Osmanlı mimarisinin göz bebeği Mimar Sinan’ın ölümsüz eserleri

İstanbul Fatih'te bulunan Haseki Camii, 1539'da tamamlanmıştır. Hürrem Sultan'ın yaptırdığı Haseki Külliyesi'nde cami, medrese, darüşşifa, imaret, medrese, mektep, sebil ve aşevi bulunmaktadır. Tek kubbeli camiye 1603-1617 tarihlerinde Hasan Bey tarafından ikinci bir kubbe ve üç kemerli revak eklenmiştir.

Şehzadebaşı Camii İstanbul Fatih'te bulunmaktadır. Kanuni Sultan Süleyman'ın 22 yaşında vefat eden oğlu için yaptırdığı camiidir. 1543-1548 yılları arasında yapılan camii için Mimar Sinan'ın “Çıraklık eserimdir” dediği biliniyor. Şehzade türbesinin içi rengarenk çinilerle bezelidir. Ortadaki sandukada Şehzade Mehmed, sağında Şehzade Cihangir yatar. Solunda ise Hümaşah Sultan'ın mezarı bulunmaktadır.

Süleymaniye Camii,1551-1557 yılları arasına inşa edilmiştir. İstanbul Beyazıt'ta bulunan camii, I. Süleyman adına yapılmıştır. Mimar Sinan'ın kalfalık devri eserlerinden biri olan Süleymaniye Camii'nde birçok önemli şahsın da mezarı bulunmaktadır.

Mihr-î-Mâh Sultan Camii, İstanbul Edirnekapı'da bulunan surların hemen yanında yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan tarafından yaptırılan camiinin inşaatı 1562-1565 yılları arasında tamamlandı. Mihrap ve minber taş işçiliğiyle yapılmıştır. 1999 depreminde hasar gören caminin restorasyonu, 11 yıl sürmüştür.

Mimar Sinan'ın Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan için yaptığı camidir. Nisan ve mayıs aylarında sabah gündoğumu sırasında Beyazıt Yangın kulesi ya da o yükseklikte bir yerden Üsküdar'daki camiye bakıldığında caminin iki minaresi arasından güneşin doğuşu ve akşam gün batımında ise ayın doğuşu izlenebilmektedir. Mihr-î Mah 'Güneş ve ay' anlamına gelmektedir.

Rüstem Paşa Camii, İstanbul'un Tahtakale semtindeki Hasırcılar Çarşısı içinde yer alır. 1562-1564 yılları arasında tamamlandığı düşünülen cami, Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamlarından ve aynı zamanda kızı Mihrimah Sultan'ın kocası olan Damat Rüstem Paşa için yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde Rüstem Paşa Camisi'nden bahsetmiştir.

İstanbul Kadırga'da bulunan Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi, Mimar Sinan'ın önemli eserlerinden biridir. Üç padişaha sadrazamlık yapan Sırp asıllı Sokollu Mehmet Paşa adına 1571'de karısı tarafından yaptırılmıştır.

Sokollu Mehmet Paşa Camii, İstanbul Azapkapı semtinde yer alır. 1578'de Sokollu Mehmet Paşa adına yapılmıştır. Mimarisi, Selimiye Camii'ni anımsatır. Alışılmışın aksine tek minaresi caminin solunda yer alır. 1807 yılında çıkan yangın nedeniyle minare yenilenmiştir. Savaşların da etkisiyle onarımı uzun yıllar alan camii 1974 yılında yeniden ibadete açılmıştır.

İstanbul Büyükçekmece'de bulunan Sokullu Mehmet Paşa Cami, Osmanlı dönemine ait bir mescid özelliği taşır. 1567 yılında Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Caminin karşısında Kurşunlu Han, yanında ise Kanuni Sultan Süleyman Çeşmesi yer alır.

