İnsan hayatının en temel ve en özel ihtiyaçlarından biri olan 'beslenme', ortaya çıkardığı talep dolayısıyla üretim alanında çok geniş bir yelpazede etkinlik gösteriyor. Hızla artan insan nüfusu ve bu nüfusla beraber piyasadaki talebin de artmasıyla köklü değişikliklere uğrayan fakat dünya endüstrisinin zirvesinden asla ayrılmayan gıda kavramı, farklı dokunuş ve yönlendirmelerle; diğer iş kolları ve endüstrilerle kol kola ilerliyor.

'Ben acıktım!' cümlesiyle özetlenebilecek gerçeklikleri doğal ve hızlı gelişimlerle başka noktalara taşıyan sektör; 'sağlıklı beslenmek istiyorum', 'üretim süreçlerine dahil olmak istiyorum' gibi önermeleri gün yüzüne çıkarmış durumda. Bu doğrultuda teknolojiyle de iç içe olmaktan kendini alamayan sektör, dünya devi şirketlerin radarından da ayrılamıyor. Hem doğa gerçekleri hem de maddi yeterlilik arzusuyla inşa edilen tüm süreçler; sektörün başka bir noktaya evrilmesi sürecini hızlandırıyor. Gıda sektörüyle iç içe ve entegre çalışan dünya devleri arasında IBM de bulunuyor. Hatta IBM, her yıl özenle ve umutla hazırladığı '5'te 5' listesini bu yıl tamamen gıda kavramına ayırmış durumda.

5'te 5 nedir?

• IBM, her yıl, önümüzdeki 5 yıl için dünyayı önemli ölçüde değiştireceğine inandığı 5 kilit teknolojiyi sıralayarak bir liste yayımlıyor. Bu liste, IBM'in en önemli yönergelerinden biri olarak kabul edilerek özel ekiplerce uygulamaya geçirilmeye çalışılıyor. 5'te 5, IBM için prestij demek.

IBM'in bu yılki 5'te 5'i, gıda üretiminden tabağa kadar her adımı iyileştirmek üzere kurgulanmış durumda. Gıda tedarik zincirinde geliştirilecek çok fazla alan olduğu önermesi üzerinden hareket eden IBM, çiftçilerin tarlaları üzerinden üst seviyede verim elde etmek için ürünlerini ekme, sulama ve toplama zamanları belirlemesi gerekliliği üzerinden ilerleyerek özel çalışmalar gerçekleştiriyor. Bu çalışmalara gıdatasarrufu ve güvenlik hassasiyetlerini de dahil eden şirket, çevreci çözümlerle özel bir sonuç oluşturmaya gayret edecek.

IBM'in 5'te 5'i bu yıl neler içeriyor?

Sanal tarla modellerini iyileştirmek

IBM'in en etkin durumda olduğu alanlardan biri veri konusu. Şirket, 5'te 5'e adapte ettiği bu özelliği, tüm dünyadaki çiftçilere yardımcı olmak ve onlarla daha sağlıklı bir iletişim ağında daha iyi bilgiler paylaşabilmek amacıyla kullanıyor. IBM PAIRS Geoscope platformu; harita, uydu, hava durumu, drone'lar ve diğer cihazlardan elde ettiği verileri, şirketin Watson Tarım Karar Platformu gibi diğer girişimlerinden aldığı verilerle birleştiriyor. Böylece çiftçilere ne zaman su kıtlığı olacağı ya da ne zaman hava olayları yaşanacağı hakkında bilgiler verilebilir. Çiftçiler buna göre tarlalarını sulama ya da hasat tarihlerini ayarlayabiliyor.

