ODTÜ'lü araştırmacıların geliştirdiği duvar büyük şiddetli depremlere dayabilecek
ODTÜ'de Mühendislik eğitimi veren Prof. Dr. Ahmet Türer ve bir öğrencisi tarafından geliştirilen duvar, içinde bulunan farklı malzemeler sayesinde 8 büyüklüğündeki depremlerde bir yıkılmayacak.
Üniversite olarak depremle ilgili birçok farklı araştırma yaptıklarını belirten Prof. Dr. Ahmet Türer, son zamanlarda özellikle hem düşük maliyetli hem de doğal malzemeler kullanılarak depreme dayanıklı bina modelleri üzerinde çalıştıklarını söyledi.
Yatay deprem kuvvetinin yaklaşık 50 katına dayanabilecek bir duvar
Bunun için özellikle "toprak ve ahşap" üzerinde durduklarına işaret eden Prof. Dr. Türer, "Çünkü ülkemiz kırsalındaki yapılar zaten ahşap ve toprak karışımı. Biz bunu depreme güçlü hale getirmek için farklı teknolojik arayışlar içindeyiz. Bu projemizde kullandığımız malzeme killi toprak, içinde ahşap ya da çok az çelik malzeme var. Biz, bu sayede geliştirdiğimiz bu özel duvar tipiyle normalde deprem kuvvetlerine hiç hasar görmeden dayanacak, hatta şartnamelerde belirtilen yatay deprem kuvvetinin yaklaşık 50 katına dayanabilecek bir duvar oluşturmayı başardık." diye konuştu.
"Çevre dostu ve ucuz"
Türer, "Çok kuvvetli, aynı zamanda çok çevre dostu ve ucuz. Herhangi bir yerdeki killi toprakla yapılabilecek bir uygulama. Böylece çimentonun maliyeti de yok edilmiş oldu." diye konuştu.
"Global ısınma, sera etkisi, karbondioksit salınımı" gibi faktörlerle 21. yüzyıldaki inşaat malzemelerinin çok farklı bir yöne gittiğini, daha fazla ahşap ve toprak kullanılacağını dile getiren Türer, şöyle devam etti:
"Aslında 20. yüzyıldan önce ülkemizde kullanılan ahşap ve toprak yapılara bütün dünyada yeniden dönüş olacak. Mesela ABD ve Kanada'da oturulan evlerin yüzde 90-95'i ahşaptan yapılıyor. Ahşap denilince akla yangın gelir ama modern teknolojide ahşabın da yangına çok dayanıklı hale getirildiğini görüyoruz. Depremde ahşap, doğal olarak güçlü bir malzeme. Betondan 5 kat, çelikten 15 kat daha hafif. Bu sebeplerle deprem kuvvetleri de düşürülüyor."
360 kilogram ağırlık 15 tona çıkarıldı ve olumlu sonuç alındı
Proje kapsamında güçlendirilmiş toprak duvarda yaptıkları testleri anlatan Türer, ilk testlerin mertebe olarak 360 kilogram civarındayken, bunu, uyguladıkları teknikle 15 tona kadar yükselttiklerini, "45-50 kat dayanım" kazandığını söyledi.
Prof. Dr. Türer, "Gerçek boyuttaki binalar üzerinde bir hesap yaptığımızda normal şartnamelerdeki deprem etki ettiğinde hiç hasar görmeyeceğini veya çok minimal hasar göreceğini, içerideki insanların hem can hem de malını koruyacağını öngörebiliyoruz. O yüzden tek katlı veya 2 katlı binalarda sıkıştırılmış toprak teknolojisi depreme karşı ucuz bir barınma yöntemi olarak düşünülebilir." ifadelerini kullandı.
Depreme dayanıklı süper toprak duvar
Kerpiç evlerde tuğlaya benzer halde bloklar yapılıp, sonrasında yığma duvar haline getirildiğine işaret eden Türer, "Bizim bu uygulamamızda tek bir duvar tek bir kerpiç gibi oluyor. Kalıp içine değişik seviyelerde malzemeyi sıkıştırarak bir araya getiriyoruz. Buradaki toprak birbirine kaynaşmış tek bir duvar gibi oluyor. Zaten sistemin güzelliği de orada. Daha sonra bu duvarı içine bir takım çelik halkalar ve ahşap elemanlarla güçlendirerek dayanımını 45-50 kat arttırmayı başardık. Böylece depreme dayanıklı süper bir toprak duvar ortaya çıktı." diye konuştu.
"Hem depreme dayanıklı hem uzun ömürlü"
Prof. Dr. Türer, geliştirdikleri bu çevre dostu ve yeşil toprak duvarlar ile depreme dayanıklı olmasının yanı sıra evlerin uzun ömürlü olmasını da öngördüklerini dile getirerek, şunları kaydetti:
"Bir deprem olduğunu düşünürsek bizim duvarlarımız da 40-50 kat daha kuvvetli olduğu için yaklaşık 8 şiddetinde bir depreme dayanıklı olacağını söyleyebiliriz. Geliştirilen bu yeni sistem, neredeyse sıfıra yakın bir maliyetle doğada bulunan malzemeler kullanılarak inşa ediliyor ve uzun yıllar vatandaşlarımızın hayatları ve mallarını depreme karşı korumuş oluyoruz."