Prof. Dr. Özener'den 'deprem bölgesi' için açıklama: Artçılar ne kadar sürecek?
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremin ardından bölgede tsunami riskine karşı, "Şu an itibariyle merkezimizde bin 200 tane artçı sarsıntı çözümü yapıldı. Bunlardan 256 tanesi 4 ve üzerinde depremler. İki tane 6'dan büyük deprem var, bunlar da ilk gün olan depremler. Bir tanesi 6.0, bir tanesi 6.9. Artçı sarsıntılar sürüyor. Bu artçı sarsıntılar, haftalar, aylar hatta 1 yıla kadar sürecek artçılar olacaktır" dedi.
Kahramanmaraş'ta 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde meydana gelen iki deprem 10 ilde büyük yıkıma yol açtı. Can kaybının 12 bin 391'e yükseldiği deprem bölgesinde artçı depremlere de yenileri ekleniyor. Konuya ilişkin, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, şu ana kadar bin 200 artçı sarsıntının çözümünün yapıldığına ve bu sayının 9 bini aşabileceğine dikkati çekti.
Artçı sarsıntıların 9 bini geçmesi beklenebilir
Prof. Dr. Haluk Özener, "Şu an itibariyle merkezimizde bin 200 tane artçı sarsıntı çözümü yapıldı. Bunlardan 256 tanesi 4 ve üzerinde depremler. İki tane 6'dan büyük deprem var, bunlar da ilk gün olan depremler. Bir tanesi 6.0, bir tanesi 6.9. Artçı sarsıntılar sürüyor. Bu artçı sarsıntılar, haftalar, aylar hatta 1 yıla kadar sürecek artçılar olacaktır. 2017 yılında Bodrum Kos arasında meydana gelen depremde tam 9 bin 9 tane artçı sarsıntı vardı. Burada da artçı sarsıntıların bu rakamlara ulaşması ve geçmesi beklenebilir. Vatandaşlarımızın da olabildiğince sakin olarak bu artçı sarsıntıları beklemeleri, hasarlı binalara girmemeleri, güvenli alanlarda beklemelerini önerebiliriz. Maalesef onun dışında yapabilecekleri bir şey yok" dedi.
Marmara Depremi'ni tetiklemeyecek ama riskin azaldığı anlamına gelmiyor
Yaşanan ikinci depremin ardından beklenen üçüncü bir depreme ilişkin olarak Prof. Dr. Özener, "Bu öngörüleri söylemek doğru değil, üçüncü bir deprem gelebilir. Ülkemizin başka yerlerinde de deprem olabilir ama o deprem onu tetikliyor, sonra bir tane daha tetikleyecek gibi bir kesin söylem mümkün değil. Olabilir, olmayadabilir. Ölüdeniz fayı harekete geçecek, Antakya kırılacak. Antakya bir gün kırılacak tabi ama bugün mü yarın mı yoksa 50 sene sonra mı bilmiyoruz. Malatya fayı kırılacak. Evet, kırılacak ama ne zaman kırılacak bilmiyoruz. Bu depremler olsa da kırılacak, olmasa da kırılacak. Marmara'nın içi kırılacak.
Bölgede 3 fay birden kırıldı. Toplam yüzey kırığı 500 kilometreyi aştı.
Bu Gölcük ve Düzce depremlerinin toplamından daha büyük.
Deprem sonrası 500 yıllık bir enerjinin açığa çıktığı da açıklandı.
Büyük depremler sonrası yüzlerce artçı deprem yaşandı yaşanmaya da devam ediyor.
Peki artçı deprem ne ve neden bitmiyor? Kısaca anlatalım.
Henüz hareketini tamamlayamayan levhalar sonucu artçılar meydana geliyor.
Büyük deprem sonrası levhalar yerinden oynuyor ve birbirinin üzerine geçerek yeni bir şekil alıyor.
Bazen bu yerleşme hareketi tek bir seferde olmuyor, tek seferde olmadığı için de levhalar birkaç kez hareket ediyor bunun sonucu da artçı depremleri oluşturuyor.
Kandilli Rasathanesi bu durumun süresi olmadığını birkaç ay ya da 1 yılı bulabileceğini açıkladı.
Bu depremler Marmara'yı tetiklemez ama tetiklemediği halde Marmara kırılabilir. Bazı yerlerde Doğu Anadolu fayında bu bin yıl, 800 yıl, bin 200 yıl gibi deprem tekrarlama aralıkları var. Dolayısıyla herhangi bir fayın da bu fay 7 buçukluk deprem üretme potansiyelindedir diyebilirsiniz ama deprem tekrarlama aralığını da söylemeniz gerekiyor. Panik olmamak lazım, vatandaşların da sorgulaması lazım. 7.5'lik deprem olacak ama ne zaman olacak bilmiyoruz. Belki o enerjinin birikmesi için 700 yıla daha ihtiyacımız var. Doğu Anadolu fayında olan bir depremin, Marmara'da beklediğimiz bir depreme etkisi, ona stres yüklemesi veya tetiklemesi gibi bir şey bilimsel olarak söylemek çok mümkün değil. Bu tetiklemeyecektir diyoruz ama tetiklememesi Marmara Denizi'nde olan deprem potansiyelinin, riskin azaldığı anlamına gelmiyor. Orada bir kırılmayı bekleyen parça var, orada bir enerji var. 7'nin üzerinde deprem potansiyelli bir fayımız var ama ne zaman kırılacak bilmiyoruz" diye konuştu.
Türkiye'nin 3 metre kaymasıyla ilgili olarak da Prof. Dr. Özener, depremin sonucunda doğal bir neticenin olduğunu ve korkulacak bir durum olmadığını söyledi.
Kıyılarımızda tsunami riski bulunmamaktadır
Türkiye'nin deprem ülkesi olduğunu da hatırlatan Prof. Dr. Özener, "Bu depremde veya başka bir depremde kıyıdan 50 kilometre, 100 kilometre içeride olan depremlerde veya 5.5'in üzerinde olan depremlerde, denizde meydana gelen depremlerde tsunami olayını takip ediyoruz ve tsunami uyarısı veriyoruz. Bize abone olan 13 ülkeye, Türkiye'de de AFAD'a tsunami uyarı mesajı yolluyoruz. Daha sonra süreci takip ediyoruz. Kıyılarda olan deniz seviyesi istasyonları ve sismometrelerle takip ediyoruz. Tsunami tehlikesi geçtiği zaman gözlem yapıyoruz. 04.17'de olan depremden sonra biz 12.59 civarlarında, tsunami tehlikesi geçmiştir mesajı verdik. Oluşan bu depremlerden dolayı şu anda kıyılarımızda bir tsunami riski bulunmamaktadır" ifadelerini kullandı.