil olduğu Avrupa Konseyi, insanlar arasına bariyer koyan savaşın olumsuz etkilerini kırmak için üye devletlerin vatandaşlarının birbirlerini daha iyi tanıyıp anlamaları amacıyla vizesiz seyahat fikrinin zaruri olduğunu ortaya koydu.
Türkiye'nin de içinde bulunduğu Avrupa Konseyi üyeleri tarihler 1957 yılını gösterdiğinde serbest dolaşım anlaşması imzaladı. 1960 yılında Avrupa Konseyi ülkelerinin büyük bölümü Türkiye’ye vize uygulamasını kaldırdı.
1970'li yıllar vize uygulamasının seyrini değiştirdi
1970’li yılların sonuna doğru Türk siyasi tarihindeki iç karışıklar, 1974’teki petrol krizinden kaynaklanan ekonomik durgunluk vize uygulamasının seyrini değiştirmeye başladı.
İlk olarak Federal Almanya, Türklere vizesiz seyahat özgürlüğünü askıya aldı
Federal Almanya 1957 anlaşmasını Türk vatandaşları için askıya aldığını Avrupa Konseyi genel sekreterliğine 9 Temmuz 1980 tarihinde bildirdi. Bildiride vize kararı, “Bu tedbir, asayiş nedeniyle gerekli görülmüştür. İltica hakkını kötüye kullanıp, ikamet ve yerleşme hakkıyla ilgili düzenlemelerin biçimini bozmak niyetiyle Almanya Federal Cumhuriyeti’nin sınırlarından giriş yapan Türk uyrukluların sayısı 1980’in ilk aylarında olağanüstü artış göstermiştir. Bu nedenle Almanya Federal Cumhuriyeti topraklarına girişin daha sıkı kontrol edilmesi kaçınılmazdır. Almanya Federal Cumhuriyeti üç yıllık bir sürenin ardından Türklere vize konusunu yeniden gözden geçirecektir” ifadeleriyle gerekçelendiriyordu.
Türk vatandaşlarının vizesiz seyahat özgürlüğüne ikinci darbe Fransa'dan geldi
12 Eylül 1980 Kenan Evren darbesi sonrası Fransız hükümeti de, Almanya’yla aynı yolu seçerek vizesiz seyahati durdurdu. Dönemin Fransa Başbakanı Raymond Barre, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) üyesi Türk vekillere 30 Eylül 1980 tarihinde benzer bir cevap verecekti: “Karar asayiş endişesinden kaynaklanmaktadır. Fransız hükümeti, bu kararla ilk olarak, komşu ülkelerde iş bulamayan kaçak işçilerin Fransa’ya gelerek yasadışı yollardan çalışmalarını engellemek istemiştir. Fransa’ya dışarıdan göç 1974'te askıya alınmıştır. İkinci olarak, Türkiye’de mevcut siyasi kargaşa döneminde kontrol edilemeyen unsurların Fransa’ya girerek, Paris’teki Türk elçiliği basın müşavirine yönelik son saldırı örneğinde olduğu gibi, terör faaliyetlerinde bulunmalarının veya geçen hafta Strasbourg’da Avrupa Konseyi önündeki türden gösterileri kışkırtmalarının engellenmesi amaçlanmaktadır."
1981’den 1984’e kadar Türk parlamenterler alınan kararları Avrupa Platformuna taşıyamadı.
Almanya ve Fransa sonrası diğer Avrupa Konseyi üyesi ülkeler de vizesiz seyahat özgürlüğünü Türkiye için askıya alırken, Türk parlamenterler 12 Eylül askeri darbesinin ardından Mayıs 1981’den Ocak 1984’e kadar Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nden uzaklaştırılmış, konuyu Avrupa platformuna taşıyamamışlardı.12 Eylül Darbesi sonrası Türkiye'den yüzbinlerce kişinin, çoğu zaman ilticacı olarak, Batı Avrupa ülkelerine göç etmesi de Türkiye’ye yeniden vize serbestisi getirilmesini engelledi.
Vize nereden nasıl alınır?
Vize, bir devletin dış temsilcilikleri veya sınır makamları aracılığıyla, ülkesine seyahat edecek bir yabancının pasaportuna koyduğu ve bu yabancının ülkesinin sınır kapısına kadar giderek sınır makamlarına giriş için başvuru yapabileceğini ve kabul edildiği takdirde girebileceğini gösteren bir nevi kayıttır.
Vizeler, seyahat edilecek ülkenin
- 1. Büyükelçiliğin Konsolosluk bölümünden,
- 2. Başkonsolosluğundan,
- 3. Veya konsolosluğundan alınır.
- 4. Bazı ülkeler, Fahri Başkonsoloslukları veya Fahri Konsoloslukları aracılığıyla da vize verebilmektedirler.
Vize alırken hangi belgeler istenir?
Vize başvurusunda istenilen belgeler ülkeden ülkeye, seyahat amacına veya başvuranın pasaportunun türüne (diplomatik, hizmet, hususi, umuma mahsus pasaport veya seyahat belgesi) ve hatta zamandan zamana büyük değişiklikler gösterebilmektedir.