Blok zinciriyle desteklenen 'gıda tedarik zinciri'

Süpermarket raflarında, restoran menülerinde yeterli seviyede yiyecek buludurulabilmesi amacıyla gereğinden çok daha fazla tarım ürünü ortaya çıkarıldığı söylenebilir. Bu nedenle, üretilen meyve ve sebzelerin yüzde 45'inin boşa gittiği, hatta çöp olduğu söylenebilir. IBM, bu noktadaki sorunun, farklı ürünlere yönelik farklı taleplerin öngörülememesi ve üretimin yetersiz veriye dayalı tahminlere göre yapılması olduğunu ifade ediyor.

Gıda israfını azaltmak için IBM blok zinciri tabanlı bir teknolojinin gıda tedarik zincirine yakın zamanda dahil edileceğini düşünüyor. Geçtiğimiz Ekim ayında şirket IBM Food Trust adlı teknoloji ile insanlara detaylı tüketici verileri sunmuştu. Bu gibi veriler gelecekte alınacak kararları etkileyebilir. Yapay zeka algoritmaları sayesinde de tüm sistem talepteki değişikliklere daha hızlı yanıt verebilir.

'Mikrop haritalama ile gıda güvenliğini sağlayalım!'

Geleneksel gıda güvenliği testlerinin hem yavaş hem de büyük ölçüde tepkisel olduğunu söylemek mümkün. Bu durumu daha efektif bir hale getirmek için IBM mikrop veri tabanlarının yakında gıdaların ne zaman yenilemeyecek duruma geldiğini belirlemede etkili olabileceğini düşünüyor. 2018 yılında IBM, Gıda Tedarik Zinciri Dizilim Konsorsiyumu adlı bir proje başlattı. 500 TB’tan fazla bakteri genomu verisi toplayan bu proje güvenli ve zararlı bakterilerin belirlenmesi ve gıdalarda bu bakterilerin ne miktarda bulunduğunun kolayca anlaşılması üzerine çalışıyor.

'Minik yapay zeka eklentileriyle patojenleri adım adım takip edeceğiz!'

Bir ürünün, tarladan çıkıp tabağa gelene kadar onlarca farklı süreçten geçtiğini söylemek mümkün. bu kadar fazla sayıda aşamada patojenlerin yiyeceklerimize girmesi için de bir o kadar fırsat var. IBM, önümüzdeki beş yıl içinde bu kötü bakterilerin minik, yapay zekalı algılayıcılar tarafından tespit edilip durdurulabileceğine inanıyor. IBM maddelerin dalga boylarını algılayabilen ve mikroskobik detayları görebilen optik algılayıcılar üzerinde çalışmaya başladı. Bu algılayıcılar hastalık yapıcı bakterileri de tespit edebilecek. Gıda tedarik zincirinin her aşamasına yerleştirilen bu algılayıcılar, gıdalar ağzınıza ulaşmadan önce defalarca bakterileri kontrol edecek ve sizi hasta edebilecek gıdalara karşı uyarıda bulunacak.

'Daha fazla miktarda plastik geri dönüşümle kazanılacak!'

Dünyayı en çok kirleten ürünlerin başında plastik atıklar geliyor. Çeşitli geri dönüşüm programları insanlara bu konuda bir noktaya kadar yardımcı olmaya çalışsa da çoğu plastik geri dönüştürülemiyor ve dönüştürülebilenler de çok fazla enerji gerektiriyor. IBM yeni geri dönüşüm tekniği ile bu sorunu çözmek istiyor. Volatile Catalyst (VolCat) adı verilen teknik, katalitik bir kimyasal süreç. Bu süreçte polyester materyaller toz haline getiriliyor ve daha sonra plastik üretim sürecine dahil edilebiliyor. Böylece gelecekte plastik üretmek için sadece eski plastik ürünlerin kullanılması ve petrol ürünlerinin tamamen üretim sürecinden çıkarılması planlanıyor.

IBM'in anlamlı ve oldukça etkileyici projesinin tüm detaylarına ve olağanüstü planlamaya karşın Cervantes'in sözü de akıllardan çıkmamalı tabii: :)

"Yeryüzündeki hiç bir gıda, açlık kadar lezzetli değildir."