Petrol satmak için alıcıya para ödenen dönem: Petrol fiyatlarında neler oluyor?

Brent petrolün varili, uluslararası piyasalarda 24,80 dolardan işlem görüyor. Fakat dün tarihte ilk kez bir petrol kontratı eksi değere geriledi ve tarihe geçti.

Dün petrolde neler yaşandı?

Dün 27,85 dolara kadar çıkan Brent petrolün varil fiyatı, günü 25,48 dolar seviyesinde tamamlamıştı.

Güne 17 dolar 73 sentten başlayan mayıs teslimli Amerikan (WTI) ham petrol kontratlarına olan talebin sıfırlanması, fiyatları gün içerisinde -40 dolar 32 sente (eksi) kadar geriletti. Peki bu ne anlama geliyor? Fiziksel olarak petrol teslim almak istemeyen tüccarlar kontratları sadece ellerinden çıkarabilmek için dün 40 dolar ödemek zorunda kaldı.

GZT'nin ulaştığı Ekonomist Enver Erkan dün petrolde yaşananları değerlendirdi. -40 doların bildiğimiz brent petrolün fiyatı olmadığını söyleyen Erkan, dün eksiyi gören ürünün Amerikan tipi ham petrolün mayıs vade kontratı olduğunun altını çizdi.

"Bugün vade bitişi olduğundan o kontrat kapandı ve en yakın kontrat haziran kontratı oldu. Oradaki fiyatta şu an için 'normal'" şeklinde konuşan Enver Erkan, "Tabii vade bitimi teslimat günü olduğundan dolayı ve kimse bu teslimatı almak istemediğinden dolayı elinde Amerikan tipi ham petrol kontratı tutanların toplu bir satış söz konusu. Depolamanın şu anki düşük talep ortamında oldukça zor olduğu aynı zamanda üretiminin de devam ettiği bir ortamda petrolü depolamak önemli bir sıkıntı" değerlendirmesinde bulundu.

Şu an için petrolü koyacak yerin olmadığına değinen Erkan, "Satıcı da bu petrolü alması için satış eğiliminden dolayı alıcıya para ödemeye razı duruma gelmiş oldu. Mayıs ayında Amerikan ham petrol kontratı tarafında böyle bir durumla karşılaşıldı" görüşlerine yer verdi.

Petrol fiyatlarındaki düşüş neden başladı?

Genel petrol fiyatı arzından dolayı talebin çok düşük olduğuna dikkati çeken Erkan şunları kaydetti:

• "Üretim yapmaya devam ediliyor. OPEC+'nın yapmış olduğu üretim kesintisi ve piyasadaki fazlayı alması yeterli olmadı bundan dolayı da piyasada hem düşük talep hem arz fazlasından dolayı 'düşüş hareketi' devam ediyor. Üretim devam ettiği sürece ki fiyatlara bakıldığında daha fazla bir kesintiye gidilmesi gerektiği görülüyor. Fakat talep aşırı derece düşük ve bu dinamiklerin böyle devam etmesi halinde de düşük petrol fiyatları görmeye devam edeceğiz. Ortam bunu gösteriyor"

Rusya ve Suudi Arabistan arasındaki çekişmeden hangi sonuç çıktı?

"Şu an halihazırda üretim yapan ülkelerin pazar payını diğer oyunculara kaptırmak istememeleri." bilgisini veren Enver Erkan, "Özellikle Rusya'nın Amerikan kaya petrolleri şirketleriyle önemli bir çekişmesi bu durumda söz konusu. Düşük petrol fiyatları Amerikan enerji şirketlerinin de işine gelmeyen bir durum. Kaya petrollerini çıkarmanın maliyeti daha fazla ve fiyatlar düşük kalması Amerikan enerji şirketlerini de zor duruma sokuyor. Şu an Rusya bu faktörden dolayı düşük petrol fiyatına biraz daha razı bir görüntü çiziyor. Amaç burada tamamen pazar payı kapma mücadelesi şeklinde geçiyor. Burada Suudi Arabistan da Amerika'ın bir sac ayağı olarak olayın içinde. OPEC eşittir Amerika gibi bir durum ortaya çıktı ve karşı tarafta Rusya. Fiyat savaşı da buradan ortaya çıktı. Zaten düşük talepten dolayı bir fiyat düşüşü vardı üstüne arz kesintisi de yapmayınca ortaya böyle bir durum çıkmış oldu" bilgisini verdi.

Depoların hangi durumda?

Üreticiler, pazarda 'var olma mücadelesi' verirken petrol üretmeye devam ediyor. Küresel salgın Covid-19 nedeniyle küresel enerji talebinin sıfıra yaklaşması, piyasalarda anormal bir arz fazlasını da beraberinde getirdi. Petrolün tüketilememesi fazla petrol depolarının dolmasına neden oldu.

Petrolün farklı maliyetleri mevcut

Petrolü çıkardıktan sonra bir dizi maliyette beraberinde geliyor. Bunun da başında taşıma ve depolama maliyetleri bulunuyor. Depolar azami kapasitelerine yaklaştıkça ise bu maliyet artış gösteriyor.

Goldman Sachs analistleri, depolama maliyetlerini öne sürerek bu nedenle bu ayın başında fiyatların negatife dönebileceğini iddia etmişti.