Tarihi oylamaya saatler kaldı: Peki siz hâlâ kararsız mısınız?
Aylardır süren referandum süreci 16 Nisan Pazar günü saat 17.00 itibariyle sona erecek. Peki siz sandıkta 18 maddelik değişikliğin mevcut sistemle arasındaki farkları biliyor musunuz?
Seçime saatler kala birçok insanın kararsız olduğu yorumları yapılıyor. Liderler tarafından halkın sandıklara gitmesi teşvik edilirken, kararsız seçmenler için referandumda oylanacak 18 maddenin mevcut parlamenter sistemle arasındaki farkları derledik.
Sandığa gitmeden önce hızlıca okuyup oylamayla ilgili bilgi sahibi olmanız için, mevcut sistem ve yeni sistem arasındaki farkların gösterildiği 10 başlık ile birlikte değişikliği içeren tüm maddeleri inceleyebilirsiniz.
Bir oy bir oydur!
1.) Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak.
2.) Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek.
3.) Seçimler 5 yılda bir yapılacak, cumhurbaşkanı seçimleri de aynı gün olacak.
4.) Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, son genel seçimlerde geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.
5.) Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek.
6.) TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak.
7.) Cumhurbaşkanı; seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması hallerinde de OHAL ilan edebilecek.
8.) Cumhurbaşkanı, bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek.
9.) Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.
10.) Olağanüstü hallerde çıkarılabilecek Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, olağan dönem kararnamelerinin tabi olduğu sınırlamalara bağlı olmayacak.
11.) Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak.
12.) Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu olacak; 13 üyeden oluşan kurul, 2 daireyle çalışacak. Kurulun 4 üyesi cumhurbaşkanınca, 7 üyesi TBMM tarafından seçilecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarı, kurulun doğal üyesi olacak.
13.) Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini TBMM'ye sunacak.
14.) TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019'da yapılacak.
15.) Anayasa Mahkemesinin üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.
Kaynak: SETAV - GZT
Parlamanter sistemde: İktidar partisi, yargı kararı ve Meclis oylamasıyla kapatılabilir ve bu durumda hükümet düşer.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Yürütme organı olan Cumhurbaşkanı ve kabinesi, parti kapatmalarından etkilenmez.
Parlamanter sistemde: Denge ve denetim mekanizması belirsiz ve zayıftır.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Meclis, Cumhurbaşkanını denetler.
Parlamanter sistemde: Erken genel seçimler sık sık gündeme gelebilir, bu süreçte istikrar tesisi zorlaşır.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Yasama ve yürütme seçimleri belirlenen tarihlerde ve birlikte yapılır. Siyasi ve ekonomik istikrar katkı sağlar.
Parlamanter sistemde: Meclis'ten güvenoyu alamayan hükümet düşer. Bu durumda yönetim boşluğu oluşur.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Kabineyi, Cumhurbaşkanı oluşturur. Hükümet doğrudan ve kısa sürede kurulur. Meclis'ten güvenoyu alma zorunluluğu yoktur.
Parlamanter sistemde: Yasama organı, büyük ölçüde, yürütme organının istekleri doğrultusunda yasa çıkarır. Yürütme organı dışında kalan partilerin yasamaya etkisi azdır.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Parlamento, yürütmenin etkisi altında olmadan yasa yapar.
Parlamanter sistemde: Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alabilir. Yasama ve yürütme iç içedir.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: TBMM üyeleri, Bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer. Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alamaz.
Parlamanter sistemde: Kuvvetler ayrılığı zayıf ve yumuşaktır. Özellikle yasama ve yürütme arasında keskin bir kuvvetler ayrılığı yoktur.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Kuvvetler ayrılığı net ve keskindir.
Parlamanter sistemde: Hükümet doğrudan halka değil, Meclis'e karşı sorumludur.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanı doğrudan halka karşı sorumludur.
Parlamanter sistemde: Çift başlı bir yönetim vardır. Yürütme içinde siyasi krizler çıkabilir.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Tek başlı bir hükümet modelidir. Yürütme organı hızlı ve esnek karar alır.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde: Koalisyon ihtimali yoktur.