Suudi Arabistan ABD'yi dinlemedi: Petrol üretimini kısıtladılar
Dünyanın en büyük Petrol ihracatçılarının oluşturduğu OPEC örgütünün, üretimi kasımdan itibaren günde 2 milyon varil azaltma kararı ABD'de hayal kırıklığına neden oldu. Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre de OPEC'i "Rusya ile aynı yerde durmakla" suçladı. Biden yönetimi, basiretsizlik olarak nitelediği arz kısıntısının, Ukrayna işgalinin neden olduğu olumsuzluklarla mücadele ederken küresel ekonomi üzerinde ilave yük oluşturacağına vurgu yaptı.
Dünyanın en büyük Petrol ihracatçılarının oluşturduğu OPEC örgütü, ABD'nin yaptığı tüm itirazlara rağmen petrol üretiminde kısıntı kararı aldı. ABD Başkanı Biden'ın fiyatları düşürmek için Temmuz ayında Suudi Arabistan'a giderek Prens Selman ile görüşmesi de kar etmezken, ABD basını Biden'ın politikasının başarısız olduğu yorumunu yaptı.
ABD Başkanı Joe Biden, temmuz ayındaki Suudi Arabistan ziyaretinin ana amacının "petrol değil Ortadoğu ve İsrail'in pozisyonlarını netleştirmek" olduğunu söylese de Amerikan basını Washington'un Suudi Arabistan politikasının başarısız olduğunu yorumunu yaptı.
Biden petrol fiyatlarının düşürülmesini istemişti
Kasım ayındaki ara seçimler öncesi Biden, enerji fiyatları ve enflasyonu kontrol altına alma baskısıyla karşı karşıya. Ukrayna işgali ABD'de akaryakıt fiyatını tarihte ilk kez 5 doların üzerine fırlatırken Biden, temmuzda Cidde'ye giderek Suudi Arabistan'dan üretimi arttırarak petrol fiyatını düşürmesini istemişti. Ziyaret, somut bir taahhüt ilan edilmeden sonuçlansa da izleyen iki ay Suudi Arabistan'ın üretimi arttırdığı görülmüştü.
Ancak ABD dahil dev ekonomilerin resesyona gireceği beklentisi, petrol üreticilerinde talebin kesileceği endişesine yol açıyor. Petrol fiyatları 120 Dolar seviyelerinden 80 civarına gerileyince üretici ülkelerde alarm zilleri çaldı ve Beyaz Saray'ın aksi yöndeki çabalarına rağmen kesinti kararı alındı.
"Biden'ın Körfez'deki müttefikleri üzerinde etkisi çok az"
Amerikan New York Times (NYT) gazetesi bu gelişme üzerine, Biden'ın Körfez'deki müttefikler üzerindeki etkisinin "umduğundan çok daha az olduğu" yorumunu yaptı. Biden'ın, insan hakları örgütlerinin tepkisinden çekinerek Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile Cidde'de el sıkışmadığını hatırlatan gazete, "yumruk selamı diplomasisi başarısız oldu" dedi. NYT, Prens Muhammed'in bilinçli olarak ABD ile arasına mesafe koyduğunu ve Suudi çıkarlarına aykırı gördüğü konuları görmezden gelmeye hazır olduğunu aktardı.
OPEC'in şok etkisi yaratan kararının ardından ABD Kongresi'ndeki Demokratlar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni "aktif şekilde ABD aleyhine çalışmakla" suçlayarak Kongre'ye bu ülkelerdeki Amerikan askerlerinin geri çekilmesi için tasarı sundu.
Venezuela'ya yaptırımları hafifletilecek
Petrol fiyatlarını düşük tutmaya uğraşan ABD, bu amaçla dünyanın en büyük rezerv ülkesi Venezuela'ya yaptırımları hafifletmeye hazırlanıyor. Amerikan Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, ABD'li Chevron şirketine bu ülkeden petrol çıkarma izni verilecek. Detayları henüz müzakere edilen anlaşmanın bu ayın sonuna doğru ilan edilmesi bekleniyor. Washington, 2019 yılında Caracas yönetimine çok sert yaptırımlar açıklamıştı.
Otomotiv sanayisinden savaş endüstrisine kadar birçok alanda kullanılan petrol rezervlerinin çoğu Ortadoğu ve Hazar bölgesinde. Genelde bulunduğu ülkeye refah getiren petrol her bölgeye eşit imkanlar sunmuyor. Öyle ki Suudi Arabistan dünyanın en zengin ülkelerinden biri olurken Nijerya yoksullukla mücadele ediyor, Ortadoğu iç karışıklıklarla boğuşuyor. Durum böyle olunca petrol ekonomiyi, siyasi durumu, uluslararası sistemi ve politikaları etkileyen bir unsura dönüştü. Güç mücadeleleri, savaşlar, barışlar petrolle değişti.
Uzmanlar, petrolün 50 yıl sonra tükeneceğini söylüyor. Kimi ülke kaynak konumundayken kimi de bağımlı konumunda. Yani 50 yıl sonra tüm dengelerin değişeceğini söylemek mümkün. Peki nasıl oldu da petrol tüm savaşların sebebi ve dünyadaki dengeleri değiştiren unsur oldu?
Dünya Dönüyor'un 11. bölümünde petrolün uluslararası sistemi, politikaları ve dünya ekonomisini nasıl etkilediğini anlattık.