Türk Kahvesi'nin bu haftaki konuğu Gülper Refiğ oldu

Her Pazar, Gazeteci Ayşe Böhürler'in sunumuyla TVNET'te canlı yayınlanan Türk Kahvesi programına bu hafta, Türk sinema tarihine geçen birçok filmin yönetmeni ve kendisini Türk senfoni müziğine adamış Halit Refiğ'in eşi Güpler Refiğ'i misafir oldu.

Canlı yayınını saat 11.10'da TVNET YouTube kanalından izleyebilirsiniz.

Halit Refiğ'in kendi çektiği filmleri yerin dibine soktuğunu söyleyen Gülper Refiğ, "Onun filmlerinde ne demek istediğini şimdi daha iyi anlıyorum" dedi.

Paranın ABD'ye ve Amerikan sinemasına hakim olmasını eleştiren Halit Refiğ'in ABD'ye gidişini anlatan eşi, Türkiye'nin yıllar sonra eşinin savunduğu duruma geldiğini söyledi.

Eşinin yokluğuyla geçen 10 yıl içinde Türkiye'nin Cumhurbaşkanı sayesinde büyük değişim sağladığını söyleyen Gülper Refiğ, "Kültüreldeğişimimiz istediği duruma geldiğini göremedi. Türkiye'de iktidarın yönetimine halk karar veriyor. Bu yüzden bana için rahat olsun hep derdi" ifadelerini kullandı.

ABD'nin sonunu Türkiye'nin getireceğini söyleyen Halit Refiğ'in bu sözlerini açıklayan Gülper Refiğ, "Tükiyetekrardan bir merkeze dönüyor. Şu an Türkiye yükselişte" dedi.

Çok ilkel pop müzikler var

Müzikolog olan Gülper Refiğ, Türk popunun çok geliştiğini belirterek "Çok rahatsız edici müzikler de var. Çok ilkel. Fakat sinema müzikleri inanılmaz derecede iyi bir hal aldı. Küçük çocuklarımız yurt dışında piyano alanında dereceler elde ediyor. Bu çok güzel bir durum" ifadelerini kullandı.

Vatan sefer Halit Refik'in gözünden Türkiye'yi anlatan Gülper Refiğ, eşi ile ilgili bilinmeyenleri de TVNET ekranlarında paylaştı.

Kur'an-ı Kerim ile 17 yaşında tanışmıştı. İslam inancının temellerindeki her şeyi en ince ayrıntısına kadar bilirdi. Aynı zamanda farklı inançlara da hakimdi. Evdeki kütüphanemiz çok tematikti.

• Halit Refiğ kimdir?
• 5 Mart 1934 tarihinde İzmir‘de doğmuştur. Ailesinin bir iş dolayısıyla üç aylığına gittiği İzmir’de doğdu ama İstanbul Nişantaşı’nda büyüdü. Babası Cemil Bey, annesi İsmet Hanım’dır. Bir kız kardeşi vardır. Annesiyle babası boşandı.

İlkokuldan beri okuduğu Şişli Terakki Lisesinden mezun olduktan sonra (Boğaziçi Üniversitesi) Robert Kolej Mühendislik Bölümü’nde iki sene okudu. 1953 yılında Sinemacı olmaya karar verince eğitimini yarıda bıraktı. Necip Erses’in Tünel’deki ses stüdyosunda bir süre ücretsiz çalışarak sinemanın altyapısı hakkında bir çeşit staj gördü. Daha sonra 1953 yılında sinema eğitimi görmek üzere Londra‘ya, BBC Türkçe Yayınlar’da çalışan amcaoğlu Mehmet Refiğ’in yanına gitti. Dört ay kadar kaldığı İngiltere‘den sinema tarihi, teorisi ve teknolojisiyle ilgili temel kitaplarla döndü.

Topçu Okulu’ndaki askerliği sırasında, İngilizce bilenlere Kore‘ye gitmek isteyip istemedikleri sorulunca; 1954-1955 yıllarında askerliğini yedek subay olarak Kore’de yapmakta iken İlk amatör filmlerini Kore ve Japonya‘da çekti. Kore’ye gidip birliğine katıldığında ateşkes sağlanmış ve mütareke imzalanmıştır.

Askerden döndükten sonra, sinemaya ilgisini ve birikimini bilen dostları, Halit Refiğ’i Ankara’da Metin Toker‘le tanıştırırlar. Böylece, Metin Toker’in çıkarttığı Akis’te sinema yazarlığına başlar.

1956 yılında dergi ve gaDaha sonra İstanbul‘a dönerek aynı işe Yeni Sabah ‘ta devam eder. Bu sayede Metin Erksan, Ömer Lütfi Akad ve Atıf Yılmaz gibi ustalarla tanışır. Bir yıl sonra Atıf Yılmaz‘dan senaryo yazarlığı ve rejisör yardımcılığı teklifi alır. 1957 yılında Atıf Yılmaz’ın “Yaşamak Hakkımdır” isimli filminde asistan olarak sinemacılığa başladı. İlk filmini 1961 yılında “Yasak Aşk”ı çekti. Şehirdeki Yabancı(1962) ve Gurbet Kuşları (1964) gibi toplumsal gerçekçi özellikte ilk dönem filmlerinden sonra “ulusal sinema” kavramı geliştirmeye çalıştı. Kemal Tahir‘in etkisiyle; Metin Erksan, Ertem Göreç ve Atıf Yılmaz‘ın bazı filmleriyle bu akımın ulusal sinemamızda savunucusu oldu.