Bu nedenlerden dolayı gitmek istediğiniz ülkenin gerekli kurumlarıyla iletişim kurmanız gerekmektedir.
Vize başvurularında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Bir vize başvurusunda genel kural başvurunun şahsen yapılmasıdır.
Pasaportun yıpranmamış olması gerekir. Yıpranmış pasaporta vize alsanız dahi sınırdan geri çevrilmeniz mümkündür. Pasaportunuzu yenilemenizde yarar vardır.
En az 1 yıl geçerliliği olmalı
Pasaportunuzun geçerlilik süresinin başvuru tarihinden itibaren en az bir yıl olmasına özen göstermelisiniz. Bu hususu vize talep edeceğiniz ülkenin temsilciliğinden teyit ettirmenizde yarar vardır.
Mülakat sırasında, yetkilinin sorularına doğru yanıtlar vermeniz önemlidir. Başvurunuzu eksiksiz belgelerle yapınız. Tahrif edilmiş veya sahte belgelerle başvuruda bulunmak yasalara göre suçtur. Vize bir egemenlik hakkıdır. Bu nedenle başvurunuzun reddedilebileceğini önceden kabul ediniz. Mülakat sırasında, yetkilinin, hakkınızda olumlu izlenim edinmesi, başvurunuzun kabul edilme şansını arttırır.
- Seyahatinizi gerçekleştirebilecek ekonomik olanaklara sahip olduğunuzu belgelemeniz beklenir.
- Mülakatın amacı; seyahat edeceğiniz ülkenin makamlarının bu ülkeye seyahat edecek yabancılar için belirlediği koşulları taşıyıp taşımadığınızı anlamaktır.
İşsiz iseniz, veya kendinizin ve bakmakla yükümlü olduğunuz kişilerin geçimlerini sağlayabilecek düzenli ve yeterli bir gelir düzeyine sahip değil iseniz, potansiyel bir göçmen olarak kabul edileceğinizden, vize alma şansınız oldukça düşüktür.
Bu durumda iseniz, vize başvurusunda bulunmamanız uygun olacaktır. Reddedileceğini bildiğiniz bir talepte bulunmaktan kaçınmanız zaman ve para tasarruf etmenizi de sağlayabilir.
Vize başvuru ücreti ne kadardır?
- Bazı ülkeler vize harcının yanında, yüksek sayılabilecek meblağlarda başvuru veya işlem harcı almaktadırlar. Bu koşullar ülkeden ülkeye değişmektedir. İlgili temsilcilikten bilgi almanızda yarar vardır.
Gidilecek ülkenin hangi temsilciliğinden vize alabilirim?
Uluslararası kural; vize başvurunuzu daimi ikametinizin olduğu yerden yapmanızdır.
Bir ülkenin Türkiye’de birden çok Başkonsolosluk ve Konsolosluğu var ise, vize başvurunuzu ikametinizin bulunduğu yere yakın olan temsilciliğe yapmanız gerekir. Bu hususu da ilgili temsilcilikten önceden öğrenmenizde yarar vardır.
Kimlere vize verilmez?
Bir ülkeye hangi yabancının girebileceğine karar vermek, uluslararası hukuka göre, o devletin egemenlik yetkilerindendir. Bu husus, tartışılmaz temel bir kuraldır. Devletler ülkelerine hangi yabancıların girebileceğini kendi ulusal çıkarlarına göre belirlerler. Her devletin ülkesine girmeleri yasaklı/sakıncalı yabancılar listesi vardır.
Ayrıca, yasaklılar listesinde bulunmayan bir yabancıya, ekonomik olarak yük olabileceği, kamu düzenini bozabileceği ve kamu sağlığına risk oluşturabileceği gerekçeleriyle vize verilmemesi mümkündür.
Almanya'da şahsi amaçlı olarak seyahat eden yeşil pasaport sahiplerine yönelik kontroller sıkılaştırıldı
Almanya havalimanlarında bazı yeşil pasaport sahiplerinin uzun süre beklemek zorunda kalması, hatta son dönemde bazı vatandaşların ilk uçakla geri gönderilmesi üzerine, Türkiye’nin Düsseldorf Başkonsolosluğu sosyal medya üzerinden yaptığı duyuruyla, vatandaşlarını bilgilendirdi.
“İlk uçakla geri gönderiliyor”
"Hususi Pasaport” olarak adlandırılan ve vizeden muaf olan yeşil pasaport sahibi vatandaşların, Almanya’ya şahsi amaçlı yapacakları seyahatlerde bazı koşulları karşılaması gerektiğine dikkat çeken Başkonsolosluk, “Alman sınır polisi pasaport kontrolü sırasında, sağlık sigortası, dönüş bileti ve kalınacak süre için günlük 45 euro nakit para veya geçerli bir kredi kartı ibraz edilmesini talep etmektedir” dedi.
Duyuruda, “Aksi halde vatandaşlarımız ülkeye kabul edilmeyerek ilk uçakla Türkiye’ye geri gönderilmektedir.
Hususi pasaportu olan vatandaşlarımıza, bu hususlarda tedbirli olmalarını tavsiye ediyoruz” ifadelerine yer verildi.