Ticaret küslük kaldırmaz: 'Huawei CEO'su, kızını hapseden Kanada'ya araştırma üssü kuracak'
Huawei'nin ABD'yle olan ticaret yasağının kalkması, firma CEO'su Ren Zhengfei'yi birçok açıdan rahatlatmış durumda.
Bu rahatlamanın son ürünü, 'ilginç' sayılabilecek bir 'yeşil ışıkla' karşımıza çıktı. CEO Zhengfei, kızını bir süreliğine hapseden Kanada'yı şirketin 'teorik araştırma merkezi' yapmak istediğini açıkladı.
ABD'nin 'yaptırımları iptal eden' kararının gerçekçi olmadığını söyleyen Zhengfei, her an ciddi bir yasaklama kararıyla karşılaşılabileceğini vurguladı.
Uzun bir süre boyunca Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere Japonya, Yeni Zelanda, Kanada ve Avustralya tarafından 'casusluk' iddialarıyla suçlanan Huawei, bir yerden sonra, casusluk iddialarının belirginleşmesiyle 'ambargolarla' karşılaşmaya başladı. ABD'nin öncülük ettiği 'Huawei'yi ülkemizde istemiyoruz' kampanyası, birçok farklı ülke için geçerli olmuş, Çinli şirket büyük problemlerle karşılaşarak zor günler geçirmişti.
Çinli şirket, akıllı telefon dışındaki sektörlere de yatırımlar yaptığından ve özellikle 5G konusunda çalışmalarını hızlandırdığından süreç içerisinde planlama ve dizayn konularında daha hassas davranmak zorunda kaldı. Özellikle 5G tarafında çok sayıda ülkeye altyapı desteği sağlamaya hazırlanan şirket, ABD’nin yaptırım ve ambargo kararlarıyla büyük sarsıntılar yaşadı. Tüm bu gelişmelerin ve beklenmedik süreçlerin üzerine Huawei kurucusu Ren Zhengfei'nin kızı ve şirketin Mali İşler Müdürü Meng Wanzou Kanada'da gözaltına alınmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın bizzat başlattığı 'Çinli akıllı telefon üreticileriyle gerginlik' süreci Kanada'da yaşanan gelişmeyle derinleşti. Kanada polisi tarafından göz altına alınan Huawei CFO'su Meng Wanzou, ABD ve İran arasındaki yaptırımları deldiği iddiasıyla suçlanıyordu. Uzunca bir süre Kanada'da hapsedilen Wanzou, serbest bırakıldıktan sonra sürecin normalleşmesi bekleniyordu ve bu normalleşme gerçekleşti. Akışta garipsenmeyecek tüm hamlelere karşın Huawei CEO'su, 'aşırı sayılabilecek' bir hareketlenme içerisine girdi.
"Daha zeki bir ülke, ABD'nin isteğini gözardı edebilirdi"
Kanada'yla 'aile düzeyinde' yaşanan gerginliğe rağmen CEO Zhengfei, ülkeyi 'küresel teorik araştırma merkezi' yapmak istediğini resmen açıkladı. The Globe and Mail'e açıklamalarda bulunan CEO, Çin ve Kanada arasındaki diplomatik krizin Kanada'ya yatırım yapma fikrini ortadan kaldırmadığını yalnızca süreci yavaşlattığını öne sürdü. Kızının tutuklanmasını da eleştiren Zhengfei, 'Daha zeki bir ülke, ABD'nin isteğini göz ardı edebilirdi' şeklinde konuşarak yeni adımlar atsa da 'kötü günleri unutmadığını' da vurgulamış oldu.
Huawei'ye uygulanan ticaret yasağı hakkında da konuşan Ren Zhengfei, ABD’nin Huawei için kullandığı 'ulusal güvenlik tehdidisiniz' ve 'Çin hükümeti için casusluk yapıyorsunuz' söylemlerini eleştirdi. Zhengfei,
- “ABD’nin bizi ticaret yasağı listesinden tam anlamda çıkaracağını düşünmüyorum. Huawei’yi bu listeye yanlış bir şey yaptığı için değil, tamamen ABD’den çıkarmak istediği için ekledi. Eğer biri sizi suçlamak istiyorsa, muhakkak bir şeyler uydurur”
ifadeleriyle süreci özetledi.
Ren Zhengfei'ye göre Huawei'nin ABD'ye duyduğu bağlılığı azaltmaya çalışırken gözardı etmemesi gereken en büyük problemi, 'önceden tahmin edilmesi zor' alanlar oluşturuyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın Twitter üzerinden yaptığı açıklamayla serbest bıraktığı 'ülkenin güvenliğini tehdit etmeyecek ürünleri satın alma' işlemi, Huawei CEO'su için ikna edici değil. CEO, Trump'ın bu 'serbest bırakışının' göstermelik olarak kalabileceğini ifade ediyor.
'90 günlük serbest ticaret hakkı'
Sürecin ilk aşamasında ABD Başkanı Donald Trump, 'ulusal güvenliği tehdit eden' firmalarla ABD’li şirketlerin ticaret yapmasını yasaklayan bir düzenleme yapmıştı. ABD Ticaret Bakanlığı Huawei’yi ve onunla ilişkili 70 firmayı, ABD’li şirketlerin onlarla iş yapmasını yasaklayan bir listeye eklemişti. Ancak bu olaydan kısa bir süre sonra, Huawei’ye 90 gün süren 'geçici' bir ticaret lisansı verilmişti. Bu lisans sayesinde Huawei, 90 gün boyunca ABD’li firmalarla ticaret yapabilecekti.
Mayıs ayının sonlarında, Çin’in Ticaret Bakanlığı sözcüsüGao Feng, Bejing’in bu yasağa, ülkenin 'güvenilmez' gördüğü yabancı işletmeleri kapsayan kendi ticaret yasağı listesini çıkararak karşılık vereceğini söyledi. Listede market yönetmeliklerine uymayan ve Çinli firmaların haklarını ihlal eden kuruluşlar vardı. Geçtiğimiz aylarda Huawei, cihazlarıyla casusluk yapmaktan ve bilgi çalmaktan suçlanmıştı. Çin hükümeti ve Huawei suçlamaları şiddetle reddetti ve firmanın hükümetten bağımsız olduğunun altını çizdi.