Posta güvercinleri yollarını nasıl buluyorlar?
BARLAS ATEŞLİ
Büyük bir gizemi daha açığa çıkarıyoruz. Journal of Experimental Biology'de İtalyan bilim adamlarını imzasıyla yayınlanan makale, posta güvercinlerinin yollarını nasıl bulduğunu ortaya çıkardı.
Posta güvercinleri tarih boyunca insanoğluna birçok konuda yardım etmiştir. Modern iletişimin ilkel atalarından biri olan posta güvercinleri zaman zaman uyuşturucu kaçakçılığında dahi kullanılmışlardır.
Peki bu kusursuz sistem nasıl çalışıyor? Posta güvercinleri gidecekleri yeri nasıl belirliyorlar? Belirledikleri yere gidiş rotasını nasıl çiziyorlar? Nasıl oluyor da kaybolmuyorlar?
Bu konuya bir hayli kafa yoran İtalyan bilim adamları derin araştırmalar yapmışlar. Journal of Experimental Biology'de yayınlanan araştırma sonuçları, sizin de merakınızı giderebilecek cinsten...
1. Yüzyıllar boyunca insanoğluna hizmet eden posta güvercinleri, sadakat duyguları sebebiyle iletişim aracı haline gelmişlerdir.
2. Yetiştirildiği yerden alınan eşli bir güvercin, yeni konulduğu yuvada uzun yıllar sağlıklı bir şekilde bakılır ancak kendisine yeni bir eş verilmez.
3. Yalnız kalan bu güvercin, kaç yıl sonra serbest bırakılırsa bırakılsın yapacağı ilk iş yuvasına, yani eşine geri dönmek olur.
4. Güvercinlerin bu romantikliğini fırsat bilen insanoğlu da bu iki yuvayı mesajların çıktığı ve iletildiği yerler olarak belirleyerek iletişim istasyonları kurar.
5. Peki, bu güvercinler yollarını nasıl buluyorlar?
6. Posta güvercinleri, yollarını dünyanın manyetik alanını ve atmosferdeki hava moleküllerini kullanarak buluyorlar.
7. Güvercinlerin üst gagasını kaplayan derinin duyusal sinir hücresine giden ince liflerinde (dendritlerinde) demir içeren maghemit ve manyetit parçacıklar bulunuyor.
8. Üç boyutlu ve oldukça kompleks bir yapıya sahip olan bu dendritler, dünyanın dış manyetik alanına çok duyarlı olan ve özel yaratılmış alıcılardır.
9. Manyetik alanda meydana gelen değişikliği üç bileşeniyle ayrı ayrı analiz eden magnetoception isimli bu alıcılar, elde edilen verilere göre yönlendirme yapabilmektedirler.
10. Dünyanın manyetik alanıyla etkileşim sağlayan bu manyetitli hücreler algıladığı verileri sinirlere iletir, sinirler ise bunları elektrik sinyallerine çevirerek yorumlanması için beyne gönderir.
11. Doğumlarından itibaren atmosferde stabil halde bulunan hava moleküllerini beyinlerine kazıyarak dünyanın koku haritasını çıkaran posta güvercinler de beyne gelen bu sinyalleri kullanarak yollarını bulurlar.