Has Odabaşı Behruz Ağa Cami, İstanbul Fatih'teki Odabaşı semtindedir. Behruz Ağa tarafından 1562 yılında yaptırılmıştır. Tek minareli ve ahşap olan caminin sıbyan mektebi, çeşmesi ve hamamı günümüze ulaşmamıştır.

Hamami Hatun Camii İstanbul'un Samatya semtinde inşa edilmiş, Fatma Hatun tarafından Mimar Sinan'a yaptırılan eser 1933 yılında yıkılmıştır.

Ferruh Kethüda Camii, İstanbul Ayvansaray'da bulunur. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562 yılında yaptırılmıştır. Eski yıllarda Balat Şeriye Mahkemesi bu caminin avlusunda kurulurdu.

1528 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle Bulgaristan'da yaptırılmıştır. Sofya'da bulunan camii 1903'te kiliseye çevrilmiştir. Osmanlı döneminde camiinin hemen yanına defnedilen cami hocaları ve imamlarının bulunduğu kabristan ise bugün otopark olarak kullanılmaktadır.

İstanbul Eğrikapı'da bulunan Kazasker İvaz Efendi Camii, 1585 tarihinde inşa edilmeye başlamıştır. Caminin klasik giriş kapısı yoktur. Camiye sağlı sollu iki kapıdan giriş yapılmaktadır.

Kaptan-ı Derya Kılıç Ali'nin 1580 yılında Mimar Sinan'a yaptırdığı camidir. Caminin; türbe, medrese ve hamamdan oluşan külliyesi vardır. Tophane'de bulunan caminin mimarisinde Ayasofya örnek alınmıştır. Yapı 2011 yılında restorasyon geçirmiştir.

Eminönü'nde bulunan Ahi Çelebi Camii, ciddi tamirler görmüştür. Söz konusu camii Evliya Çelebi'nin "şefaat ya Rasulullah" yerine "seyahat ya Rasulullah" rüyasını gördüğü camidir.

1553 yılında yapılan Ebulfazl Camii, Beyoğlu'nda bulunur. Cami 1993 yılında restorasyondan geçmiştir.

Beşiktaş'ta bulunan Sinan Paşa Camisi, iskelenin hemen karşısındadır. Eser 1550-1553 yılları arasında Osmanlı Donanması'nın Kaptan-ı Deryası olan Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami 1555 yılında tamamlandı. Tek minareli olan caminin Hünkar mahfili yıkılmıştır.

Eski Valide Camii ve Külliyesi, İstanbul'un tarihi semtlerinden Üsküdar'dadır. II. Selim'in eşi, III. Murat'ın ise annesi Afife Nur-Banu Valide Sultan tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. 1583 yılında yapılan eserin içinde cami, külliye, medrese, tekke, sıbyan mektebi, kervansaray, hamam, darülkurra, darüşşifa bulunur.

Mimar Sinan tarafından inşa edilen Ferhad Paşa Camisi, Çatalca'dadır. 1575 yılında Ferhat Paşa tarafından Çatalca tepesinin eteğine yaptırılmıştır.

Draman Yunus Camii ya da Tercüman Yunus Camii İstanbul'da Fatih ilçesindedir. Külliyeden günümüze yalnızca cami kalmıştır.

Gazi Ahmet Paşa Camii de Tarihi Yarımada'da yer alır. 1558 yılında yapılmaya başlanan camiyi dört yarım kubbe çevreler. Caminin dış avlusunun 50 metre yanında ise Gazi Ahmet Paşa türbesi yer alır.

1551 yılında Mimar Sinan'a yaptırılan Hadım İbrahim Paşa Camii, İstanbul Silivrikapı'da bulunur. Avluya üç giriş kapısı vardır. 2007'de restorasyon gören şimdilerde ibadete açıktır.

Kastamonu'nun Tosya İlçesi'nde yer alan cami, 1582 yılında inşa edilmiştir. Mimarlığını Mimar Sinan'ın üstlendiği caminin inşaatını talebeleri yürütmüştür. Cami 1943 yılında meydana gelen depremde ciddi hasar görmüştü. Günümüzde ilçenin en büyük camii konumundadır.

