Tozlu Raflar: Steve Jobs, 1997'de çevrimiçi Apple mağazasını açarak şirketi felaketten kurtardı
Steve Jobs'ın iMac ve iPod ile birlikte geliştirdiği çevrimiçi mağazası Apple Store'un açılması üzerinden tam 22 yıl geçti.
O dönemlerde yalnızca Dell'in bu tarz bir çevrimiçi mağaza çalışması vardı. Ancak Apple, kısa süre içinde satışlarda Dell'in kat be kat üzerine çıktı.
Üçüncü parti satıcılara komisyon ödemekten kurtulan Apple, çevrimiçi mağazasından çok büyük başarı elde etti. Tüm ayrıntılar haberimizde:
Apple'ın efsanevi CEO'su Steve Jobs, uçsuz bucaksız vizyonuyla iş dünyasında yıllardır en fazla konuşulan isimlerden biri. Z kuşağı (2000 sonrası doğanlar) kendisini ilk kişisel bilgisayarlar ya da ilk iPhone'dan tanıyor. Ama aslında Jobs teknoloji dünyası için çok daha fazlası.
Kendi kurduğu şirketten yönetim kurulu kararıyla kovulan isim, yuvaya geri döndüğünde muhteşem projelerle neler başarılabileceğini göstermiş oldu.
Steve Jobs'ın Apple'a geri döndükten sonra ilk icraatlarından biri dağınıklıkları toplamaktı. Öyle de oldu. Şirkete hem maddi hem de üretim süreci açısından yük olan tüm projeler sonlandırıldı. Hatta Apple'ı Apple yapacak birkaç ürün belirlendi.
iMac Apple'ın bugünkü başarısına ulaşmasında en önemli mihenk taşlarından biri. Ama tek başına yeterli değildi. O zamanlar pek bilinmese de aslında 10 Kasım 1997'de açılan Apple Store'un da şirket için önemi çok büyük.
1990'lı yılların başında Apple'ın herhangi bir mağazası yoktu. Dolayısıyla Apple ürünü satın almak isteyenlerin teknoloji marketlerine ya da zincir mağazalara yönelmesi gerekiyordu. Hepsi de Apple'dan çok fazla komisyon alıyordu. O dönemde Mac'ler henüz çok fazla satılmıyordu ve doğal olarak mağazalar da satılmayan ürünleri depolamak istemiyordu.
Apple, kendi çevrimiçi mağazasını hayata geçirdikten kısa bir süre sonra CompUSA ile anlaştı. Tüketici elektroniği ve bilgisayarlar satan bu şirket, Apple için daha yüksek bir profil anlamına geliyordu. Ancak yine de başkasının kontrolü altındaydı. Oysa Apple Store Apple'ın kendisine ait olacaktı.
1990'ların sonlarına doğru bilgisayar satışı için çok az çevrimiçi mağaza vardı. Hatta sadece Dell somut adım atmıştı. Yani aslına bakılırsa Apple bu konuda da ilk adımı atan şirketler arasında yer aldı.
Dell ayrıca telefonla satış yaparak ek satıcılara veya zincir mağazalara olan ihtiyacı da ortadan kaldırmıştı. Üstelik sadece diğer şirketlerin ihtiyaçlarını ve maliyetlerini azaltmakla kalmıyor müşterilere istediklerini sorup tavsiyeler verebiliyordu. Yani aslında müşterilerle birebir temas haline geçilmişti.
6 ayda 1 milyon dolar!
Bu aşamadan sonra Dell, 1995'te kendi web mağazasını oluşturmaya başladı. Temmuz 1996'da hayata geçirdi ve Aralık ayına kadar günde 1 milyon dolar kazanmayı başardı. Bu rakam gerçekten çok büyük.
Apple bu başarının farkına vararak bayilerin etrafında dolaşmak yerine Dell'in yönteminin Mac'leri insanların önüne getirmenin bir yolu olduğunu görmeliydi. Öyle de oldu.
Apple'ın çevrimiçi mağazası, NeXT şirketinde oluşturulan yazılım araçları ve WebObjects kullanarak inşa edildi. Böylece NeXT'i satın alan ve Steve Jobs'ı geri getiren Apple, bir çevrimiçi mağaza oluşturma yeteneğine sahip oldu. Ancak bilgisayarların rahat kullanılması gerektiği düşünüldüğü kadar internetten ürün satın almanın da kolay olması gerekiyordu.
Jobs'ın hem potansiyel müşterilere hem de Dell'in kurucusu Michael Dell'e şu cümlelerle mesaj verdi:
- Dell, 1996'da çevrimiçi mağazanın öncülüğünü yaptı ve şimdiye dek e-ticaret sitelerinin standardı haline geldi. Temel olarak bu mağazayla çevrimiçi e-ticaret için yeni bir standart belirliyoruz. Sanırım size söylemek istediğimiz şey Michael, yeni ürünlerimiz ve mağazamızla peşinden geliyoruz dostum.
1 ayda 12 milyon dolar
Yeni çevrimiçi Apple Store, ilk 30 gününde toplamda 12 milyon dolar gelir elde etti. Bu rakamın ne kadar büyük olduğunu anlamak için Dell ile kıyaslamak gerekiyor. Dell'de çok daha uzun süre sonra bu rakamlara ulaşıldı.
Apple daha sonrasında Ekim 1998'de Best Buy ile anlaşmaya vardı. Ancak, şirket internet mağazasıyla başarılı olamasaydı aslında Apple'ın Apple olarak bugünlere gelmesi daha da zorlaşacak ve önümüzdeki süreçte adımları atılması vakit alacaktı.
Çevrimiçi Apple Store, Apple'ı ayağa kaldırmanın tek anahtarıydı. Ancak şirket bu başarıların ardından yeniden doğmuş gibi oldu. Apple günümüzde dünyadaki tüm şirketler internet mağazalarının 1 dakika bile kapanmamasını isterken yeni ürünleri duyurduğunda mağazasını kapatarak bunu bir standart haline getirdi.
Apple'ın çevrimiçi mağazası aslında şirketin temel felsefesi olan 'sadeliği' temel alıyor. Ne kadar işlemden geçtiğini anlamak zor. Ancak herhangi bir ürünün incelenmesi, sipariş verilmesi ya da diğer işlemlerin gerçekleştirilmesi epey kolay.
Donanım ve yazılımlarıyla olduğu gibi Apple çevrimiçi mağazasıyla da kendi standartlarını artırmaya devam ediyor.