1964 yılında Gurbet Kuşları ile Antalya Altın Portakal Film Festivalinde En İyi Yönetmen Ödülünü aldı.

Halit Refiğ’in 1971 yılında yazdığı “Ulusal Sinema Kavgamız” adlı kitabı ve yüzlerce makalesi vardır.

1977’de ABD‘de Wisconsin Üniversitesi’nde “The Intercessors”, 1984’te Ohio Denison Üniversitştirdi. Yaptığı 60’ı aşkın filmden çok sayıda ödül kazanmış, filmleri Amerika, Asya, Avrupa ve Afrika ülkelerinde düzenlenen çeşitli şenlik ve gösterilerde Türkiye’yi temsil etmiştir.

1975 yılında TRT‘ye çektiği, Halid Ziya Uşaklıgil‘in aynı adlı romanından uyarladığı “Aşk-ı Memnu” dizisiyle TV dizilerinin öncüsü oldu. Yapımına 1980 öncesi başlanan ve büyük zorluklarla ancak 1981 yılında tamamlanabilen TRT televizyonu için hazırlanan Kemal Tahir‘in aynı adlı romanından uyarladığı “Yorgun Savaşçı” dizisinin ses ve görüntü malzemeleri 1983 yılında başbakanlık emriyle yakıldı fakat bir video kaydı 1993 yılında TRT’de kesintisiz olarak yayınlandı.

1985 yılında baş rolünde Tarık Akan‘ın oynadığı “Son Darbe” adlı film, fabrika atıklarının akarsulara verilmesi ve balıklarla insanların zehirlenmesi gibi çevre sorunlarını beyazperdeye yansıtan ilk filmlerimizdendir.

1990 yılında Kemal Tahir‘in “Karılar Koğuşu” adlı romanından yazarın Malatya cezaevi günlerini anlatan bir film yaptı.

1974–1975 yıllarında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nin bünyesinde Türkiye’de ilk olarak sinema-televizyon yüksek öğretimini başlatanlar arasında yer aldı.

1997 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu kararıyla “Onursal Profesörlük” unvanı verildi.

Evlilikleri :1. Evliliği: 24 şubat 1962 tarihinde sinema oyuncusu Nilüfer Aydan‘la evlendi. kısa zamanda boşandı.2. Evliliği: 6 Kasım 1968 yılında İsveçli yıldız Eva Bender ile evlendi. 1972 yılında boşandı.3. Evliliği: Halit Refiğ, 1975 yılında piyanist Gülper Savaşçın ile evlendi.

Halit Refiğ, 11 Ekim 2009 tarihinde İstanbul’da 75 yaşında ölmüştür.

Ödülleri :

1964 – Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Film Ödülü,

Gurbet Kuşları1964 – Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Yönetmen Ödülü,

Gurbet Kuşları1985 – Kültür Ve Turizm Bakanlığı Ödülleri,

Başarı Ödülü (Alev Alev) 1989 – 26. Antalya Film Şenliği, En İyi Yönetmen

(Hanım) 1990 – 27. Antalya Film Şenliği , En İyi Yönetmen (Karılar Koğuşu)

Yönetmenlik Yaptığı Filmler:

1961 - Yasak Aşk

1962 – Şehirdeki Yabancı

1962 – Gençlik Hülyaları

1963 – Şafak Bekçileri

1964 – Gurbet Kuşları

1964 – Şehrazat

1964 – Evcilik Oyunu

1964 – İstanbul’un Kızları

1965 – Canım Sana Feda

1965 – Güneşe Giden Yol

1965 – Haremde Dört Kadın

1965 – Kırık Hayatlar

1966 – Aslan Pençesi

1966 – Erkek Ve Dişi

1966 – Üç Korkusuz Arkadaş

1966 – Karakolda Ayna Var

1966 – Can Yoldaşları

1967 – Kız Kolunda Damga Var

1969 – Bir Türk’e Gönül Verdim

1969 – Yaşamak Ne Güzel Şey

1970 – Atsız Cengaver

1971 – Sevmek Ve Ölmek Zamanı

1971 – Ali Cengiz Oyunu

1972 – Çöl Kartalı

1972 – Acı Zafer

1972 – Aşk Fırtınası

1972 – Fatma Bacı

1973 – Kızın Varsa Derdin Var

1973 – Cennetin Kapısı

1973 – Sultan Gelin

1973 – Vurun Kahpeye

1973 – Yedi Evlat İki Damat

1975 – Aşk-ı Memnu (dizi)

1977 – Arabulucular / The Intercessors

1978 – Yaşam Kavgası

1979 – Yorgun Savaşçı

1982 – Leyla İle Mecnun

1982 – O Kadın

1983 – Beyaz Ölüm

1983 – İhtiras Fırtınası

1984 – Alev Alev

1985 – Ölüm Yolu

1985 – Paramparça

1985 – Son Darbe

1986 – Kıskıvrak

1986 – Teyzem

1986 – Yarın Ağlayacağım

1987 – Kızımın Kanı

1987 – Kurtar Beni

1988 – Kızım Ve Ben

1988 – Hanım

1989 – Karılar Koğuşu

1990 – İki Yabancı

1993 – Zirvedekiler

1996 – Köpekler Adası

1998 – Affet Bizi Hocam

1999 – Kerem

2000 – Affet Beni Hocam

2000 – Zeynep Öğretmen

2000 – Gelinlik Kız

2000 – Sara ile Musa

2000 – Midasın Düşü 2000 – Gençlik