Türk siyasi tarihinin 5 büyük lideri de 'başkanlık sistemini' savunuyordu

HABER MASASI
Abone Ol

Turgut Özal, Muhsin Yazıcıoğlu, Necmettin Erbakan, Alparslan Türkeş ve Süleyman Demirel gibi merhum liderler daha önce yaptığı açıklamalar ve verdikleri demeçlerde sistem değişikliğini savunmuştu.

Anayasa değişikliği teklifi TBMM'deki oylamadan geçti. Teklif, Cumhurbaşkanı'nın onayına sunuldu. Referandum gerçekleşene kadar Türkiye'nin gündeminden çıkmayacak olan 'yeni sistem', geçmişte birçok siyasi lider tarafından da gündeme getirilmişti.
Sistem değişikliğini savunan liderler ve onların açıklamaları ise şöyle:

1. Turgut Özal, konuk olduğu 32. Gün programında, "Başkanlık sisteminde kuvvetler ayrımı kesin olarak vardır. Meclis asıl böyle tam kontrol yetkisini yapar." ifadelerini kullanmıştı.

Mehmet Ali Birand'ın 32. Gün programına konuk olan Birand'ın, "Bir taraftan da tek adamlık tehlikesi var. Çünkü şu anda Meclis'te bir denetim var" sözlerine üzerine Özal şöyle karşılık vermişti:

“Hükümet koalisyon da olsa tek parti hükümeti de olsa meclise hakim oluyor. Meclis'ten hiçbir araştırmayı veya şeyi geçirtmeyebilir isterse. Çok rahatlıkla. Halbuki başkanlık sisteminde kuvvetler ayrımı var, kesin olarak. Karşılıklı bir denge vardır. Cumhurbaşkanının kuvveti vardır, icra olarak, icra odur. Buna muhabil Meclis'in de yetkileri vardır. Meclis bu sefer tam kontrol yetkisini yapar."

2. Necmettin Erbakan MNP ve MSP programlarında, 'Reisicumhurun tek dereceli olarak halk tarafından seçilmesi ve başkanlık sistemine göre tanzim edilmesi gerektiğine' yer vermişti.
Eski başbakanlardan merhum Necmettin Erbakan'ın genel başkanı olduğu Milli Nizam Partisi (MNP) ve Milli Selamet Partisi'nin (MSP) programlarında başkanlık sistemine yer verilmişti.

“İcra organın daha kudretli olması ve süratli çalışabilmesi için reisicumhurun tek dereceli olarak halk tarafından seçilmesi ve icrai organının düzeninin başkanlık sistemine göre tanziminin yapılması gerekmektedir."


3. Alparslan Türkeş, Temel Görüşler adlı kitabındaki "Güçlü İktidar Güçlü İrade, Tek Başkan Tek Meclis Sistemi" başlıklı bölümünde 'Başkanlık sistemini savunuyoruz.' demişti.

Eski MHP Genel Başkanı merhum Alparslan Türkeş, sistem değişikliğine ilişkin görüşlerine 1979 yılında yayımlanan "Temel Görüşler" adlı kitabında yer vermişti.

Türkeş, kitabın, "Güçlü İktidar Güçlü İrade, Tek Başkan Tek Meclis Sistemi" başlıklı bölümünde, şu ifadeleri kullanmıştı:

“Türk milleti, dünya impartorlukları kurduğu devirlerde kuvvetli, adil ve hızlı icra sisteminin uygulamıştır. Kuvvetli ve hızlı icra, icra gücünün tek elde toplanmasıyla mümkündür. Bunun için tarih ve törenimize uygun olarak başkanlık sistemini savunuyoruz. İcrayı, cumhurbaşkanlığı ve başbakanlık olarak ikiye bölemeyiz. Her konuda bütünleşmeci olduğumuza göre, icranın başında da bütünleşmeci olmalıyız”

4. Süleyman Demirel'in başkanlık sistemi öyle bir içinde kalmış ki, "İçinizde ukde olarak kalan hizmetler nelerdir?" sorusuna, "Başkanlık sistemini yapmak isterdim" şeklinde cevap vermişti.

9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel 2006 yılında katıldığı bir konferansta "İçinizde ukde olarak kalan hizmetler nelerdir?" sorusuna şöyle cevap vermişti:

“İsterdim ki Türkiye'de başkanlık sistemini yapalım. İçimde uktedir yapamadım. Çünkü devlet büyük, ülke büyük, halk çok dinamik. Biz bu ülkeyi idare edemiyoruz. Ülkeyi idare edememe, gelip giden hükümetlerin kusuru da olabilir, içinde vardır ama genelde sistemde değişiklik yapmamız lazım."

5. Şaibeli bir helikopter kazasında hayatını kaybeden merhum Muhsin Yazıcıoğlu, bir röportajında "Biz başkanlık sistemini savunuyoruz." açıklamasında bulunmuştu.
Eski BBP Genel Başkanı merhum Muhsin Yazıcıoğlu'da bir röportajında cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini savunduklarını dile getirmiş ve sistem değişikliğine ilişkin şunları ifade etmişti:

“Parlamenter sisteme göre cumhurbaşkanının yetkileri çok fazla. Başkanlık sistemine göre yetkileri çok az. Bunu da yerli yerine oturtmak gerekiyor. Tercih yapılmalı. Başkanlık sistemi mi, parlamenter sistemi mi? Biz başkanlık sistemini savunuyoruz.”