Resmi Gazete'de yayınlandı: Günlük çalışma süreleri değişti

Milyonlarca çalışanı ilgilendiren kritik karar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan yönetmelik ile ilan edildi.

Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 27 Temmuz 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Çalışma süreleri yeniden belirlendi

Bugün itibarıyla yürürlüğe giren yönetmelik kapsamında; günlük iş süresi, gece çalışma saatleri, profesyonel ve ağır vasıta ehliyeti ile taşıt kullananların günlük çalışma süresi yeniden belirlendi.

Bakanlığın, Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğine göre, günlük iş süresi 11 saati, gece çalışma süresi 7,5 saati geçemez.

Profesyonel ve ağır vasıta ehliyeti ile taşıt kullananların günlük çalışma süresi 9 saati geçemez, ancak bu süre herhangi bir hafta içinde iki kez on saate çıkarılabilir.

Yönetmelikte yapılan değişikliğin tam metni şöyle:

MADDE 1 – 6/4/2004 tarihli ve 25425 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir."a) Günlük iş süresi 11 saati, gece çalışma süresi 7,5 saati geçemez. Profesyonel ve ağır vasıta ehliyeti ile taşıt kullananların günlük çalışma süresi 9 saati geçemez, ancak bu süre herhangi bir hafta içinde iki kez on saate çıkarılabilir."

MADDE 2 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

• Çalışma süreleri değişiklik öncesi nasıldı?
• 4857 sayılı İş Kanunu’nun 63. maddesi, haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğunu, aksi kararlaştırılmadıkça bu sürenin çalışma günlerine eşit olarak dağıtılacağını hükme bağlanmıştı. Buna göre, haftanın altı günü çalışılan bir iş yerinde günlük çalışma süresi 7.5 saat olarak belirlenmişti. SSK işlemlerinde ay 30 gün olarak dikkate alınmakta, dolayısıyla aylık çalışma süresi de 30×7.5=225 saat olarak uygulanmaktaydı.

Resmi Gazete'de yayınlanan yönetmeliği görmek için tıklayın

• Çalışanların hakları
• Çalışan veya işsiz milyonlarca kişinin bilmesi gerekenler, çoğu kez unutulan veya boşverilen yasal haklar var.
• Brüt ya da net maaş
• Sözleşmede ücretinizin gerçeğe uygun olarak yazılmış olması ve yazılı olan tutarın net ya da brüt ücret olarak belirtilmesi şart. Net ya da brüt olarak belirtilmeyen tutar ileride çelişkiye neden olabilir. Sözleşme tarihi ve işe başlama tarihine dikkat edin. Fazla mesai yaptırılacaksa sözleşmede olmalı. Maaş asgari ücretin üstündeyse ve sözleşmede fazla mesainin aylık ücrete dahil olduğu yazıyorsa yıllık 270 saate kadar yapılan fazla mesai için ücret talep edilemez.
• Fazla mesainin ispatı
• Fazla mesai yapıldığını iddia eden işçi bunu ispatlamak zorunda. İşçi, işyerinde işe giriş ve çıkışlarda imza attırılıyorsa ya da kart okutma, parmak izi alma gibi sistemler varsa dava aşamasında mahkemeden bu kayıtların celbi talep edebilir. Fazla mesai yapıldığına dair e-mail gibi işyeri iç yazışmaları varsa bunları delil olarak sunabilir. Mesai arkadaşları şahitlik yapabilir. Bordroda fazla mesai ücretinin yazıp yazmadığına da dikkat edilmeli.
• İzin ücreti alacağı
• Kullanılmayan yıllık izin süreleri iş sözleşmesinin feshinden itibaren izin ücreti alacağına dönüşüyor. Bu izin ücretine ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona ermesiyle başlıyor. 1 Temmuz 2012’den önce doğan yıllık ücretli izin alacakları için zamanaşımı 5 yıl. 1 Temmuz 2012’den sonra doğan alacaklar için işçi 10 yıl içinde arabulucuya, anlaşma olmazsa mahkemeye başvurabilir. İşveren bunu ödemek zorunda. Ayrıca yıllık izin ücretine yasal faiz de işletiliyor.
• Kıdem tazminatı
• Birçok çalışan haklarının tamamının ödendiğini düşünüyor. Oysa kıdem tazminatı alıp, ihbar tazminatı almayanlar olduğu gibi; tazminat hesaplamalarının aldığı gerçek ücret üzerinden değil de daha düşük ücret üzerinden yapılmasına sıkça karşılaşılıyor. Bunun için alacakların hesaplanması, iş akdi sona ererken işveren tarafından imzalatılan protokol, ibraname, feragatname gibi belgelerin içeriği konusunda avukatlardan yardım alın.
• Paranız ödenmezse
• İş sözleşmelerinin sona ermesinde, işçinin ücreti ile sözleşme ve kanundan doğan para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerinin tam olarak ödenmesi zorunlu. Çalışanların, ücretlerinin ödenmediği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde haklarını talep etmek için dava açmaları gerekir. 5 yıl geçtikten sonra ücret alacağı zamanaşımına uğruyor.
• İşe iade davası
• 30 ve üzerinde işçi çalışan işyerlerinde çalışanlar, haksız olarak işten çıkarıldıklarını düşünüyorlarsa, işten çıkarılma tarihinden itibaren en geç 1 ay içerisinde iş mahkemesinde işe iade davası açmaları gerekiyor. İşten çıkarılmaya ilişkin yazılı bir belge varsa bir aylık süre bu belgenin çalışana tebliğinden itibaren başlıyor.
• Sigorta girişi yapılmamışsa
• Sigorta girişi ya da prim ödemesi yapılmayan işçi öncelikle çalıştığı işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılı olarak müracaat etmeli. Müracaat sonrası SGK kontrol memuru işyerinde denetim yaparak işçinin işyerinde fiilen çalıştığını, o gün itibarıyla tespit ediyor. Böylece geriye dönük olarak 1 yıla kadar çalışılan günlerin sigortası yatırılıyor. İşten çıktıktan sonra 5 yıl içinde de hizmet tespit davası açılabiliyor.