SWIFT nedir? Rusya sistemden çıkarılırsa ne olur?
Ukrayna’yı işgal için saldırıya geçen Rusya’ya dönük ekonomik yaptırımlarını masaya koyan ABD, İngiltere ve Avrupa ülkelerinin elindeki en büyük koz uluslararası para transferi sistemi SWIFT olarak görülüyordu. Ukrayna lideri başta olmak üzere kimi ülkeler SWIFT yasağı getirilmesini talep ederken bu yaptırıma en çok doğalgaz ödemeleri olan Almanya karşı çıkıyordu. Masadan şu an SWIFT yasağı kararı çıkmadı. ABD Başkanı Joe Biden, son açıkladığı yaptırımların SWIFT’den daha kalıcı hasar bırakacağını ifade ederken Rusya’nın ticaretinde dolar, pound, euro, yen, kullanmasının önüne geçileceğini ifade etti. Peki SWIFT sistemi nedir? Rusya sistemden yasaklanırsa ne olur? İşte detaylar...
ABD Başkanı Joe Biden'ın Rusya - Ukrayna savaşı ile ilgili yaptığı açıklamanın ardından SWIFT merak konusu oldu. SWIFT yaptırımının bir seçenek olduğunu belirten Biden, henüz bu konuda alınmış bir tutum olmadığını belirtti.
SWIFT nedir?
- Dünya çapında Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Topluluğu olan SWIFT yılda 5 milyarın üzerinde mesajla para transferine aracılık eden bir sistem. İşlem emirleri bu ağın üyeleri arasında iletilebiliyor. Her üye bir SWIFT / BIC kodu ile tanımlanıyor. Bu kod sayesinde para transferlerinin ayrıştırılması sağlanıyor. Sistemin 200’den fazla ülkede 11 binden fazla kurum üyesi bulunuyor.
Rusya SWIFT sisteminden yasaklanırsa ne olur?
Rusya, Avrupa Birliği üyesi ülkelere sattığı doğal gaz ve petrol ödemelerini SWIFT sistemi üzerinden alıyor.
Rusya ABD'nin yaptırımı ile SWIFT sisteminden çıkarılırsa dünya ticaretinden soyutlanmış olur.
Rusya'nın Swift sisteminden çıkarılması halinde, Vladimir Putin'in devlet başkanı olduğu Rusya'nın doğal gaz ve petrol satışından doğan alacaklarının önüne geçilmiş olacak. Doğal gaz ve petrol satışı Rusya ekonomisi için oldukça önemli.
ABD, SWIFT yaptırımı ile Rusya’nın ithal ettiği ürünlerin bedelini ödemesini zorlaştırabilir.
İngiltere sistemden çıkarılmasını istemişti
İngiltere, Ağustos 2014’de Ukrayna krizi nedeni ile Rusya’ya yönelik yaptırım olarak SWIFT sisteminden çıkarılmasını önermiş, Avrupa Birliği ülkeleri bu öneriye destek vermemişti. Zira bunun en büyük sebebi gaz ticareti ve finansmanıydı. Rus bankacılık piyasasını tümüyle izole etmek gibi bir karar çıkartırlarsa, bu durumda dış ticaret nasıl etkilenecek? İlk akla gelen soru bu.
Rus şirketlerinin Avrupa bankalarına 150 milyar doları bulan borçları var, onları nasıl ödeyecekler? Daha büyük problem ise gaz ticareti. Rusya doğal gaz parasını ödemeyen Avrupa’ya doğal gaz satacak mı?
SWIFT sistemine karşı SPFS'yi kurdular
SWIFT sisteminden çıkarılma riski nedeniyle Rusya, 2014'te SPFS'yi (Mali Mesajlaşma Sistemi) geliştirmeye başlamış, Aralık 2017'de kullanıma açmıştı. Ve Rusya bu sistemi Türkiye ile dış ticaretinin para transferi için test etmeye başlamıştı. 2016 yılında bazı Rus bankalarının ABD’li Visa ve Mastercard tarafından sistem dışına çıkarılması üzerine de Rusya kartlı ödeme sistemlerini geliştirdi.
2018’de bankalar arası yerli kart sistemi MİR’i hayata geçirmişti. MİR, Visa ve Mastercard’a alternatif olarak geliştirilmişti. Ve MİR’in Türkiye’de kullanımına da başlanmıştı. Mir sistemini kullanan ülkeler arasında Venezuella da yer alıyor.
Dünyada 25 ülke SWIFT yasaklısı
1. Afganistan
2. Bahamalar
3. Barbados
4. Botsvana
5. Kamboçya
6. Küba
7. Gana
8. Jamaika
9. İran
10. Myanmar
11. Nikaragua
12. Kuzey Kore
13. Pakistan
14. Panama
15. Samoa
16. Somali
17. Güney Sudan
18. Suriye
19. Sudan
20. Trinidad ve Tobago
21. Uganda
22. ABD Virjin Adaları
23. Venezuela
24. Yemen
25. Zimbabwe