Molla Çelebi Camii, İstanbul'un Fındıklı semtindedir. 1589 yılında Kadı Molla Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Külliye günümüze ulaşmamıştır.

Nişancı Mehmet Paşa Camii, İstanbul Karagümrük'tedir. 1584-1588 yılları arasında yapılan caminin Mimar Sinan'ın eseri olduğu Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde yer alır.

İstanbul Kasımpaşa'da yer alan Piyale Paşa Camii, Mimar Sinan'ın eserlerinden. Mihrap çinileri sanat eseri olan cami, dikdörtgen plandadır.

Mimar Sinan'ın en kıymetli eserlerinden olan Selimiye Cami, Edirne'de bulunuyor. 1568 yılında yapımına başlanan camiyi, II. Selim yaptırmıştır. Mimar Sinan'ın camiyi yaparken 90 yaşına yakın olduğu kaynaklarda yer alır. Caminin 27 Kasım 1574 Cuma günü açılması planlanmış ancak eser II. Selim'in ölümünün ardından 14 Mart 1575'te ibadete açılmış. 2000 yılında Selimiye Camisi UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilmiştir. 2011'de ise Selimiye Camii ve Külliyesi, Dünya Mirası olarak tescil edildi.

Eyüp'te bulunan camiyi, Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmud Paşa, Mimar Sinan'a yaptırmıştır. İnşasına 1577'de başlanan külliye bir cami, medrese, türbe ve çeşmeden oluşmaktadır.

Mimar Sinan'ın Abdi Subaşı ve Mahmud Ağa için yaptığı eser İstanbul Sütlüce'de bulunur. 1538 yılında yapılan eserin avlusunda bir kütüphane ve mezarlık yer alır.

Beykoz'da bulunan İskender Paşa Cami'yi 'Magosa Fatihi' olarak bilinen Gazi İskender Paşa yaptırmıştır. Caminin 1559-1560 yıllarında tamamlandığı düşünülür.

1533 yılında Yavuz Sultan Selim'ın kızı Şah Sultan, Şah Sultan Camii'ni Mimar Sinan'a yaptırmıştır. Cami türbesinde şeyh Merkezzade Ahmet Efendi yatmaktadır.

Cihangir yokuşunda bulunan cami, 1559 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından Şehzade Cihangir için Mimar Sinan'a yaptırılmıştı. Cami sonrasında yangınlar ve depremler nedeniyle birçok kez yıkılmış. Cami en son 1889'da II. Abdülhamid döneminde restore edilmiş.

Şemsi Paşa Camii, Üsküdar'ın Şemsi Paşa Caddesi'nde yer alır. 1580 yılında Şemsi Ahmet Paşa tarafından yaptırılan cami, kare planlıdır.

Osman Şah Camii, Yunanistan'ın Tırhala kentinde bulunur. Külliye şeklinde inşa edilen eserden geriye çok fazla bir şey kalmamıştır.

İstanbul Samatya'da bulunan Hacı Evhad Camii, Kasapbaşı Hacı Evhaddin Efendi tarafından, 1573 yılında Mimar Sinan'a yaptırılan bir külliyedir. 1920 yılındaki yangında ciddi hasar gören caminin, çinileri de çalınmıştır. 1945 yılında Rahmi Gezer ve Emine Dürnev tarafından camii tamirden geçirilmiştir.

Hürrem Çavuş Camii, Fatih'te bulunuyor. 1560 yılında yapılan cami, 1844,1901 ve 2000 yıllarında tadilat yaşamıştır. Caminin okul ve çeşmesi de vardır.

Mimar Sinan tarafından Kayseri'de yapılan iki camiden biri Kurşunlu Camii'dir. Camiyi Rumeli, Şam ve Karaman Beylerbeyi Kızıl Ahmedli Hacı Ahmed Paşa yaptırmıştır.