NYT'den şaşırtan iddia: THY kazasında Boeing'in hatası örtbas edildi

New York Times gazetesi, 25 Şubat 2009'da Amsterdam Schiphol Havalimanı'na inerken yere çakılan ve dokuz kişi hayatını kaybetmesi, 50 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan kazayla ilgili bir haber yayımladı. Düşen uçağın, Endonezya ve Etiyopya'da toplam 346 kişinin öldüğü iki kazaya da sebep olan Boeing 737 Max'ın üretimi olduğu ve bu feci kazaların ardından üretiminin durdurulduğu hatırlatılan haberde, araştırmayı yapan Hollanda Güvenlik Kurulu'nun Boeing ve ABD federal güvenlik yetkililerinin baskısıyla kaza raporunda üretici firmaya sorumluluk yüklemekten kaçındığı öne sürüldü.

"Diğer kazalarla benzer özellikleri var"

BBC'nin aktardığına göre, Mayıs 2010'da yayımlanan raporda kazanın temel nedeninin uçak üzerindeki iki yükseklik göstergesinin farklı değerler göstermesi olarak açıklanmıştı.

Yaklaşma sırasında otopilotun bu yükseklik farklılığı nedeniyle uçağın hızını düşürdüğü ve pilotların bu durumu geç fark ederek zamanında müdahale edemediği öne sürülmüştü.

• Ancak New York Times'ın ulaştığı, bazıları daha önceden gizli olan bulgular, Türk Hava Yolları kazasıyla son kazalar arasında benzerlikler olduğuna işaret ediyor.

"Pilotlara haber verilmedi"

Hollanda Güvenlik Kurulu tarafından kazayı incelemek üzere görevlendirilen havacılık güvenliği uzmanı Dr. Sidney Dekker, 2009 ve son Max kazalarında uçakların tek bir sensörün, uçağın sistemlerini yanıltması nedeniyle düştüğünü ancak Boeing'in pilotlara bu soruna ilişkin bilgi vermediğini söyledi.

Raporda bazı bölümlerin silindiği iddia edildi

• Kurulun kendi kaza raporunda da Amerikalıların devreye girmesiyle bazı bölümleri sildiği ve eklemekler yaptığı kaydedildi. Gazeteye göre raporda Amerikalıların kazadaki pilot hatalarının gerektiği gibi vurgulanmadığı yolundaki ifadelerine yer verildi.

Federal Havacılık İdaresi'ne teknik danışmanlık yapan Ohio Eyalet Üniversitesi öğretim üyesi Prof. David Woods ise, "Türk Hava Yolları kazası herkesi uyandırmalıydı" dedi.

"Yazılım güncellemesi THY uçağına uyumlu değildi"

Türk Hava Yolları kazasından sonra Amerikan Federal Havacılık İdaresi, 737-800 NG (New Generation - Yeni Nesil) hava yolu şirketlerine uçakların tek sensöre bağlı olmamalarını sağlayacak ve iki sensörden gelen verilen kıyaslanacağı bir yazılım güncellemesi yapmaları zorunluluğunu getirdi.

Boeing 2006'da yeni uçaklar için opsiyonel olarak bir yazılım güvencesi geliştirmişti. Ancak gazeteye göre bu güncelleme daha eski model uçaklara uygun değildi ve kaza sonrasına kadar eski model 737-800'lere uyumlu bir güncelleme yapılmadı.

Boeing kazaları

• Boeing 737-800 tipi THY İstanbul-Amsterdam seferini yapan yolcu uçağı, 2009'da Schiphol Havaalanı'na iniş yaparken tarlaya düşmüş, kazada 9 kişi hayatını kaybetmişti.
• Endonezya'da Lion Hava Yollarına ait "JT 610" sefer sayılı Boeing 737 Max 8 tipi uçak, 29 Ekim 2018'de, Cakarta'dan Sumatra Adası'ndaki Pangkal Pinang şehrine gitmek üzere havalandıktan kısa süre sonra denize düşmüştü. 189 kişinin yaşamını yitirdiği kaza, bu tip uçakların ilk kazası olarak tarihe geçmişti.
• Etiyopya Hava Yollarına ait Boeing 737 Max 8 tipi yolcu uçağı da 10 Mart 2019'da Addis Ababa'dan Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gitmek için havalandıktan kısa süre sonra düşmüş, uçaktaki 157 kişi hayatını kaybetmişti.